چه عواملی باعث چاقی و اضافه وزن میشود؟

چاقی (Obesity) چیست؟

اپلیکیشن رژیم غذایی با استفاده از قد و وزن، تناسب اندام را بیان می‌کند. چاقی برای بیماری‌های جدی مانند، بیماری‌های قلبی و خطر بیشتری به همراه دارد، با این حال افراد سالم نیز از خطرات چاقی در امان نخواهند بود. چاقی یک بیماری شایع در میان مردم جهان است و دلایل چاقی نیز بسیار متفاوت هستند. مهم‌ترین راه درمان تشخیص علت آن است. معیار کاملی برای میزان چاقی نیست و دارای محدودیت‌هایی می‌باشد. طبق گزارش‌های مرکز کنترل و پیشگیری بیماری یا همان CDC عواملی مانند سن، جنسیت، نژاد و توده‌های عضلاتی بر رابطه BMI و چربی بدن می‌تواند تأثیر بگذارد. همچنین این شاخص بین چربی اضافی، عضله و توده استخوان تفاوتی قائل نشده و هیچ نشانه‌ای از توزیع چربی در افراد ارائه نمی‌دهد.

علائم چاقی

مشهودترین نشانه‌ی چاقی، اضافه وزن و چربی اضافی است که معمولاً با BMI اندازه‌گیری می‌شود. اگر این شاخص ۳۰ یا بیشتر باشد نشانگر چاقی است. شما خود می‌توانید BMI را محاسبه کرده یا برای این کار به متخصص مراجعه کنید. درصورتی که شاخص توده بدنی شما چاقی یا اضافه وزن را نشان داد باید دلایل چاقی خود را بررسی کرده و برای برطرف کردن آن اقدام کنید. در این راه پیشنهاد می‌کنم که از یک ‌ی با تجربه کمک بگیرید که تا پایان راه و رسیدن به وزن ایده‌آل در کنار شما باشد.

چه عواملی موجب چاقی می‌شوند؟

مصرف کالری بیش از سوزاندن آن‌ها در طولانی مدت منجربه چاقی می‌شود. با گذشت زمان کالری‌های اضافی جمع شده و موجب اضافه وزن می‌شوند. درحالی دریافت کالری زیاد و تحرک کم مهم‌ترین و غالب‌ترین دلیل برای اضافه وزن است، اما دلایل دیگری نیز ممکن است، وجود داشته باشد که گاهی این دلیل غیرقابل کنترل هستند. برخی از این علل شامل موارد زیر است:

علت چاقی زیر ناف

همه‌ی برجستگی‌های شکم نتیجه‌ی چربی اضافه یا افزایش وزن نیست. حتی اگر دلیل آن اضافه وزن باشد، هیچ راه حل سریعی برای یک نقطه از بدن وجود ندارد. دریافت بیش از حد کالری می‌تواند موجب افزایش وزن شود، اما شکم بزرگ در بدن نیز می‌تواند نتیجه به هم ریختگی هورمون‌ها، نفخ یا عوامل دیگری باشد. علت چاقی زیر ناف می‌تواند یکی از موارد زیر نیز باشد.

علت چربی پشت کمر

کمبود ورزش‌های هوازی و سبک زندگی که در آن تحرک وجود ندارد یا بسیار کم است، در اضافه وزن شما پر رنگ‌ترین نقش را دارد. همچنین یک رژیم غذایی سرشار از سدیم و قند به تجمع چربی‌ها و نفخ معده کمک می‌کند. وضعیت نامناسب بدن هنگام نشستن یا راه رفتن نیز ممکن است موجب شود تا پشت کمر شما چاق به نظر برسد. با این حال توجه داشته باشید که در اکثر مواقع ژنتیک عامل اصلی اضافه وزن بدن شما در نقاطی خاص است.

به طور کلی چربی پشت کمر شما با توجه به سبک و مرحله زندگی، کل وزن بدن، قد و سطح فعالیت شما می‌تواند تغییر کند. برای درمان چاقی پشت می‌توانید با انجام تمریناتی که روی پشت شما متمرکز است و همراه با یک رژیم غذایی عالی به کاهش چربی این بخش که از دلایل چاقی بدن است،  کمک کرده و آن را تنظیم کنید. اگر بتوانید یک دوست یا همراه در باشگاه یا برنامه کاهش وزن خود داشته باشید، به موفقیت چشمگیری خواهید رسید.

انواع چاقی در طب سنتی

چاقی در طب سنتی به دو دسته شحمی و لحمی دسته‌بندی می‌شود که در ادامه برای آشنایی بیشتر به توضیح مختصر آن‌ها پرداخته‌ایم.

چاقی شحمی

در این نوع از چاقی استخوان‌بندی و اندام فرد درشت نبوده و چربی‌ها هستند که چاقی را تشکیل می‌دهند و فرد مبتلا به این نوع چاقی به صورت یک بدن پف‌دار دیده می‌شود.

چاقی لحمی

چاقی لحمی ارتباط مستقیم با استخوان‌بندی بدن دارد و این افراد به دلیل درشت بودن استخوان‌بندی که دارند چاق به نظر می‌رسند که اغلب کاهش وزن در این افراد با موفقیت کمی همراه است.

علت چاقی بالاتنه در طب سنتی

علت چاقی بالاتنه در طب سنتی مزاج فرد عنوان شده است. همچنین مصرف بیش از حد کالری و فعالیت کم روزانه نیز به چاق شدن بالاتنه شما کمک می‌کند. با یک رژیم غذایی که فاقد چربی و شیرینی باشد، می‌توان برای درمان آن اقدام کرد.

چگونه از چاقی پیشگیری کنیم؟

در چند دهه‌ی گذشته افزایش چشمگیری در چاقی و بیماری‌های مرتبط با چاقی در سراسر دنیا مشاهده شده است. به همین دلیل بسیاری از دولت‌ها، جوامع و پزشکان به رژیم‌های غذایی سالم برای کمک به کاهش چاقی تأکید دارند. شما به عنوان یک فرد می‌توانید با انتخاب شیوه و سبک زندگی سالم، از افزایش وزن و چاقی خود جلوگیری کنید. در این راه از موارد زیر نیز می‌توانید کمک بگیرید.

چگونه می‌توان چاقی را درمان کرد؟

اگر اضافه وزن دارید و تنهایی نمی‌توانید آن را از بین ببرید، توصیه می‌کنم در اولین فرصت به یک متخصص برای این کار مراجعه کنید، البته از طریق نیز می‌توانید با متخصص مورد نظر خود قرار ملاقات تنظیم کنید. در اولین اقدام پزشکتان سعی می‌کند، تغییراتی در سبک زندگی شما ایجاد کند. گاهی اوقات ممکن است داروها یا جراحی نیز برای کاهش وزن از طرف پزشک توصیه شود.

کدام تغییر سبک و رفتار در زندگی به کاهش وزن کمک می‌کند؟

یک برنامه‌ی غذایی سالم در کنار یک برنامه‌ی تمرینی و افزایش فعالیت روزانه به شما کمک می‌کند تا متابولیسم بدن خود را بالا ببرید و برای کاهش اضافه وزن خود گام بردارید. همچنین پزشک متخصص شما با شناسایی عوامل ناسالم و دلایل چاقی بدن شما کمک می‌کند تا هرگونه اضطراب، افسردگی و خوردن‌های احساسی را کنار گذاشته و با آن‌ها کنار بیایید. تغییر سبک زندگی یک روش ایده‌آل برای کاهش وزن کودکان است.

کدام دارو برای کاهش وزن مناسب است؟

متخصص شما علاوه‌بر برنامه غذایی و فعالیت‌های ورزشی ممکن است داروهایی نیز برای کاهش وزن شما تجویز کند. داروها فقط در مواردی تجویز می‌شوند که روش‌های دیگر برای کاهش وزن مؤثر واقع نشده و شاخص BMI  شما ۲۷ یا بیشتر باشد. شما تحت نظر پزشک خود از قرص لاغری بالاتنه نیز می‌توانید استفاده کنید. داروهایی که برای کاهش وزن تجویز می‌شوند مانع از جذب چربی شده یا اشتها را سرکوب می‌کنند و آن را کاهش می‌دهند. داروهایی که برای کاهش وزن خود استفاده می‌کنید ممکن است عوارض جانبی جبران‌ناپذیری داشته باشد، حتماً این داروها را با تجویز پزشک مصرف کرده و در زمان مصرف تحت نظر متخصص خود باشید.

جراحی‌های کاهش وزن

با شناسایی دلایل چاقی بدن در صورت لزوم می‌توان از جراحی برای کاهش وزن استفاده کرد. این نوع جراحی‌ها با محدود کردن میزان غذایی که می‌توانید میل کنید یا جلوگیری از جذب مواد غذایی و کالری توسط بدن شما کار می‌کنند که گاهی اوقات از هر دو نوع استفاده می‌شود. جراحی‌ها بسیار سنگین بوده و می‌تواند خطرات جدی به دنبال داشته باشد.

درمان چاقی با رژیم غذایی

برنامه‌ها و زیادی وجود دارند که می‌توانند به شما در کاهش وزن کمک کنند، اما توجه داشته باشید که قبل از پیروی از آن‌ها باید مطمئن شوید که برای شما مناسب بوده و خطری به دنبال ندارند. در ادامه سعی کردیم برخی نکات مهم در این مورد را به شما یادآوری کنیم.

ورزش برای درمان چاقی

بعد از شناخت دلایل چاقی بدن می‌توان بهترین برنامه برای فعالیت‌های ورزشی را داشت. در ابتدا بهتر است که تنها ۳۰ دقیقه در روز را به ورزش اختصاص داده و به مرور زمان مدت را افزایش دهید. از ورزش برای چاقی بالاتنه نیز می‌توانید استفاده کنید که بهترین کمک برای کاهش اضافه وزن این ناحیه است. بهترین ورزش برای چاقی بالاتنه ورزش‌های هوازی است که به تعدادی از انواع آن اشاره کرده‌ایم. امروزه کاهش وزن و درمان چاقی به دغدغه‌ای بزرگ تبدیل شده است، اما این کار غیرممکن نیست. با مراجعه به یک پزشک متخصص، برنامه غذایی سالم، فعالیت ورزشی روزانه و کمی صبر و شکیبایی می‌توانید به نتایج خیره کننده دست پیدا کنید. برای دریافت و رژیم غذایی مناسب خود می‌توانید از طریق پذیرش ۲۴ به صورت متنی و تلفنی اقدام به  کنید.

منبع:

foodbanksbc.org

youtube.com

دکتر رضا غیاثوند

تدریس بیش از 300 واحد تغذیه در 10 سال گذشته برای دانشجویان رشته های تغذیه، پزشکی، دندانپزشکی، داروسازی، بهداشت عمومی و پرستاری در دانشگاه علوم پزشکی اصفهان و استاد راهنما 35 دانشجوی کارشناسی ارشد و 10 دانشجو دکتری تغذیه.