سردخانه و دلیل استفاده از آن
به نقل از سایت دانفوس؛ بيشتر مواد غذايى را نمى توان در تمام مدت سال به طور تازه در اختيار داشت و يا در منطقه‌اى بنا به شرايط اقليمى و جغرافيايى نمى‌توان نوع خاصى از ماده غذايى را توليد کرد و يا توليد بيشتر از مصرف در آن فصل ممکن نیست. از این رو بايد مواد غذايى را به نحوى نگهدارى نمود تا بتوان در زمان لازم آن را مصرف کرد. بنابراين، لازم است ماده غذايى مذکور را از حمله آفات و موجودات ذره بينی حفظ کرد.
براى نگهدارى اين گونه موادغذايى، چه به صورت خام و چه به شکل فرايند شده، از سردخانه استفاده مى‌شود. آمارهاى منتشرشده از سوى سازمان های مسئول، نشان مى دهد که حدود ٣٠ درصد از کل ماده غذايى در کشور ما به علت نبود امکانات مناسب نگهدارى و فرآيند لازم از بين مى روند. چنانچه باروشهاى مناسب، از جمله استفاده ازانبارو سردخانه از ضايعات موادغذايى جلوگيرى به عمل آيد مى توان افراد بيشترى از جامعه را از مواد و محصولات غذایی تامین کرد بدون آن که زمين زيادترى زير کشت برود.
یا فاسد شدن و از بین رفتن محصولات غذایی بوجود اید و از طرف ديگر قيمت تمام شده موادغذايى تا اندازه زيادى کاهش خواهديافت. مردم علاقه دارند در تمام فصلها محصولات کشاورزى را با خواص ظاهرى و ارزش غذايى مناسب با کمترين قيمت در دسترس داشته باشند. با استفاده از سردخانه میتوان به اين هدف ها دست يافت که درنتيجه، جلب رضايت خريدار باعث بالارفتن سطح مصرف خواهد شد.
مقاله مرتبط: راهنمای خرید سردخانه اجساد
انبار کردن مواد غذایی در سردخانه
انبار کردن مواد غذایی در سردخانه‌ها را بنابر دمای نگهداری می توان به دو دسته تقسیم نمود:
زیر صفر: برای نگه داری مواد غذایی منجمد فاسد شدنی مانند گوشت وکره و مانند اینها استفاده می‌شود.
بالای صفر: سردخانه‌های بالای صفر برای دو گروه از مواد غذایی شامل سبزی‌ها و میوه‌ها که باید در دمای 0-5 درجه بالای صفر با رطوبت نسبی بالا نگه داری شوند و موادی مانند حبوبات و غلات که لازم است در دمای محیط حدود 20 درجه ورطوبت نسبی پایین نگه داری شوند تقسیم بندی می شود.
سیستم سردخانه
در بسياری از موارد برای نگهداری مواد غذايی فاسد شدنی مانند انواع گوشت و فرآورده‌های شير نم‌یتوان ازانبارهای ساده يا فنی ياد شده در فصل پيش استفاده نمود و لازم است از دمای پايين‌تر نزديک صفر يا زير صفر استفاده شود و برای اين منظور بايستی از سيستم‌های سرمازا و یراق آلات سردخانه استفاده نمود که اساس توليد سرما در مهمترين آن‌هاعبارتند از:
مخلوط های مواد شيميايی سرمازا:
با استفاده از اختلاط برخی مواد شيميايی و واکنش‌های سرمازای بين آن‌ها میتوان سرمای لازم را برای نگهداری موقت مواد غذايی توليد کرد.
کاهش فشار گاز متراکم:
درصورتی که گاز کربنيک را تحت فشار قرار دهيم مقداری گرما آزاد می‌شود و چنان چه فشار را کاهش دهيم گرما را از محيط اطراف گرفته و موجب سرد شدن محيط می‌گردد.
تغيير حالت گازها:
در اين روش، پس از حرارت دادن کلرور نقره و آمونياک، بخارات آمونياک از محلول خارج شده، در سمت ديگر با استفاده از کاهش دما به وسيله آب سرد، به حالت مايع در می‌آيد.
در اين آزمايش هنگام دورکردن منبع گرمايی و آب سرد از دو طرف، آمونياک مايع شروع به جوشيدن کرده، اطراف لوله به سرعت يخ میزند. واضح است که اگر آمونياک مايع را ازيک دستگاه تبخيرکننده عبور دهيم، مايع با جذب حرارت موادی که در داخل تبخيرکننده قرار دارند به بخارتبديل شده، همزمان مواد مورد نظر سرد می گردد و گاز آمونياک از دستگاه خارج می‌شود. اما به دلايلی مانند خطرآلودگی محيط زيست، عوارض نامطلوب بر روی نيروی انسانی و نیز هزينه‌ی بسيار بالا، ناچار به جمع‌آوری مجدد مواد سرمازا و تبديل آن‌ها به مايع هستيم تا بتوان دوباره آن‌ها را در يک چرخه‌ی بسته، به کار گرفت. این عمل پايه‌ی اصلی به وجودآمدن چرخه های سرمازا گرديد.
عملکرد سيستم‌های سرمازا
همانطور که گفته شد، در اين سيستم گاز سرمازا وارد کمپرسور با فشارنده شده و دمای آن بالا رفته و پس از رسيدن فشار آن به حد لازم وارد کندانسور می‌شود. در کندانسور به کمک آب سرد يا هوای سرد دمای گازفشرده شده کم شده وبه مايع تبديل می‌شود. سپس مايع سرمازا از راه شير انبساط وارد اواپراتوريا تبخيرکننده می‌شود و در اين قسمت با برداشته شدن فشار مايع سرمازا با جذب گرمای محيط به گاز تبديل می‌شود و محيط اطراف خود را سرد می‌کند. از سرمای حاصل برای نگهداری موادغذايی استفاده می‌شود و گاز حاصل وارد چرخه ايجاد سرما می‌گردد.
اجزای تشکيل دهنده‌ی دستگاه سرمازای مکانيکی:
الف ــ کمپرسورها:
کمپرسورها، عامل فشارنده‌ی ماده‌ی سرمازا به حساب می‌آيند. در اين قسمت گاز از قسمت تبخيرکننده دريافت شده وبا افزايش فشار از قسمت رانش، خارج می‌شود. انواع کمپرسور را میتوان در گروه‌های زير طبقه‌بندی نمود:
- کمپرسورهای پيستونی يا رفت و برگشتی
- کمپرسورهای دوار
- کمپرسورهای گريز از مرکز
کمپرسورهای سیلندر پیستونی
مدتهاست که از این نوع کمپرسور برای پمپ کردن بخار وگاز‌ها استفاده می شود که از مشخصات آن سادگی و سهولت تعمیر آن است. همچنین دوام وکارایی خوبی نیز دارد.
البته قسمت‌های مختلف آن باید کاملا جفت و آب‌بندی باشد.
راندمان آن بسیار بالا بوده و اساسا این کمپرسور از یک سیلندر و پیستون که کاملا آب‌بندی شده‌اند تشکیل یافته است.
وقتی که پیستون به طرف پایین می رود به سبب افزایش حجم سیلندر مکش ایجاد کرده و به همین سبب بخار به سرعت وارد سیلندر می شود. در انتهای حرکت پیستون سیلندر کاملا پر از بخار هست و وقتی پیستون به سمت بالا می‌رود دریچه سوپاپ مکش بسته شده و فشار گاز را بالا برده تا وقتی که فشار داخل سیلندر از سوپاپ تخلیه بیشتر شود. در این موقع، فشار داخل سیلندر بر سوپاپ رانش غلبه کرده و مسیر را به سمت تخلیه، باز می‌کند.
ساختار کمپرسور سیلندر و پیستونی
کمپرسورهای سیلندر و پیستونی را از نظر ارتباط بین کمپرسور و الکتروموتور به سه دسته می توان تقسیم کرد:
باز
بسته
نیمه بسته
کمپرسور باز: در این نوع سیستم اتصال بین کمپرسور و الکتروموتور به وسیله کوپلینگ یا تسمه انجام می شود.
کمپرسور بسته: کمپرسور بسته که موتور محرک آن با بخش مکانیکی در یک پوسته آب بندی شده قرار گرفته است و پوسته‌ی آن بصورت جوشکاری متصل می‌شود.
کمپرسور نیمه بسته: این نوع کمپرسورها نوعی از کمپرسورهای بسته هستند که می توان قسمت هایی از ان را باز کرد وبه برخی از قسمت‌های آن دسترسی یافت.
کمپرسورهای دوار
کمپرسورهای دوار در تبرید سه نوع هستند:
- پیستون غلتکی
- دوار تیغه‌ای
- حلزونی یا پیچی
پیستون غلتکی: در این کمپرسور یک غلتک استوانه‌ای فولادی که روی شفت خارج از مرکزی که به صورت هم مرکز با سیلندر نصب شده است دوران می‌کند، به دلیل خارج از مرکز بودن شفت غلتک استوانه‌ای با سیلندر هم مرکز نیست و در یک نقطه با حداقل خلاصی با دیواره‌ی سیلندر تماس می‌یابد و این امر سبب مکش و دهش گاز مبرد می‌شود.
دوار تیغه‌ای: کمپرسورهای دوار با تیغه‌های گردان از مجموعه تیغه‌های گردان که با فواصل مساوی در پیرامون روتور نصب شده‌اند تشکیل شده است.
شفت روتور با سیلندر فولادی به صورت خارج از مرکز نصب شده است وروتور در یک نقطه با دیواره‌ی سیلندر تماس می‌یابد.سیلندر و روتور در محل تماس به وسیله لایه‌ای از روغن از یکدیگر جدا می‌شوند .
حلزونی یا پیچی: با چرخش روتور گاز از طریق مجرای ورودی وارد فضای بین پره‌های نر و ماده می‌شود و با تداوم چرخش آن‌ها گاز کشیده شده از مجرای مکش در فضای مابین پره‌ها محبوس می‌شود. این گاز که به طور محوری و شعاعی حرکت می کند، به دلیل کاهش تدریجی حجم فضای مابین پره‌ها، فشار آن افزایش یافته و به سمت مسیر خروجی هدایت می‌شود.
کمپرسورهای گریز از مرکز
اصول کار کمپرسورهای گریز از مرکز شبیه پمپ یا فن گریز از مرکز می‌باشد به این ترتیب که بخار کم فشار و کم سرعت به صورت محوری از لوله مکش وارد حفره ورودی چرخ پره‌دار شده و با ورود به فضای مابین پره‌ها در اثر نیروی گریز از مرکز ایجاد شده و به وسیله چرخش به صورت شعاعی به طرف بیرون رانده شده وبا فشار سرعت و دامی زیاد به سمت خروجی هدایت می‌شود.