علی سلیمی: خشوت علیه زنان یکی از فراگیرترین چالش های پیش روی آنان است. بررسی های موجود حاکی از آن است که سوء رفتار با زنان مشکلی فراگیر بوده و مردان عملا از هر کشور فرهنگ یا طبقه ای که هستند و هر میزان درآمدی که داشته باشند در ارتکاب خشونت آزادند. اتفاق تلخی که برای خبرنگار ایرنا افتاد و قتل او به دست او به دست همسر خود مثالی بود از اینکه خشونت علیه زنان محدود به گروهی خاصی از آنها نمی شود و ابراز خشونت مردان نسبت به زنان نیز مختص گروه خاصی از مردان نیست.
خشونت علیه زنان مقوله ای تاثیرگذار بر سلامت زنان و جامعه است که هر ساله به قتل نقص عضو و آزار روحی بسیاری منتهی می شود؛ این اتفاقات همگی نشان از افزایش یک بحران دارد بحرانی که هر روز به وسعت آن افزوده می شود. در دهه های اخیر خشونت خانگی که به معنای خشونت همسر علیه زن است به عنوان یکی از مسائل مهم اجتماعی بهداشتی و قانونی مطرح شده است.
درباره چگونگی تعریف خشونت علیه زنان در بین صاحب نظران اختلاف نظر وجود دارد اما طی یک پژوهش بزرگ که درباره خشونت علیه زنان در ایران در ۲۸ مرکز استان کشور انجام شد خشونت خانگی علیه زنان را به خشونت های زبانی روانی فیزیکی حقوقی جنسی اقتصادی فکری و آموزشی تقسیم کردند.
خشونت فیزیکی مشخص ترین نوع خشونت است که در آن جسم فرد قربانی مورد هدف قرار می گیرد.
خشونت روانی نوعی از خشونت است که شرف آبرو و اعتماد به نفس زنان را خدشه دار می کند و همچنین طبق مطالعات فراوان ترین نوع خشونت اعمال شده علیه زنان است که در اکثر مواقع به علت ترس از آبرو بیان نمی گردد.
خشونت اقتصادی یک رفتار خشونت آمیز از طرف عاملان خشونت است که با قصد و نیت قبلی در راستای گرفتن استقلال زنان و وابسته نگه داشتن آنان با محروم کردنشان از منابع مالی صورت می گیرد.
خشونت جنسی که بر اساس تعاریف ذکر شده صرفا شامل دخول نمی گردد و حتی ازدواج اجباری دختران هم نوعی خشونت جنسی_روانی علیه آنان محسوب می گردد.
فضای مجازی به عنوان پدیده ای نوظهور پیش روی زنان علاوه بر مزایای انکارناپذیر آن می تواند تهدیدی برای زنان محسوب شود از آن رو که می تواند نگاه جنسیتی و انواع خشونت های سایبری را به همراه داشته باشد.
از آنجایی که خشونت علیه زنان پدیده ای دیرینه است ممکن است برخی زنان حتی از مصادیق خشونت علیه خود اطلاعی نداشته باشند و آن را محدود به خشونت فیزیکی یا جنسی بدانند آگاهی از حقوق خود و انواع خشونت علیه زنان از مراحل زمینه ای برای برخورد با این آسیب اجتماعی است.
شکستن سکوت
خشونت علیه زنان در محیط خانه مشکلی عمومی و فراگیر است و با وجود گستردگی این موضوع و تبعات زیان بار ناشی از آن پنهان نگه داشتن و پرهیز زنان از واکنش فعال نسبت به آن یکی از مشخصات خشونت علیه زنان در سراسر جهان است.
این در حالی است که سکوت زنان و بردباری آنها در برابر خشونت نه تنها از شدت رفتارهای خشن و توهین آمیز نمی کاهد بلکه موجب تداوم اعمال انواع و اقسام خشونت از سوی مردان می شود و بر این باور نادرست صحه می گذارد که رفتار خشونت آمیز حق بی چون و چرایی است که به مردان اعطا شده است تا در مقام پدر شوهر کارفرما و … برای سرکوب زنان از آن استفاده کنند.
ثمره دیگر کتمان کردن خشونت های اعمال شده علیه زنان و عدم گزارش آن به پلیس و دستگاه های قضایی آشکار نشدن وسعت این مسئله و آسیب های ناشی از آن و عدم اهمیت این مسئله به عنوان معضل اجتماعی است. شکستن سکوت و اعتراض در برابر رفتارهای خشن که زنان را آزار می دهد می تواند اولین گام مبارزه با این معضل باشد. تبیین و انتشار انواع خشونت هایی که هر روزه و به طور مداوم جسم و روح زنان را در معرض آسیب قرار می دهد می تواند توجه سیاست گذاران مقامات اجرایی کارشناسان و رسانه های جمعی را به مسئله خشونت علیه زنان جلب کرده و مبارزه با آن را در دستور کار قرار دهد.
از آنجایی که مشکل خشونت علیه زنان پیچیده و چندجانبه است راه حل های آن نیز باید به همین ترتیب دارای جوانب مختلف باشد. راه حل هایی که هیچ یک به تنهایی کارگر نبوده و باید به طور هماهنگ به کار گرفته شود.
سکوت زنان و بردباری آنها در برابر خشونت نه تنها از شدت رفتارهای خشن و توهین آمیز نمی کاهد بلکه موجب تداوم اعمال انواع و اقسام خشونت از سوی مردان می شود و بر این باور نادرست صحه می گذارد که رفتار خشونت آمیز حق بی چون و چرایی است که به مردان اعطا شده است.
مهم ترین راه حل در قبال مسئله خشونت علیه زنان اجرای برنامه های مختلف به منظور تغییر نگرش نسبت به زنان به طور اعم و نسبت به مسئله ضرب و شتم به طور اخص است. این برنامه ها عبارت اند از تحقیق و پژوهش سیستم حقوقی جدی و پاسخ گو آموزش و تربیت و بالاخره تغییر بنیادی در ساختارهای اجتماعی و اقتصادی. در پیشگیری خشونت علیه زنان باید به نقش قانون پلیس واکنش های حقوقی راه حل های حقوق مدنی واکنش بخش های بهداشتی رفاهی و اجتماعی توجه شود. همچنان تربیت و اصلاح مهاجم و آموزش به مردان در مورد خشونت علیه زنان از مسائل مغفول مانده و بسیار تاثیرگذار است.
در ایران زنان اگر در معرض خشونت علیه همسر قرار گیرند می توانند به تلفن اورژانش اجتماعی با شماره تماس ۱۲۳ تماس بگیرند تا کمک های لازم برای آنان انجام شود.
منبع:
جعفری, & پروین. (۲۰۲۲). مروری بر انواع خشونت علیه زنان در ایران در بین سال های ۱۳۹۹ الی ۱۴۰۰. مجله پرستاری و مامایی, ۲۰(۴), ۲۶۹-۲۷۹.
محمودی, امیررضا, مجیدی, & هاله. (۲۰۲۲). کنترل پیشگیری و مقابله با خشونت علیه زنان در قوانین موضوعه ایران. زن و مطالعات خانواده, ۵۶(۱۵), ۱۸۷-۲۰۸.