بورس کالا (بورس تهران، فرابورس، بورس انرژی) یکی از چهار بورس کشور است که محصولات و اوراق بهادار مختلفی را عرضه می کند. اکنون ممکن است این سوال برای شما پیش بیاید که باربری چیست؟ کاربرد و اهمیت آن چیست؟ در ابتدای شکل‌گیری اقتصاد، مردم جهان بورس کالا را تأسیس کردند تا محصولات را برای مصرف‌کنندگان در دسترس و معقول‌تر کنند. در این بورس، فروشنده برای کالای خود قیمتی را اعلام می کند و سپس افراد خواهان این کالا و مصرف کنندگان این کالا در رقابت عرضه و تقاضا، قیمتی را ارائه می کنند تا بالاترین پیشنهاد دهنده، صاحب آن شود. آن محصول به این ترتیب فروشنده محصول خود را با قیمت خوب و مناسب به فروش می رساند و خریدار خرید خود را به صورت معقول انجام می دهد. امروزه بیش از 200 کالای مختلف از جمله فولاد، محصولات کشاورزی، طلا و نفت در بورس کالا معامله می شود و خدمات دیگری را هم به تولیدکنندگان و هم به خریداران ارائه می دهد. در ادامه با هم بررسی می کنیم که بورس کالا چه اهدافی دارد و چند نوع قرارداد دارد.
اهداف بورس کالا چیست؟
بورس کالا یک بورس بازار است که در آن معامله ای انجام می شود که در آن عرضه کننده کالا را عرضه می کند. کارشناسان مربوطه پس از بررسی، قیمت محصول را تعیین و در نهایت به خریدار عرضه می کنند. هدف از ایجاد بورس کالا ایجاد بازار قانونی، شفافیت در معاملات و قیمت ها و حذف واسطه های غیر ضروری در مبادلات آزاد بین فروشندگان و خریداران است.
قراردادهای قابل مذاکره در بورس کالا چیست؟
معاملات بورس کالا با استفاده از قراردادهای استاندارد و مشخص. به طور کلی 8 نوع قرارداد در بورس کالا وجود دارد که در ادامه به توضیح آنها می پردازیم:
قرارداد نقدی
قرارداد نقدی نوعی قرارداد قابل معامله در بورس کالا است که در آن خریدار باید کل مبلغ قرارداد را به همراه کارمزد دلال نقدی و فروشنده حداکثر ظرف مدت سه روز به خریدار پرداخت کند. .
قرارداد سلف
نوع دوم قرارداد، عقد مقدم است. بر اساس این قرارداد، خریدار در زمان معامله کل مبلغ را پرداخت می کند و فروشنده کالا را به موقع به خریدار تحویل می دهد.
قرارداد اعتباری
نوع سوم قرارداد، قرارداد قرضه ای است که در آن خریدار کالا را فوراً دریافت می کند و در موعد مقرر به فروشنده پرداخت می کند. این توافق برخلاف توافق قبلی است.
قرارداد آینده
فعالان بازار در نوسانات شرکت می کنند و خریداران و فروشندگان در یک دوره زمانی به نوسانات بازار پاسخ می دهند و قراردادهای آتی منعقد می کنند. به این ترتیب، در یک قرارداد آتی، خریدار و فروشنده توافق می کنند که مقدار معینی از یک محصول را با کیفیت معین، با قیمت معین و در زمان معین معامله کنند. بر اساس این قرارداد، فروشنده موظف است در زمان فسخ قرارداد، کالا را در موعد مقرر تحویل دهد و خریدار نیز موظف است مبلغ مربوطه را در موعد مقرر پرداخت کند.
گزینه قرارداد
این نوع قرارداد به دو بخش خیار خرید و خیار فروش تقسیم می شود. در قرارداد اختیار خرید، خریدار می تواند یک محصول خاص را با قیمتی مشخص در زمان مشخص خریداری کند. فروشنده باید اقلام مشخص شده را قبل از اجرای قرارداد توسط خریدار به خریدار تحویل دهد. اما در عقد بیع، فروشنده مجاز به فروش کالا نیست.
معاهده صلح
نوع بعدی قراردادی که در بورس کالا قابل معامله است، قرارداد صلح است که برای حل اختلاف بین خریداران و فروشندگان و جلوگیری از اختلافات آتی استفاده می شود. این قرارداد نیز به جای یکی از قراردادهای تجاری استفاده می شود.
قراردادهای خاص ماده 10 قانون مدنی
قانون، ماده 10 قانون مدنی را به عنوان اصل آزادی قراردادی شناخته است. شرکت بورس کالای ایران در نظر دارد قراردادهای مذکور را با تکمیل کارشناسی حقوقی وفق ماده 10 قانون مدنی منعقد نماید.
قرارداد مبادله
قرارداد هشتم بورس کالا که به قرارداد بورس نیز معروف است، یکی از مهمترین قراردادهای تجاری در بورس کالا است. عموماً در قراردادهای مبادله ای هم جریان ثابت و هم جریان شناور رد و بدل می شود. مبنای این نوع قراردادها می تواند نرخ بهره، ارز یا کالا باشد. قراردادهای مبادله ای از اهمیت اقتصادی و اقتصادی زیادی در صنعت نفت و گاز برخوردار است.
الزامات در قراردادها
در هر قرارداد بورس کالا باید اقلام مشخص شود تا قرارداد به مرحله اجرایی برسد. اینها هستند:
- نوع قرارداد قابل مذاکره
- توضیحات محصول
- مقدار کالاهای مورد معامله
- واحد اندازه گیری مقدار کالاهای مورد معامله
- زمان انجام معامله (روز و ساعت)
- تاریخ تحویل
- نوع، استاندارد، محل تحویل
- استانداردهای کالا
- معامله ارز
- نوع بسته بندی
اخرین حرف
امروزه نقش باربری در اقتصاد یک کشور بسیار مهم است و وجود آن باعث شفافیت بسیاری از امور در اقتصاد می شود. در پاسخ به این سوال که بورس کالا چیست، باید توجه داشت که این بورس یکی از چهار نوع بورس فعال در حوزه تجارت کالایی در کشور اعم از محصولات کشاورزی، نفت و فولاد است. وجود بورس کالا به این معناست که هیچکس قیمت واقعی کالاها را نمی داند و نمی تواند از ناآگاهی دیگران سوء استفاده کند.