
مسجد نصیرالملک شیراز که به مسجد صورتی ایران شهرت دارد نگین درخشان معماری دوره قاجار در شیراز است. این مسجد با شیشه های رنگی خیره کننده و کاشی کاری های بی نظیر در محله گود عربان جنوب خیابان لطفعلی خان زند در نزدیکی حرم شاه چراغ واقع شده و هر ساله میزبان گردشگران بسیاری از سراسر جهان است.
مسجد نصیرالملک یکی از زیباترین و خاص ترین بناهای تاریخی و مذهبی در شهر شیراز است که با جلوه های بصری منحصر به فرد خود تجربه ای فراموش نشدنی برای بازدیدکنندگان رقم می زند. این شاهکار معماری ایرانی به ویژه در زمان تابش نور خورشید از میان شیشه های رنگی شبستان غربی فضایی رویایی و سرشار از رنگ و نور پدید می آورد که آن را از سایر مساجد متمایز می کند.
شهرت جهانی مسجد نصیرالملک بیش از هر چیز مدیون این بازی نور و رنگ است که عکاسان و گردشگران بسیاری را به سمت خود جذب می کند. اما زیبایی های این مسجد تنها به شیشه های رنگی آن محدود نمی شود؛ جزئیات معماری کاشی کاری های هفت رنگ مقرنس های ایوان ها و طراحی بخش های مختلف بنا هر یک داستانی از هنر و ذوق معماران و هنرمندان ایرانی را روایت می کنند.
بازدید از مسجد نصیرالملک فرصتی برای آشنایی عمیق تر با هنر و فرهنگ دوره قاجار و همچنین درک زیبایی های پنهان در معماری سنتی ایران است. هر گوشه از این مسجد از حیاط دلباز و حوض فیروزه ای آن گرفته تا شبستان های تابستانی و زمستانی و ایوان های باشکوه جلوه ای خاص و دیدنی دارد که ساعت ها می تواند بازدیدکننده را مجذوب خود کند.
در ادامه به بررسی دقیق تر بخش های مختلف این مسجد تاریخی از تاریخچه ساخت آن گرفته تا جزئیات معماری و نکات کاربردی برای بازدید خواهیم پرداخت تا شما را با این گنجینه ارزشمند شیراز بیشتر آشنا کنیم.
تاریخچه
ساخت مسجد نصیرالملک به دستور میرزا حسن علی خان ملقب به نصیرالملک از بزرگان و حاکمان عادل فارس در دوره قاجار و فرزند قوام الملک آغاز شد. نصیرالملک فردی خیّر و نیکوکار بود که بخش قابل توجهی از املاک خود را وقف امور خیریه کرد. جالب است بدانید که نوادگان او نیز همچنان درآمد حاصل از موقوفات مسجد را صرف امور خیریه می کنند و این سنت حسنه ادامه دارد.
بر اساس کتیبه های موجود در مسجد کار ساخت و تزیین این بنای باشکوه در سال ۱۲۵۵ هجری شمسی (۱۲۹۴ هجری قمری) آغاز شد و پس از حدود ۱۱ تا ۱۲ سال تلاش بی وقفه معماران و هنرمندان در سال ۱۲۶۶ هجری شمسی (۱۳۰۵ هجری قمری) به پایان رسید. معماران اصلی این پروژه عظیم استاد محمدحسن معمار و میرزا رضا کاشی گر (کاشی پز) بودند که نامشان در تاریخ معماری ایران به ثبت رسیده است.
اگرچه بخش عمده ساخت و ساز در سال ۱۲۶۶ به پایان رسید اما شیشه های رنگی مشهور شبستان غربی چند سال بعد توسط استاد حاج میرزا اضافه شد. این تصمیم هنرمندانه جلوه ای بی بدیل به مسجد بخشید و آن را به شهرتی جهانی رساند. مسجد نصیرالملک در تاریخ ۳۰ خرداد ۱۳۵۸ هجری شمسی با شماره ثبت ۳۹۶ به عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسید که نشان دهنده اهمیت تاریخی و فرهنگی آن است.
مرمت و نگهداری این بنای ارزشمند از سال ها پیش آغاز شده و همچنان ادامه دارد. این مرمت ها با رعایت استانداردهای بین المللی و توسط موقوفه نصیرالملک و تحت نظارت اداره کل اوقاف و امور خیریه فارس انجام می شود. هزینه های مرمت و نگهداری از محل درآمد موقوفات مسجد تأمین می گردد. پیش از این نیز در حدود ۷۰ سال قبل مرمت هایی در کف شبستان انجام شده بود. این توجه به حفظ و نگهداری تضمین کننده بقای این میراث گرانبها برای نسل های آینده است.
توصیف بنا
مسجد نصیرالملک با مساحت ۲۸۹۰ متر مربع و زیربنای ۲۲۱۶ متر مربع نمونه ای برجسته از معماری دوره قاجار است که با جزئیات فراوان و تزیینات چشم نواز بازدیدکنندگان را مسحور خود می کند. یکی از ویژگی های منحصر به فرد این مسجد استفاده گسترده از رنگ صورتی در کاشی کاری هاست که در مساجد تاریخی ایران کمتر دیده می شود و به همین دلیل به «مسجد صورتی» نیز شهرت یافته است.
مسجد دارای یک سردر ورودی اصلی باشکوه و دو ورودی فرعی است که به کوچه جنوبی و امامزاده مجاور راه دارند. سردر اصلی با کاشی های هفت رنگ و تزیینات گل سرخ و گل زنبق شیراز آراسته شده است. این سردر دارای دو جرز است که هر یک به سه قسمت تقسیم شده و در بالای آن یک تابلوی کاشی هفت رنگ قرار دارد. در چوبی ورودی اصلی در قابی سنگی با تزیینات اسلیمی قرار گرفته و بالای آن کتیبه ای سنگی با شعری از شوریده شیرازی و تاریخ ساخت مسجد به خط نستعلیق به چشم می خورد.
پس از عبور از ورودی اصلی وارد هشتی آجری می شوید که با یک چرخش ۹۰ درجه به راهرویی می رسد و شما را به حیاط دلباز مسجد هدایت می کند. در این هشتی نیز تابلوی کاشی کاری با شعر معروف سعدی و نام معماران دیده می شود. حیاط مسجد به شکل چهارگوش است و در مرکز آن حوضی مستطیل شکل به ابعاد ۱۶.۵ در ۴.۵ متر قرار دارد که زیبایی خاصی به فضا بخشیده است. اطراف حیاط نیز با کاشی های هفت رنگ تزیین شده است.
مسجد نصیرالملک دارای دو ایوان است: ایوان شمالی و ایوان جنوبی. این دو ایوان کاملاً قرینه نیستند و ایوان شمالی به دلیل ارتفاع بیشتر و تزیینات مفصل تر باشکوه تر به نظر می رسد. ایوان شمالی به «طاق مروارید» یا «شاه نشین» معروف است. ایوان جنوبی بیشتر برای ایجاد تقارن با ایوان شمالی ساخته شده و فاقد کاربری خاصی است. در مجموع طراحی و تزیینات این مسجد نشان دهنده اوج هنر کاشی کاری و مقرنس کاری در دوره قاجار است.
شبستان اصلی
شبستان غربی که به شبستان اصلی و تابستانی مسجد نصیرالملک معروف است قلب تپنده و پرآوازه ترین بخش این بنای تاریخی است. این شبستان با کاشی کاری ها و آجرکاری های زیبا و نقاشی هایی از گل سرخ تزیین شده بود اگرچه در تعمیرات حدود ۷۰ سال پیش لایه ای از کاشی فیروزه ای روی آن را پوشاند. اما آنچه این شبستان را در جهان مشهور کرده هفت پنجره بزرگ آن است که با شیشه های رنگی پوشانده شده اند.
این شیشه های رنگی در ساعات خاصی از روز به خصوص صبح زود با عبور نور خورشید طیفی بی نظیر از رنگ ها را روی کف شبستان و فرش های گسترده شده در آن منعکس می کنند و فضایی جادویی و رؤیایی ایجاد می کنند. این بازی نور و رنگ اصلی ترین جاذبه مسجد برای گردشگران و عکاسان است و بسیاری از بازدیدکنندگان به منظور تماشای این صحنه خیره کننده صبح زود به مسجد می آیند.
سقف شبستان غربی با کاشی کاری های دقیق نقش و نگارهای گل و بوته و آیاتی از قرآن کریم به خط ثلث تزیین شده و هنر مقرنس کاری و کاربندی (۲۲ بخش) در آن به اوج خود رسیده است. ستون های سنگی شبستان در دو ردیف شش تایی (مجموعاً دوازده ستون به نیت دوازده امام) قرار گرفته اند. این ستون ها دارای طرح های مارپیچ هستند و سنگ های آن ها از کوه های اطراف شیراز استخراج و حجاری شده است.
بین این ستون ها هفت طاق چشمه ای قرار دارد که زیبایی خاصی به فضا بخشیده اند. در انتهای این ردیف ستون ها محراب فوق العاده زیبایی با فرورفتگی در بدنه چوبی شبستان و کف سنگ مرمر قرار دارد. تزیینات این شبستان به خصوص ستون ها الهام گرفته از مسجد وکیل شیراز است که نشان دهنده پیوند معماری در دوره های مختلف است. همچنین گفته می شود در کاشی کاری ها نقش هایی شبیه به کلیسا نیز دیده می شود که در دوره قاجار امکان پذیر بوده است.
شبستان شرقی
شبستان شرقی مسجد نصیرالملک برخلاف شبستان غربی به عنوان شبستان زمستانی شناخته می شود. این شبستان نیز به سمت قبله جهت گیری شده و در فصول گرم سال نیز به دلیل طراحی خاص خود که از تابش مستقیم نور آفتاب جلوگیری می کند می تواند مورد استفاده قرار گیرد. تزیینات این شبستان به سادگی شبستان غربی نیست اما زیبایی خاص خود را دارد.
این شبستان دارای هفت ستون ساده و بدون طرح است که در یک ردیف در وسط قرار گرفته اند. سقف آن با کاشی های کوچک تزیین شده و دارای هشت طاق نما است. در جلوی شبستان شرقی ایوانی قرار دارد که با هشت طاق نما از حیاط مجزا شده است. این بخش از مسجد نیز با کاشی کاری های زیبا تزیین شده است.
در حال حاضر موزه اوقاف در شبستان شرقی مسجد نصیرالملک قرار دارد که آثار و اشیاء مرتبط با موقوفات و تاریخ مسجد را به نمایش می گذارد. سردر این شبستان نیز با شعری زیبا از حضرت سعدی آراسته شده است: غرض نقشی است کز ما باز ماند. این شعر نشان دهنده نگاه عمیق به جاودانگی هنر و میراث فرهنگی است.
در پشت شبستان شرقی دری وجود دارد که به بخش گاو چاه متصل می شود. این ارتباط نشان دهنده طراحی کاربردی مسجد در گذشته برای تأمین آب مورد نیاز است. شبستان شرقی با وجود سادگی بیشتر نسبت به شبستان غربی بخشی مهم و کاربردی از مسجد محسوب می شود و اطلاعات ارزشمندی درباره سبک زندگی و نیازهای آن دوره ارائه می دهد.
گاو چاه
گاو چاه یکی از بخش های جالب و کمتر شناخته شده مسجد نصیرالملک است که در پشت شبستان شرقی قرار دارد و دری از آن شبستان به این قسمت باز می شود. در گذشته که امکانات امروزی برای پمپاژ آب وجود نداشت از حیوانات کارآمد مانند گاو برای کشیدن آب از چاه استفاده می شد. بخش گاو چاه در مسجد نصیرالملک محلی برای نگهداری این حیوانات و تسهیل فرآیند آب کشی از چاه بوده است.
آب کشیده شده از چاه ابتدا وارد یک حوضچه می شد و سپس از طریق مجاری تعبیه شده آب مورد نیاز حوض بزرگ وسط حیاط مسجد را تأمین می کرد و از فواره آن فوران می کرد. این سیستم سنتی تأمین آب نمونه ای از هوشمندی معماران ایرانی در استفاده از امکانات موجود برای رفع نیازهای روزمره مسجد و وضوخانه بوده است.
بخش گاو چاه شامل چاه اصلی حوضچه دریافت آب و دالانی است که برای تردد حیوان آبکش طراحی شده بود. بازدید از این قسمت درک بهتری از نحوه عملکرد مسجد در گذشته و چالش های پیش روی ساکنان و خادمان آن دوره را فراهم می آورد. این بخش یادآور دورانی است که زندگی به سادگی و با اتکا به نیروی حیوانات و طبیعت جریان داشت.
امروزه گاو چاه بیشتر به عنوان یک بخش تاریخی و نمایشی در مسجد نصیرالملک حفظ شده است و دیگر کاربری اصلی خود را ندارد. اما وجود آن به تکمیل تصویر کلی مسجد و آشنایی با تمام جوانب زندگی و معماری در دوره قاجار کمک می کند. این بخش سندی زنده از روش های سنتی تأمین آب و مدیریت منابع در گذشته است.
طاق مروارید
ایوان شمالی مسجد نصیرالملک که به دلیل زیبایی و شکوه خاص خود به «طاق مروارید» یا «شاه نشین» شهرت دارد یکی از بخش های دیدنی و مهم این بنا است. این ایوان با ارتفاع حدود هشت متر در جبهه شمالی حیاط قرار گرفته و با تزیینات غنی و چشم نواز توجه هر بیننده ای را به خود جلب می کند. نام «مروارید» به دلیل فرم خاص تورفتگی ها و کاسه سازی های سقف آن که شبیه به مرواریدهای درخشان است به این ایوان اطلاق شده است.
سقف طاق مروارید شاهکاری از هنر مقرنس کاری و کاسه سازی است که در پنج کاسه اصلی اجرا شده و نهایت ظرافت و زیبایی در آن به کار رفته است. تمام سطح داخلی و بیرونی این ایوان با کاشی های هفت رنگ آراسته شده و نقوش گل و بوته طرح های اسلیمی و خطوط قرآنی بر روی آن ها نقش بسته است. این کاشی کاری ها با رنگ های زنده و طرح های متنوع جلوه ای بی نظیر به ایوان بخشیده اند.
ایوان شمالی دارای سه نیم طاق در سه طرف و از سمت چهارم به صحن حیاط باز می شود. همچنین در دو طرف این ایوان چهار غرفه یا حجره قرار دارد که به زیبایی ایوان می افزایند. در دالان شمالی مسجد سنگ نوشته ای وجود دارد که شعری از سعدی بر روی آن حک شده است و به زیبایی و اهمیت این بخش می افزاید. طاق مروارید نه تنها از نظر زیبایی بصری بلکه از نظر تکنیک های معماری و هنری به کار رفته در آن اثری بی مانند محسوب می شود.
این ایوان به عنوان شاه نشین احتمالاً محل نشستن و استراحت نصیرالملک و مهمانان خاص او بوده است. طراحی و تزیینات باشکوه آن نشان دهنده اهمیت این بخش از مسجد و جایگاه بانی آن است. طاق مروارید یکی از اصلی ترین نقاط تمرکز عکاسان در مسجد نصیرالملک است و زیبایی های آن در تصاویر متعددی از این مسجد به نمایش گذاشته می شود.
ایوان جنوبی
ایوان جنوبی مسجد نصیرالملک که در جبهه جنوبی حیاط قرار دارد به منظور ایجاد تقارن با ایوان شمالی (طاق مروارید) ساخته شده است. اگرچه این ایوان از نظر ارتفاع کوتاه تر از ایوان شمالی است و فاقد کاربری خاصی به جز تکمیل نمای حیاط است اما دارای تزیینات زیبا و قابل توجهی است.
سقف ایوان جنوبی نیز مانند طاق مروارید با هنر مقرنس کاری تزیین شده است که نشان دهنده سبک معماری رایج در آن دوره و تلاش برای حفظ هماهنگی در بخش های مختلف بنا است. تمام سطح بیرونی و داخلی این ایوان نیز با کاشی های هفت رنگ و نقوش مشابه با سایر بخش های مسجد آراسته شده است.
یکی از ویژگی هایی که ایوان جنوبی را از ایوان شمالی متمایز می کند وجود دو گلدسته در بالای آن است. این گلدسته ها به نمای مسجد در سمت جنوب جلوه ویژه ای بخشیده اند. همچنین در ورودی این گلدسته ها دو طاق نمای کوچک تر در دو طرف طاق اصلی ایوان قرار دارند که به زیبایی بصری آن می افزایند.
ایوان جنوبی با وجود سادگی بیشتر نسبت به طاق مروارید بخش مهمی از ساختار کلی مسجد را تشکیل می دهد و در کنار سایر عناصر معماری به هماهنگی و زیبایی نمای حیاط مرکزی کمک می کند. این ایوان نیز مانند سایر بخش های مسجد نمونه ای از هنر کاشی کاری و مقرنس کاری دوره قاجار را به نمایش می گذارد و تکمیل کننده تصویر کلی این بنای تاریخی است.
رواق مسجد نصیرالملک شیراز
در معماری مساجد ایرانی رواق ها به فضاهای سرپوشیده و ستون دار اطراف صحن یا حیاط گفته می شود که نقش مهمی در ایجاد ارتباط بین بخش های مختلف مسجد و همچنین پناهگاهی برای نمازگزاران و بازدیدکنندگان در برابر آفتاب یا باران دارند. در مسجد نصیرالملک نیز فضاهایی وجود دارند که می توانند در دسته رواق ها قرار گیرند اگرچه ممکن است به صراحت با این عنوان نام برده نشده باشند در منابع.
اطراف حیاط مرکزی مسجد دیوارهایی قرار دارند که با کاشی های هفت رنگ تزیین شده اند. این تزیینات کاشی کاری که شامل نقوش گل و بوته طرح های هندسی و کتیبه های قرآنی است فضای دلنشینی را در اطراف حوض و حیاط ایجاد می کند. راهروها و دالان هایی که از هشتی ورودی به حیاط و از حیاط به بخش های دیگر مانند شبستان ها و امامزاده زنجیری منتهی می شوند نیز می توانند بخشی از مجموعه رواق ها محسوب شوند.
در سمت شمالی حیاط علاوه بر طاق مروارید فضاهای نیمه باز و سرپوشیده ای در دو طرف ایوان اصلی وجود دارد که به عنوان غرفه یا حجره شناخته می شوند. این غرفه ها نیز کارکردی شبیه به رواق دارند و فضایی برای نشستن و استراحت فراهم می کنند. تزیینات این غرفه ها نیز با کاشی کاری زیبا پوشیده شده است و با ایوان شمالی هماهنگی دارد.
در مجموع رواق ها و فضاهای پیرامون حیاط مسجد نصیرالملک با تزیینات کاشی کاری غنی خود نه تنها از نظر بصری به زیبایی مسجد می افزایند بلکه از نظر عملکردی نیز نقش مهمی در ساختار کلی بنا ایفا می کنند و فضایی برای حرکت و توقف در اطراف صحن اصلی فراهم می آورند.
امامزاده زنجیری
در بخش شمال شرقی مسجد نصیرالملک در حیاطی کوچک و مستقل آرامگاه یکی از نوادگان امام سجاد (ع) به نام سید جلال الدین قرار دارد که به «امامزاده زنجیری» شهرت یافته است. این امامزاده بخشی از مجموعه تاریخی مسجد نصیرالملک محسوب می شود و اغلب بازدیدکنندگان مسجد از این مکان مقدس نیز دیدن می کنند.
بنای اصلی امامزاده زنجیری در دوره صفویه ساخته شده است که نشان دهنده قدمت این مکان مقدس پیش از ساخت مسجد نصیرالملک است. با این حال برخی از تزیینات و بخش های کنونی آن در دوره های بعدی به خصوص در دوران زندیه و قاجار اضافه یا مرمت شده اند که هماهنگی هایی با معماری مسجد نصیرالملک ایجاد کرده است.
دلیل شهرت این امامزاده به «زنجیری» به روایتی قدیمی بازمی گردد که بر اساس آن زنجیری در این مکان وجود داشته که افراد برای بستن نذر یا حاجات خود به آن متوسل می شده اند. این روایت جنبه ای از باورها و رسوم محلی را نشان می دهد که با مکان های مقدس پیوند خورده است.
بازدید از امامزاده زنجیری فرصتی برای آشنایی با یک مکان مذهبی و تاریخی در کنار مسجد نصیرالملک است. این بخش از مجموعه با فضایی آرام و معنوی تجربه بازدیدکنندگان را تکمیل می کند و نمادی از پیوند مذهب و تاریخ در بافت شهری شیراز است.
مسیر دسترسی
مسجد نصیرالملک در قلب بافت تاریخی شیراز قرار دارد و دسترسی به آن از نقاط مختلف شهر نسبتاً آسان است. آدرس دقیق مسجد در محله گود عربان در جنوب خیابان لطفعلی خان زند و در کوچه نصیرالملک واقع شده است. نزدیکی آن به حرم مطهر شاه چراغ نیز یکی از نشانه های موقعیت مکانی آن است.
برای دسترسی با استفاده از سیستم حمل و نقل عمومی می توانید از مترو استفاده کنید. نزدیک ترین ایستگاه مترو به مسجد نصیرالملک ایستگاه ولی عصر در خط ۱ متروی شیراز است. پس از پیاده شدن در این ایستگاه حدود ۱۴۰۰ متر پیاده روی تا رسیدن به مسجد فاصله دارید که تقریباً ۱۵ تا ۲۰ دقیقه زمان می برد. این مسیر پیاده روی از میان کوچه ها و خیابان های قدیمی شیراز می گذرد و می تواند جذاب باشد.
استفاده از اتوبوس نیز یکی دیگر از گزینه های حمل و نقل عمومی است. اگر در مسیر خط اتوبوس ولی عصر – نمازی قرار دارید می توانید در ایستگاه چهارراه مشیر پیاده شوید. از چهارراه مشیر تا مسجد نصیرالملک حدود ۱۶۰۰ متر فاصله است که می توانید باقی مسیر را پیاده طی کنید یا از تاکسی های گذری یا آنلاین استفاده کنید. تاکسی های آنلاین مانند اسنپ و تپسی نیز در شیراز فعال هستند و می توانند شما را مستقیماً به خیابان لطفعلی خان زند یا نزدیکی مسجد برسانند.
اگر با خودروی شخصی سفر می کنید باید توجه داشته باشید که در بافت تاریخی شیراز ممکن است محدودیت های ترافیکی وجود داشته باشد. بهترین راه این است که خودروی خود را در یکی از پارکینگ های عمومی نزدیک (مانند پارکینگ های اطراف حرم شاه چراغ یا بازار وکیل) پارک کرده و باقی مسیر را پیاده یا با تاکسی های محلی طی کنید. پیاده روی در این منطقه فرصت خوبی برای آشنایی با حال و هوای سنتی شیراز است.
جاذبه های نزدیک
یکی از مزیت های موقعیت مکانی مسجد نصیرالملک نزدیکی آن به سایر جاذبه های مهم تاریخی و گردشگری شیراز است. این نزدیکی به شما امکان می دهد تا با برنامه ریزی مناسب از چندین مکان دیدنی در یک روز بازدید کنید و در زمان و هزینه صرفه جویی کنید. بافت تاریخی شیراز مملو از بناهای ارزشمند است که در فاصله کمی از یکدیگر قرار دارند.
یکی از مهم ترین جاذبه های نزدیک به مسجد نصیرالملک مجموعه تاریخی وکیل است که شامل بازار وکیل مسجد وکیل و حمام وکیل می شود. بازار وکیل که یکی از زیباترین بازارهای سنتی ایران است حدود ۱۳۰۰ متر (تقریباً ۱۵ دقیقه پیاده روی) با مسجد نصیرالملک فاصله دارد. می توانید پس از بازدید از مسجد با یک پیاده روی کوتاه به سمت مجموعه وکیل بروید و ساعت ها در این مجموعه تاریخی غرق شوید.
مسجد نصیرالملک به دلیل نزدیکی به مجموعه وکیل و حرم شاه چراغ امکان بازدید از چندین جاذبه مهم شیراز را در یک برنامه فشرده فراهم می کند.
حرم مطهر شاه چراغ (ع) آرامگاه احمد بن موسی (ع) نیز در نزدیکی مسجد نصیرالملک واقع شده است. بسیاری از گردشگران پس از بازدید از بازار وکیل و مجموعه وکیل سری به حرم شاه چراغ می زنند و از فضای معنوی آن بهره مند می شوند. فاصله مسجد نصیرالملک تا حرم شاه چراغ نیز نسبتاً کم است و با پیاده روی یا تاکسی به راحتی قابل دسترسی است.
علاوه بر این ها خانه های تاریخی متعددی مانند خانه قوام و نارنجستان قوام نیز در نزدیکی خیابان لطفعلی خان زند و بافت تاریخی قرار دارند که می توانند برنامه بازدید شما از این منطقه را تکمیل کنند. نزدیکی این جاذبه ها به یکدیگر منطقه اطراف مسجد نصیرالملک را به یکی از پربازدیدترین نقاط شیراز تبدیل کرده است.
بهترین زمان دیدن مسجد نصیرالملک
اگر هدف اصلی شما از بازدید از مسجد نصیرالملک تماشای رقص نور و رنگ شیشه های مشهور شبستان غربی و عکاسی از این پدیده بی نظیر است بهترین زمان برای حضور در مسجد صبح زود و درست پس از باز شدن درهای آن است. تابش نور مایل آفتاب در ساعات ابتدایی روز از میان شیشه های رنگی زیباترین و کامل ترین طیف رنگ ها را روی کف شبستان ایجاد می کند.
تجربه بسیاری از گردشگران نشان می دهد که بهترین ساعت برای عکاسی و تماشای این جلوه نورانی بین ساعت ۷:۳۰ صبح تا حدود ۱۰ صبح است. پس از ساعت ۱۰ صبح زاویه تابش خورشید تغییر کرده و شدت و گستردگی رنگ ها کاهش می یابد. بنابراین اگر می خواهید بهترین تصاویر را ثبت کنید یا از این پدیده طبیعی لذت ببرید باید کمی زود از خواب بیدار شوید و خود را به مسجد برسانید.
برای تجربه کامل جادوی نور و رنگ در مسجد نصیرالملک حتماً برنامه بازدید خود را برای ساعات ابتدایی صبح تنظیم کنید.
علاوه بر ساعت بازدید در طول روز فصل بازدید نیز بر کیفیت نور تأثیرگذار است. به گفته برخی کارشناسان و گردشگران زاویه تابش نور خورشید در نیمه دوم سال یعنی در فصول پاییز و زمستان برای ایجاد جلوه های رنگی در شبستان غربی جذاب تر و مناسب تر از فصول بهار و تابستان به نظر می رسد. در این فصول نور خورشید مایل تر می تابد و فضای شبستان را بهتر روشن می کند.
با این حال زیبایی های معماری و تزیینات مسجد نصیرالملک در تمام ساعات بازدید و در طول سال دیدنی است. حتی اگر موفق به دیدن رقص نور صبحگاهی نشوید همچنان می توانید از کاشی کاری ها مقرنس ها ستون ها و سایر بخش های این بنای تاریخی لذت ببرید. اما برای تجربه کامل و ثبت بهترین عکس ها ساعات اولیه صبح توصیه می شود.
ساعت بازدید و قیمت بلیت
مسجد نصیرالملک یکی از پربازدیدترین جاذبه های شیراز است و برای بازدید عمومی در ساعات مشخصی از روز باز است. ساعت بازدید این مسجد بسته به فصل سال تغییر می کند تا حداکثر استفاده از نور روز امکان پذیر باشد و همچنین شرایط جوی در نظر گرفته شود.
در فصول بهار و تابستان مسجد نصیرالملک معمولاً از ساعت ۷:۳۰ صبح تا ۷ عصر پذیرای بازدیدکنندگان است. این ساعات طولانی تر امکان بازدید را برای افراد بیشتری فراهم می کند. اما همانطور که پیشتر اشاره شد برای تماشای جلوه شیشه های رنگی حضور در ساعات اولیه صبح ضروری است.
در فصول پاییز و زمستان ساعت بازدید مسجد نصیرالملک کوتاه تر می شود. در این نیمه از سال مسجد معمولاً از ساعت ۷ صبح تا ۵:۵۰ عصر باز است. این تغییر ساعت به دلیل کوتاه تر شدن طول روز در این فصول است. توصیه می شود قبل از برنامه ریزی برای بازدید ساعت دقیق و به روز را از منابع رسمی یا وب سایت های معتبر گردشگری چک کنید.
مسجد نصیرالملک در برخی از روزهای خاص به خصوص ایام شهادت ائمه اطهار (ع) و برخی تعطیلات رسمی خاص تعطیل است و امکان بازدید وجود ندارد. بنابراین هنگام برنامه ریزی سفر به تقویم رسمی و مناسبت های مذهبی توجه داشته باشید.
ورود به مسجد نصیرالملک مستلزم تهیه بلیت است. قیمت بلیت ورودی برای گردشگران داخلی و خارجی متفاوت است. بر اساس اطلاعات موجود در تابستان سال ۱۴۰۳ هزینه بلیت ورودی برای هر نفر ۳۰ هزار تومان بوده است. با توجه به اینکه قیمت ها ممکن است در طول زمان تغییر کنند بهتر است قبل از مراجعه از قیمت به روز بلیت نیز اطلاع حاصل کنید.
گردشگران خارجی درباره مسجد نصیرالملک
مسجد نصیرالملک یکی از شناخته شده ترین و محبوب ترین جاذبه های گردشگری ایران در میان گردشگران خارجی است. این مسجد به دلیل استفاده فراوان از رنگ صورتی در کاشی کاری ها و همچنین جلوه خیره کننده شیشه های رنگی در سطح بین المللی بیشتر با نام «مسجد صورتی» (Pink Mosque) یا گاهی «مسجد رنگ ها» (Mosque of Colors) شناخته می شود.
بازخوردهای گردشگران خارجی در وب سایت ها و پلتفرم های گردشگری مانند تریپ ادوایزر (TripAdvisor) بسیار مثبت است و اغلب از زیبایی بی نظیر و فضای روحانی مسجد تمجید می کنند. بسیاری از آن ها تجربه بازدید از این مسجد را یکی از به یادماندنی ترین بخش های سفر خود به ایران و شیراز توصیف کرده اند.
گردشگران خارجی به شدت تحت تأثیر بازی نور و رنگ در شبستان غربی قرار می گیرند و آن را پدیده ای منحصربه فرد می دانند. توصیه های آن ها به سایر مسافران معمولاً شامل لزوم بازدید در ساعات اولیه صبح برای دیدن این جلوه نورانی و همچنین صرف زمان کافی برای لذت بردن از جزئیات معماری و آرامش فضا است. برخی نیز به زیبایی کاشی کاری ها به خصوص استفاده از رنگ صورتی اشاره کرده و آن را غیرعادی و جذاب می دانند.
مسجد نصیرالملک با نام مسجد صورتی در میان گردشگران خارجی شهرت فراوانی دارد و تجربه بازدید از آن را بی نظیر توصیف می کنند.
نقل قول هایی از گردشگران مختلف احساسات آن ها را به خوبی بیان می کند. مارسل جی در زمستان ۱۳۹۸ بازدید کرده و نوشته است: «اینجا ارزش دیدن دارد. هرچه درباره آن شنیده اید درست است! اگر می خواهید بازتاب رنگ ها را ببینید صبح بین ۷:۳۰ تا ۱۰ بروید.» دوک از انگلیس در پاییز ۱۳۹۸ گفته است: «این مسجد آینه ای از رنگ هاست. جایی است که احساس آرامشی بی نظیر می بخشد.» الک یونانی نیز در پاییز ۱۳۹۸ توصیه کرده است: «گوشه ای خلوتی پیدا کنید بنشینید و از جشن رنگ ها لذت ببرید!» آرمانوس از سوئیس در آبان ۱۳۹۸ می گوید: «هیچ دلیلی نباید باعث شود دیدن این مسجد را از دست بدهید.» این نظرات نشان دهنده تأثیر عمیق و مثبتی است که مسجد نصیرالملک بر بازدیدکنندگان بین المللی می گذارد.
بهترین ساعت برای عکاسی در مسجد نصیرالملک چه زمانی است؟
بهترین ساعت برای عکاسی و تماشای کامل جلوه شیشه های رنگی در شبستان غربی مسجد نصیرالملک صبح زود بلافاصله پس از باز شدن درهای مسجد تا حدود ساعت ۱۰ صبح است. در این زمان تابش مایل نور خورشید زیباترین طیف رنگ ها را ایجاد می کند.
مسجد نصیرالملک به چه نام دیگری معروف است؟
مسجد نصیرالملک به دلیل استفاده فراوان از رنگ صورتی در کاشی کاری ها در ایران و جهان به «مسجد صورتی» شهرت دارد. گاهی نیز به آن «مسجد رنگ ها» گفته می شود که اشاره به شیشه های رنگی آن دارد.
آدرس دقیق مسجد نصیرالملک کجاست؟
مسجد نصیرالملک در شهر شیراز محله گود عربان در جنوب خیابان لطفعلی خان زند کوچه نصیرالملک واقع شده است. این مسجد در نزدیکی حرم مطهر شاه چراغ قرار دارد و دسترسی به آن آسان است.
مدت زمان پیشنهادی برای بازدید از مسجد نصیرالملک چقدر است؟
مدت زمان پیشنهادی برای بازدید کامل از مسجد نصیرالملک بسته به علاقه شما به عکاسی و تماشای جزئیات معمولاً بین ۱ تا ۱.۵ ساعت است. این زمان به شما اجازه می دهد تا از شبستان ها حیاط ایوان ها و سایر بخش ها دیدن کنید.