مراقبت از فرش دستبافت ایرانی

برای برطرف كردن گودی فرش كه نمای زشتی نیز پدید می آورد میتوانید با راههای زیر این گودی را برطرف كنید . اما بهترین قالیشویی در کرج می تواند این ایراد را راحت تر برطرف کند.

الف) در چاله های ایجاد شده در فرش می توانید یك قطعه یخ بگذارید وصبر كنید تا مدت یك ساعت به همین حال بماند تا پرزهای خوابیده فرش دوباره به حالت طبیعی باز گردد .

ب) مقداری آب در محل گودی بریزید وپارچه ای مرطوب روی آن قرار دهید وآن را به ارامی با اتو نسبتأ داغ ماساژ وفشار دهیدتا پرزها به حالت اولیه باز گردند سپس با یك برس آن قسمت ها را برس بزنید .

از بین بردن جای وسایل سنگین از روی قالی

وسایل سنگین مثل پایه مبل معمولاً بر روی فرش جا می‌گذارند. توصیه می‌شود یک تکه یخ روی محل مورد نظر بگذارید و سپس با دستمال خشک روی رطوبت آن را بگیرید و پرزهای قالی را به حالت اول برگردانید.

1.برای برق انداختن و درخشان كردن رنگ قالی …

میتوانید مقدار زیادی نشاسته ذرت روی فرش بپاشید و بگذارید یك ساعت بماند سپس با جاروبرقی آن راجارو كنید .
و نیز می توانید کمی سرکه را با خاک اره مخلوط کرده و به آرامی برسی را در این مخلوط بزنید و روی فرش بکشید وقتی که خشک شد با جارو برقی سطح آن را جارو کنید .

ضد عفونی و جلا دادن فرش

بعضی از میهمانان عادت دارند با کفش روی فرش‌های تمیز منزل شما بیایند. وای به روزی که شما فردی وسواسی باشید. چه می‌کنید؟ فرش را با شیلنگ آب می‌شویید؟ بهتر است بعد از جارو زدن فرش، دستمال بزرگ حوله‌ای را آغشته به آب و سرکه سفید کنید و آرام روی پرزهای قالی بکشید مقدار سرکه نباید زیاد باشد و گرنه به فرش آسیب می‌رساند.

روش های مراقبت و نگهداری از فرش

تغییر موضع دادن در هنگام جارو زدن

هنگام جارو زدن گهگاهی مسیر را عوض نمائید یعنی از جهات مختلف جارو بزنید تا پرز و بافت فرش حالت خود را از دست ندهد و از پرز پرز شدن زیادی بکاهید.

جارو زدن مهم ترین قدم برای محافظت از فرش

فرش را بطور منظم و دقیق جارو بزنید مخصوصاً قسمتهایی که رفت و آمد بیشتری صورت می گیرد. راه رفتن بر روی فرشهای کثیف به کثیفی و لکه ها اجازه می دهد تا به قسمتهای پایین پرز ها وارد شوند که برطرف سازی آنها مشکل تر است و این امر می تواند به بافت فرش صدمه بزند.

جارو زدن مداوم این ذرات را قبل از این که مشکلی بوجود بیاورد از بین می برد هر از چند گاه از جاروی سنتی استفاده کنید این کار جلای فرش شما را بیشتر کرده با مرتب کردن پرزها فرش را زیباتر نشان می دهد..برای مسیرهای پر رفت و آمد در هفته سه یا چهار بار و برای مسیرهای کم رفت و آمد در هفته دوبار جارو کردن توصیه می گردد.

برای تمیز کردن فرش جاروی دستی توصیه می شود . از جاروی برقی با دور خیلی تند و همچنین از جارو با برس چرخ دنده ای استفاده نفرمائید.برای جارو کردن فرش عجله نکنید بخصوص اگر صاحب فرش‌های پرز بلندی همچون گبه‌ها هستید زیرا آلودگی در آنها دیر تر از بین می‌رود دسته جاروی خود را از یک نقطه خاص چندین بار عبور دهید تا مطمین شوید غبار‌ها کاملا گرفته شده اند.

برای جلوگیری از بوی بد مقداری جوش شیرین را به کیسه جاروبرقی خود اضافه کنید.هنگام جارو زدن باید دقت کرد که در صورت مشاهده ی ساییدگی و کم پرزی فرش، حتی اگر کم هم باشد،سریعاً برای رفع آن یا فروشآن اقدام شود؛چون اگر فرش متعمل باشد مشکلی ندارد؛ اما اگر اندکی ساییدگی پیدا کند؛ ارزش اولیه آن خیلی کاسته می شود .

پیش از تمیز کردن فرش، حتماً خوب جارو بزنید تا گرد وغبار آن گرفته شود. با مقداری ماست لکه‌هایی را که تازه روی فرش به وجود آمده پاک کنید. برای این منظور ماست را روی سطح لکّه بریزید و با یک قاشق جمع کنید. سپس با دستمال تمیز خوب خشک کنید…

تمیز کردن لبه قالی

گرد وخاک لبه‌های قالی را با یک برس دستی نظافت پاک کنید و سپس جاروبرقی بکشید برای تمیز کردن این قسمت می‌توانید از مخلوط آب و پودر لباس‌شویی و یک فرچه نرم کمک بگیرید؛ اما مواظب باشید این مخلوط به فرش آسیب نرساند. سپس این قسمت را با دستمال خشک کنید و هنگام پهن کردن، زیر آن را کاغذ یا دستمال سفید قرار دهید تا نم فرش گرفته شود.

نحوه شستشو، نگهداری و مراقبت فرش ها

فرش نیز مانند هر وسیله دیگری جهت طولانی تر شدن عمر نیازمند نگهداری و مراقبت صحیح می باشد .
حتی المقدور شستشوی فرشهایتان را مخصوصا در مناطق سردسیر یا مرطوب به قالیشویی های معتبر بسپارید و از شستشوی آن در خانه اجتناب کنید زیرا عدم امکان آبگیری کامل در منزل باعث باقی ماندن رطوبت در فرش و رنگ زدگی یا پوسیدگی تدریجی آن می شود. در حالی که قالیشویی های معتبر و مجهز با استفاده از سیستم سانترفیوژ فرش را بعد شسشتو کاملا آبگیری می کنند.

  • انبارها و منازلي كه رطوبت گير هستند براي نگهداري و يا مفروش كردن توسط فرش نيستند. به خوبي مي‌دانيم كه رطوبت پس از مدتي باعث كپك زدگي، رشد قارچ و در نهايت پوسيدگي فرش مي‌گردد. در شهرها و مناطقي كه جريان هوا به طور طبيعي مرطوب است، توصيه مي‌شود پس از 3 الي 6 سال فرشها را تعويض نمود تا قبل از پوسيدگي كامل و يا پاره شدن فرش بتوان چاره‌اي مناسب براي آن يافت.

رعایت نکات ذیل می تواند در راستای این هدف نقش موثری ایفا نماید

نكاتي در مورد شستشو و نگهداري فرش

مایع تمیز کننده ی فرش

صابون لباسشویی و شامپوی فرش که قلیای کمی دارند شوینده‌های خوبی برای فرش هستند. اگر شامپو فرش در دسترس ندارید یک قاشق چای‌خوری نمک را در یک لیتر آب حل کنید. آن را خوب بزنید تا کف کند. کف را با یک گلوله تور که زیاد آب جذب نمی‌کند روی سطح فرش بمالید و با دستمال حوله‌ای خشک کنید.

1- شستشوي فرش در منازل با شوينده هاي رايج منجر به خشك و شكننده شدن الياف پشم مي شود ، زيرا اين مواد برطرف كننده چربي هاي قوي و داراي تركيبات شيميايي اسيدي قوي هستند و چربي الياف پشم را نيز گرفته منجر به شكستگي و بروز كچلي در فرش مي شود .
2- اگر فرش داراي خامه هاي رنگي باشد كه ثبات كافي ندارند در زمان شستشو و كشيدن برس ممكن است رنگها در هم ادغام شوند .بنابراين در كارگاههاي قاليشويي حوضچه هايي با مواد خاصي آكنده شده كه چنين فرشهايي را در آنها قرار مي دهند و رنگ الياف آنها به طور نسبي براي مدتي ثابت مي شود .

اما به هر حال گاهي فرش رنگ مي دهد و چاره اي جز رنگبرداري نيست .
4- چنانچه از مواد شوينده سنتي استفاده شود احتمال وجود ناخالصي در آنها وجود دارد و بايد به دقت آبكشي شود تا از آسيب جلوگيري شود .
5- اگر آبكشي در رودها و نهرها انجام شود ، برخي املاح معدني مثل (كچ و آهك) ممكن است در فرش بماند و باعث آسيب قالي گردد .
6- براي نرم كردن فرش در صورت لزوم مي توان از مواد نرم كننده استفاده كرد .
7- بعد از شستشو ، فرش بايد بوسيله داركشهاي مجرب دار كشي شده و كج شدگي آن از بين برود .
8- بعد از داركشي فرش بايد از نظر كناره ها و ريشه ها گليم بافي و شيرازه بازديد شود و در صورت وجود نواقص ناشي از شستشوترميم شود .
9- فرش بعد از شستشو معمولاً با تراش كمي پرداخت مي شود ، براي پرداخت تيغه برنده و مكنده بايد بسيار تيز بوده و در صورت لزوم براي اينكار از دستگاه استفاده مي شود تا تمام سطح فرش يكنواخت تراش داده شود .
10- لوله كردن فرش به منظور خشك كردن آن هرگز توصيه نمي شود ، چرا كه منجر به ايجاد كيسي و برآمدگي در فرش مي شود .

برای شستشو در خانه:

ابتدا فرش را در محلی شیبدار پهن کرده و سطح آن را کاملاً خیس نمایید
سپس محلولی از شامپوی فرش و آب ولرم تهیه کرده و به وسیله اسفنج کلیه نقاط فرش را بشوئید .
پس از اتمام سطح فرش را با آب طوری شستشو دهید که مواد شوینده به طور کامل از فرش خارج گردد .
در انتها فرش را جهت خشک شدن در محلی آویزان نمائید و یا در محلی با شیب تند قرار دهید تا رطوبت موجود در آن خارج و کاملاً خشک گردد.

• از آویزان کردن یا بر روی چمن پهن کردن یا استفاده از نور تند و سوزنده آفتاب جهت خشک کردن فرش خودداری نمائید.

  • استفاده از حرارت مستقیم وسایل حرارتی چون بخاری ، شومینه ، رادیاتور و … جهت خشک کردن فرش ، به فرش صدمه می رساند.
  • جهت خشک کردن رطوبت قسمتی از فرش ،به کمک اسفنج ، حوله و یا پارچه پنبه ای ، آب را جمع آوری کرده و سپس قسمت مرطوب را در مقابل آفتاب ملایم و یا بوسیله حرارت ملایم سشوار دستی ، از پشت و روی فرش خشک نمائید.
  • برخی خانمها با انواع مواد پاک کننده و گاهی حتی به دستکش های ظرفشویی حساسیت دارند .دراین موارد بهتر است برای پاک کردن فرش به جای مواد پاک کننده از قبیل پودر و شامپو های مخصوص از نمک استفاده کنیم .کافی است سطح فرش را با مقداری نمک بپوشانیم .
    اندازه نمک نباید به حدی باشد که سطح آن را سفید کند.سپس فرش را به همان حالت می گذاریم تا حدود 12ساعت بماند . آنگاه با یک اسفنج مرطوب آن را پاک می کنیم.نتیجه کار عالی و غیر منظره است .اگر شک دارید می توانید امتحان کنید .
  • برق انداختن و درخشان کردن رنگ قالی برای درخشان کردن فرش می توانید مقداری نشاسته یذرت روی فرش بپاشید و بگذارید یک ساعت بماند.سپس با جارو برقی آن را جارو کنید.اثر اعجاب انگیزی دارد.
  • برای برق انداخن و ثابت نگه داشتن رنگ فرش و قالی می توانید مخلوطی از یک فنجان سرکه طبیعی
  • وآب تهیه کردن و این محلول را با برس روی فرش بکشید و بگذارید تا خشک شود.بعد از این عمل فرش درخششش خاصی پیدا می کند.
  • شامپو فرش
  • اگر شامپو فرش در دسترس ندارید، وقت را تلف نکنید دو قاشق چایخوری نمک، یک قاشق چایخوری مایع ظرفشویی را در یک لیتر آب حل کنید. آن را خوب هم بزنید تا کف آن را برای تمیز کردن فرش استفاده کنید. این شامپو برای خشکشویی کردن پالتو نیز مناسب است.

دستور العمل لکه زدایی :
با توجه به این که لکه های مختلف نیازمند روشهای مختلفی جهت از بین رفتن می باشند لذا شناخت نوع لکه و منشأ آن بسیار با اهمیت می باشد بنابراین در ذیل لیستی از لکه های معمول و روش از بین بردن آنها بیان می گردد. (شماره ها دستورهایی است که در ادامه می آید)

– قبل از اضافه کردن هر شوینده ای با ناخن خود ماده افتاده روی فرشتان را بردارید.

-در قسمت کوچکی از فرشتان ماده پاک کننده را امتحان کنید تا مطمین شوید آسیبی به فرشتان نمی‌زند.

– نقطه لک شده را نسابید زیرا ممکن است کثیفی به نقاط دیگر فرشتان سرایت کند.