کم شدن آب رادیاتور دلایل عمده ای دارد. تجربه نشان داده است که اگر سالی یک بار آب رادیاتور خودرو را کاملا عوض کنیم از خیلی از خطرات احتمالی پیشگیری کرده‌ایم. وظیفه رادیاتور تبادل حرارت با هوای جریان یافته و به طور کلی خنک نمودن موتور ماشین است. با ما تا انتهای این مقاله از یدک کش مدرن امداد همراه باشید تا در این باره بیشتر بگوییم.
نقش رادیاتور در خودرو چیست؟
در موتور خودرو به دلیل اعمال عمل احتراق طبیعتا حرارت زیادی تولید می‌شود و این حرارت به قطعات داخل موتور می‌رسد. طبیعی است که دستگاهی باید وجود داشته باشد تا محیط موتور را خنک کند تا از آسیب رسیدن به موتور جلوگیری شود. حرارت تولید شده در اثر عمل احتراق به بیش از۲۰۰۰ درجه سانتی‌گراد می‌رسد. نکته اینجاست که کمبود حرارت یعنی پایین بودن بیش از حد دما موتور هم باعث آسیب رسیدن به موتور می‌شود.
پس یک حرارت و دمای متعادل چاره کار است. مناسبترین حرارت برای موتور خودرو حدود ۸۰ درجه سانتی‌گراد است. پس نتیجه می‌گیریم یک سیستم خنک کننده با طراحی دقیق می‌تواند دمای موتور را ثابت نگه دارد و وجود آن به منظور جلوگیری از ذوب شدن فلزات و قطعات موتور الزامیست. رادیاتور خودرو همین سیستم خنک کننده که خود از بخش‌هایی تشکیل شده و خراب شدن هر قسمت در کم شدن آب رادیاتور خواهد شد.
اجزای تشکیل دهنده رادیاتور عبارتند از:
- فن بخاری
- مجاری آب
- ترموستات
- منبع انبساط
- لوله برگشت آب از موتور
- شبکه رادیاتور
- محفظه پایین رادیاتور
- فن
- واتر پمپ
- لوله ورودی آب به بخاری
- لوله برگشت آب از بخاری
- بخاری
دلایل کم شدن آب رادیاتور
خیلی از افراد و رانندگان نمی‌دانند که کم شدن آب رادیاتور ماشین یا همان کم شدن آب ماشین چه عواقبی را می‌تواند به همراه داشته باشد. جوش آوردن و کم شدن آب رادیاتور دلایل متعددی می‌تواند داشته باشد که اگر با آنها آشنایی نداشته باشیم می‌تواند خطرساز باشد و مثلا سوختن واشر سرسیلندر می‌تواند کوچک ترین خطر ممکن باشد.
خیلی از ماشین‌ها مثلا مانند پژو ۲۰۶ دارای سیستم حفاظتی هستند و مثلا در زمان جوش آوردن خودرو، با روشن شدن چراغ stop خودرو خاموش می‌شود. توجه داشته باشید که در صورت توجه نکردن به این موضوع، کم شدن آب رادیاتور حتی منجر به سوختن موتور خودرو و گریپاژ کردن پیستون‌ها شود که در این صورت یک خرج میلیونی روی دست شما می‌افتد.
- ایجاد نشتی در اتصالات
- از کار افتادن فن مثلا بعلت سوختن فیوز یا سوختن خود موتور پروانه
- ایجاد خرابی در رادیاتور
- سوراخ بودن رادیاتور
- ورود آب ب داخل سیلندر
- خروج آب از سر سیلندر بخاطر سوختن واشر سر سیلندر
- گیر کردن توموستات
- نشتی ازبخاری ماشین
- خراب شدن پمپ آب یا واتر پمپ
- هواگیری نکردن رادیاتور
- نشتی آب از در رادیاتور
- خراب شدن قمقه رادیاتور
- جوش آوردن خودرو به علت نداشتن
- رسوب گذاشتن داخل موتور بدلیل نداشتن ضدیخ و کیپ شدن منافذ آب
- نشتی از بلوکه سیلندر بخاطر ترک داشتن
- نشت آب رادیاتور از درب منبع انبساط
علت کم شدن آب رادیاتور چیست؟
کم شدن آب رادیاتور یکی از مشکلات شایع در بین خودروها محسوب می‌شود که در این مقاله از سری مقالات مجله همراه مکانیک بر آن هستیم تا نگاهی دقیق‌تر به این موضوع داشته باشیم. یکی از آسیب‌هایی که در میان خودروهای مجهز به موتورهای درون‌سوز متداول است، گرم شدن بیش از حد اجزای آن محسوب می‌شود و این امر نیز به دلیل انفجار که در داخل موتور صورت می‌گیرد، اتفاق می‌افتد.
چنانچه گرما و دمای حاصل از این سوخت‌وساز به‌خوبی کنترل نشود، می‌تواند خرابی‌های جبران‌ناپذیری را در پی داشته باشد؛ از همین‌رو سیستم خنک‌کاری خودرو یکی از حیاتی‌ترین سیستم‌های آن به‌شمار می‌رود. سیستم خنک‌کاری اجزای متعددی دارد که یکی از آنها رادیاتور است و شاید بتوان رادیاتور را قلب سیستم خنک‌کننده در نظر گرفت که در صورت معیوب بودن آن، عملکرد کل سیستم خنک‌کاری مختل می‌شود. در ادامه با ما همراه باشید تا علت کم شدن آب رادیاتور را برای شما مخاطبین عزیز شرح دهیم.
اجزای سیستم خنک‌کاری
برای درک بهتر دلایل کم شدن آب رادیاتور بهتر است در ابتدا با اجزای تشکیل دهنده قلب سیستم خنک کننده خودرو یا همان رادیاتور آشنا شوید؛ مهم‌ترین اجزای سیستم خنک‌کاری در اغلب ماشین‌ها به شرح زیر است:
رادیاتور: رادیاتورها به دو دسته افقی و عمودی تقسیم‌بندی می‌شوند و مخزنی از جنس مس و به‌صورت مشبک بوده و به خنک‌کاری آب کمک می‌کند. رادیاتورها با توجه به ماهیت مشبک بودن خود در معرض هوای زیادی قرار داشته و همین امر تبادل حرارتی را سرعت میبخشد.
فن: فن خودرو هوا را با فشار زیاد از روی رادیاتور عبور داده و به نحوی یک ابزار کمکی جهت خنک‌کاری آب رادیاتور به‌شمار می‌‌آید. شایان ذکر است که این فن‌ها انرژی موردنیاز خود را یا از موتور یا از الکتروموتور تعبیه‌شده در خودرو می‌گیرند.
مجاری آب: عمل احتراق در داخل سیلندرها رخ می‌دهد و بیشترین گرما نیز در همین سیلندرها تولید می‌شود. مجاری آب سیستم خنک‌کاری در اطراف سیلندرها جای گرفته‌اند و گرمای حاصل از احتراق را به خود می‌گیرند.
ترموستات: در مسیر برگشت آب از موتور به رادیاتور قرار داشته و مهم‌ترین وظیفه آن نیز ثابت نگه‌داشتن دمای موتور است.
واتر پمپ: وظیفه این قطعه پمپاژ آب به مجاری اطراف سیلندرها است. واترپمپ انرژی خود را از طریق تسمه و از موتور دریافت می‌کند.
منبع انبساط: منبع انبساط مخزنی 2 لیتری است که در کنار رادیاتور نصب شده و چنانچه دمای موتور بیش از حد بالا رود؛ آب اضافی وارد آن می‌شود.
علت کم شدن آب رادیاتور چیست؟
هرگونه اختلالی در عملکرد سیستم خنک‌کاری می‌تواند عواقب بسیار وخیم و جبران‌ناپذیری را در پی داشته باشد که متاسفانه برخی از راننده‌ها نسبت به این مساله آگاهی کافی ندارند. یکی از مواردی که می‌تواند عملکرد صحیح سیستم را تحت‌الشعاع خود قرار دهد، کم شدن آب رادیاتور است. چنانچه آب رادیاتور کم شود، موتور آنچنان که باید خنک نشده و می‌تواند حتی منجر به سوختن سرسیلندرها نیز شود که تعویض و تعمیرات آن، نیاز به صرف هزینه گزافی دارد. مهم‌ترین دلایل کم شدن آب رادیاتور عبارتند از:
- سوراخ شدن رادیاتور
- وجود نشتی در اتصالات و لوله‌ها
- خراب شدن واترپمپ
- ورود آب به سیلندر
- نشت آب از منبع انبساط
- نداشتن ضدیخ و رسوب‌گیری موتور
- نشتی آب از بخاری
- نقص فنی ترموستات
- نشتی از در رادیاتور
- خرابی فن
اضافه کردن آب به رادیاتور
به هر دلیلی که آب رادیاتور خودروی شما کم شده باشد نیاز به افزودن آب دارد، در غیر اینصورت موتور دچار آسب جدی خواهد شد. پس از آن‌که دلیل کاهش آب رادیاتور آشکار و اصلاح شد؛ می‌توانید به ترتیب زیر، آب به رادیاتور اضافه کنید.
- خودرو را در جایی صاف و امن، پارک کنید.
- خودرو را خاموش کرده و اجازه دهید موتور به اندازه کافی خنک شود. اگر برای مدت زمان طولانی رانندگی کرده‌اید حداقل 1 ساعت باید صبر کنید تا دمای موتور پایین آمده و پایدار شود.
- میزان مایع داخل منبع انبساط را چک کنید.
- ضدیخ و آب مقطر را به مقدار لازم با هم مخلوط کنید. میزان هر یک از این مواد را از دفترچه راهنما چک کرده و چنانچه به آن دسترسی ندارید یا چیزی در آن قید نشده است به میزان یکسان (50-50) از هر کدام را با هم مخلوط کنید.
- درب منبع انبساط یا درب رادیاتور را باز کرده و مخلوط را اضافه کنید. هیچگاه پیش از خنک شدن کافی موتور، درب رادیاتور را باز نکنید؛ چراکه رادیاتور تحت فشار کار کرده و هر آن ممکن است آب با فشار زیاد به بیرون فوران کرده و منجر به سوختگی شود و از آنجایی که عمدتا سر افراد بالای رادیاتور قرار می‌گیرد، می‌تواند سوختگی چشم و صورت را در پی داشته باشد. لذا به شدت توصیه می‌شود اگر از پایین آمدن دمای موتور مطمئن نشده‌اید، اقدام به باز کردن درب رادیاتور نکنید.
- موتور خودرو را روشن کرده و اجازه دهید مدتی روشن بماند.
- لوله‌ها، اتصالات و… را چک کنید تا از وجود نشتی‌های احتمالی مجدد آگاه شوید.
در نهایت توصیه می‌شود به صورت مرتب سطح آب رادیاتور را چک کرده و در صورت کم شدن آب رادیاتور بیش از حد معمول، اجزای سیستم خنک‌کننده را بررسی و دلایل کاهش آب را برطرف کنید. در صورت عدم دانش فنی یا دست به آچار بودن حتما به یک کارشناس و مکانیک باتجربه مراجعه کنید.
منبع: