مشخصات فنی و ویژگی های کلید اتوماتیک

همانطور که می دانید، انواع مختلفی کلیدهای قطع‌کننده جریان در صنعت برق مورد استفاده قرار میگیرند. که بسته به نیاز ما هر کدام، کاربرد خاص خود را دارد. یکی از پرکاربردترین و رایج­‌ترین این کلیدها در صنعت برق، کلید اتوماتیک یا mccb  می‌باشد.  در ادامه مختصری راجع به کلید اتوماتیک بیان خواهیم کرد.

کلید اتوماتیک چیست؟

کلید اتوماتیک یا کامپکت یاMCCB  که نام اختصاری Molded Case Circuit Breaker  است، نوعی دیگر از دستگاههای حفاظت الکتریکی است. و در مواقعی استفاده می شود که نیاز باشد، مدار و تجهیزات الکتریکی در برابر خطاهای اتصال کوتاه، جریان برگشتی ، افت ولتاژ بیش از حد مجاز و  همچنین اضافه بار محافظت شوند. و البته از این تجهیز برای سوئیچ کردن مدارها نیز استفاده می شود.

این نوع بریکر در گذشته با ابعاد های بزرگی تولید و عرضه می شد ولی با پیشرفت تکنولوژی، کوچک و فشرده شدند و و از این رو به آنهای کلیدهای اتوماتیک کامپکت گفته میشود.

از مزایای انواع کلید اتوماتیک کمپکت مخصوصا کلید اتوماتیک هیوندا، قابل قطع بودن زیر بار می باشد و از این رو می توان مدار را زمانیکه برق وصل است قطع کرد. این مزیت بیشتر در مدارات فشار متوسط حائز اهمیت است. چون اکثر کلیدها جداساز هستند و مدار را زیر بار قطع نمیکنند.

ویژگی های کلید های کمپکت

برخی از ویژگی های کلیدهای MCCB به شرح ذیل می باشد:

·         پوسته پلاستیکی:

MCCB دارای یک محفظه پلاستیکی است که برای عایق کردن و محافظت از اجزای داخلی طراحی شده است. و معمولاً از متریال با مقاومت بالا در برابر آتش ساخته می‌شود، که ایمنی و اطمینان را برای مدار شکن تضمین می‌کند.

·         رنج جریانی قابل تنظیم:

کلیدهای اتوماتیک طیف گسترده ای از درجه بندی های جریان را دارا هستند که باعث انعطاف پذیری آنها برای کاربردهای مختلف شده است. این رنج جریانی، حداکثر جریانی را که MCCB می تواند بدون خاموش شدن تحمل کند، را مشخص می کند.

·         حفاظت در برابر اضافه بار و اتصال کوتاه:

کلید های کامپکت برای شناسایی و قطع جریان های بیش از حد ناشی از اضافه بار یا اتصال کوتاه طراحی شده اند و مدار و تجهیزات الکتریکی را از آسیب های جدی ناشی از آنها محافظت می کنند.

·         مکانیزم های تریپ:

MCCB برای تشخیص شرایط غیر عادی از ترکیب مکانیزم‌های تریپ حرارتی و مغناطیسی استفاده می‌کند. مکانیزم حرارتی به جریان اضافه پایدار پاسخ می دهد، و مکانیزم تریپ مغناطیسی (با سرعت) به مدارهای اتصال کوتاه یا جریان های خطای زیاد، واکنش نشان می دهد.

·         نشانگر تریپ:

این کلیدها اغلب دارای یک نشانگر تریپ هستند که قطعی مدار را نشان می دهند. این نشانگر به علت تریپ کمک می کند و برای عیب یابی مورد استفاده میگیرد.

·         عملکرد دستی و اتوماتیک:

 MCCBها دارای دستگیره ها یا اهرم هایی جهت قطع و وصل هستند. این اهرم ها برای کنترل روشن/خاموش و تنظیم مجدد پس از خاموش شدن بکار می روند. همچنین برخی از این کلیدها از مکانیسم های الکتریکی یا سیستم های کنترل از راه دور، برای عملکرد خودکار پشتیبانی می کنند.

عملکرد کلید اتوماتیک کمپکت

در کلید اتوماتیک(MCCB) دو مکانیزم وجود دارد. مکانیزم اول که شامل یک تیغه بیمتال است، که این تیغه از دو عنصر فلز با ضریب انبساط طولی متفاوت ساخته شده است. که در اثر گرم شدن به واسطه اضافه جریان، خم شده و مدار را قطع می کند.

مکانیزم دوم، از یک سیم پیچ و هسته مغناطیسی به صورت سری تشکیل شده است، که در مسیر جریان قرار میگیرد، و در اثر اتصال کوتاه با جریان در سیم پیچ، یک آهنربای الکتریکی قوی ایجاد می کند، که در نهایت باعث می شود تیغه های مسیر جریان، جذب شده و موجب تغییر در وضعیت آن می شود. در واقع می توان گفت که یک شیر برقی است و به منظور ایجاد یک حرکت آنی (یا تقریباً آنی) برای خطاهای جدی تر مانند اتصال کوتاه مورد استفاده قرار می گیرد.

کاربرد کلید اتوماتیک (mccb)

از کلید اتوماتیک می توان برای حفاظت ژنراتور، بانک خازن و توزیع فیدر الکتریکی اصلی استفاده کرد. همچنین هر زمان که برنامه ای نیاز به تنظیم اضافه بار یا حفاظت از خطای زمین داشته باشد، حفاظت کافی را ارائه می دهد.

انواع کلید اتوماتیک

کلید های اتوماتیک یا MCCB از رنج 16 تا 1600 آمپر تولید و عرضه می شوند و نظر کاربرد به دو دسته کلی تقسیم بندی میشوند:

• کلیدهای اتوماتیک فیکس (fix) یا غیر قابل تنظیم : که از نظر رنج جریان حفاظت، غیر قابل تنظیم هستند.
• کلیدهای اتوماتیک کمپکت قابل تنظیم یا (Adjustable) که خود به دو دسته کلید اتوماتیک کمپکت قابل تنظیم حرارتی – مغناطیسی و کلید اتوماتیک کمپکت قابل تنظیم الکترونیکی

رنج تنظیم جریان کلیدهای اتوماتیک قابل تنظیم، از 0.6 یا 0.8 تا 1 برابر جریان بار کامل می باشد.

لوازم جانبی و کنتاکت ها کمکی

MCCB ها  معمولا دارای لوازم جانبی مختلفی مانند کنتاکت های کمکی، رله های شنت و رله های آندر ولتاژ هستند.8. حفاظت IPMCCB ها  برای کاربردهای خاص مانند، محیط های دریایی دارای ویژگی های اضافی هستند که از آن در برابر خوردگی، رطوبت، گرد و غبار، یا محیط های انفجاری محافظت می کند.

تفاوت های کلید های کامپکت نسبت به کلید های دیگر

از جمله قطع کنندهای مدارهای الکتریکی میتوان به MCB ، MCCB، RCCB و MPCB اشاره کرد، که جهت یک هدف خاص طراحی شده اند. تفاوتهایmccb  با mcb کلید های مینیاتوری(mcb) هم مثل mccb  ها مدار الکتریکی را در شرایط اضافه بار و اتصال کوتاه قطع می کند. اما از چند منظر با هم متفاوت هستند که به مقایسه آن ها می پردازیم

MCCB:

• اتوماتیک  در رنج های تا 1600 آمپر طراحی شده اند.
• mccb ها جریان قطع 10-85 کیلو آمپر دارند.
• mccb  ها علاوه بر آن برای ظرفیت های شکست بالا و صنعتی نیز به کار می روند.
• در mccb جریان خروجی ثابت است و خاصیت حرارتی- مغناطیسی قابل تنظیم دارند.

MCB:

• mcbها  در رنج های تا 125 آمپر طراحی شده اند.
•  mcb  دارای جریان قطع لحظه ای کمتر از 10 کیلو آمپر هستند.
• کلید های مینیاتوری عمدتاً برای نیازهایی با ظرفیت شکست کم استفاده می شود.
• ویژگی های تریپ در mcb  ها معمولاً قابل تنظیم نیستند.