بیماری و آفات مرکبات
شپشک ها
شپشک ها از آفات مهم گیاهی زراعی، باغی و زینتی به حساب آمده که در شرایط طغیان باعث خشک شدن گیاهان میزبان و ریزش برگ و میوه می شوند. این حشرات علاوه بر تغذیه از شیره گیاهی، با ترشح مقدار زیادی عسلک که دفع می کنند سبب جذب قارچ فوماژین (دوده) می گردند. ایمیداکلوپراید یک آفت کش بسیار قوی میباشد.
بالشتک مرکبات
بالشتک مرکبات از نظر تراکم جمعیت و پراکندگی، گونه غالب شپشک های مرکبات در استان مازندران است. کیسه تخم در این حشره پنبه ای، نیم دایره و کاملا محدب است. تخم ها، بیضوی و در ابتدا به رنگ زرد لیمویی و براق است. پوره سن اول به رنگ قهوه ای روشن است. در سطح پشتی پوره سن دوم (مرحله زمستان گذران) یک خط کمرنگ قهوه ای ظاهر می شود. خط قهوه ای پشتی در پوره سن سوم، پر رنگ تر و تحدب بدن نیز بیشتر است. حشرات ماده جهت تخم گذاری معمولا سطوح بیرونی درخت را ترجیح می دهند. آفت مذکور دو نسل در سال دارد و به صورت پوره سن دو زمستان گذرانی می نماید.
فعالیت این حشره از اواخر فروردین شروع می گردد. پوره های سن یک نسل اول در اواسط خرداد ماه و پوره های سن یک نسل اول در اواسط خرداد ماه و پوره های سن یک نسل دوم در اوایل شهریور ظاهر می شوند. نقاط اوج پوره های سن یک در نسل های اول و دوم، به ترتیب در اوایل تیر و اواخر شهریور است. مقابله با اینها با حشره کش مناسب است.
بالشتک مرکبات مهمترین شپشک و شایع ترین آفت باغ های مرکبات شمال ایران است.
این آفت دارای دیاپوز اختیاری است. حشرات ماده بکرزا، 100% ماده زا هستند. به طور متوسط، دوره انکوباسین تخم، پوره های سنین اول تا سوم حشره کامل به ترتیب، 11.2 ، 13، 12.4، 12.2 و 14.5 روز به طول می انجامد. مدت زمان شفیرگی نر، 10.7 روز است. کفشدوزک کریپت Cryptolaemus montrouzieri و قارچ Verticilium lecanii مهمترین دشمنان طبیعی بالشتک مرکبات هستند.
طول دوره پوره سن یک حدود 16 تا 18 روز است. پوشش پنبه ای پوره سن دو بیشتر از سن یک است. طول دوره پوره سن دو نیز حدود 20 روز است. سپس پوره های سن سه از زیر پوشش پنبه ای ظاهر می شوند. پوره های سن سه دارای دسته های مو مانند در اطراف بدن می باشند. حشرات ماده بالغ پس از حدود 3 هفته شروع به ترشح کیسه تخم می کنند. میانگین میزان زادآوری در شرایط طبیعی حدود 645 تخم است.
روش های کنترل:
- موثرترین راه کنترل آفت استفاده از کفشدوزک استرالیایی Novius cardinalis مهمترین دشمن طبیعی این آفت است که طی 4 تا 6 هفته جمعیت شپشک استرالیایی را کنترل می کند. لذا حفظ و حمایت این کفشدوزک در باغات و پرورش و رها سازی آن در کانون های آلوده از اهمیت بسزایی برخوردار است.
- هرس داخلی تاج و حذف شاخه های خشک و متقاطع به ویژه در درختان مسن که مکان های مناسبی برای آفت محسوب می شود و هرس قسمت های پایینی تاج در درختان جوان از روش های مبارزه زراعی است که در کاهش جمعیت و میزان خسارت آفت موثر است.
- در صورت نیاز به مبارزه شیمیایی، مناسب ترین زمان از اواخر خرداد تا اوایل تیر ماه، همزمان با اوج حضور جمعیت پوره های سن یک است.
کنترل مورچه ها: مورچه ها از شپشک ها بمنظور استفاده از عسلک آنها در مقابل حشرات شکار گر و پارازیت ها محافظت می کنند. بنا بر این برای کنترل بهتر شپشک استرالیایی، باید مورچه ها را از درختان و شاخه ها دور کنیم. برای این کار تنه درخت را با مواد چسبنده مثل Tanglefoot می بندیم یا از طعمه مسموم استفاده می کنیم. برای جلوگیری از صدمه تنه های جوان و حساس، آن ها را با نوار دایره ای یا باند پلاستیکی محکم می بندیم و آن را با مواد چسبنده می پوشانیم. طعمه های مسموم را در اوایل بهار، به طور متناوب در نزدیکی آشیانه مورچه ها قرار می دهیم. یکی از بهترین آفت کش ها کنفیدور میباشد.
شپشک آرد آلود جنوب:
Nipaecoccus viridis hom
آفات مرکبات : شپشک آردآلود
در نواحی گرم و خشک خسارت بالایی ایجاد می کند ، دارای بدنی با رنگ قرمز تیره و به صورت بیضوی شکل ، زنده زا و در حدود ۲۵۰ پوره تولید می کند ، هر نسل ۵۰ روز زندگی می کند و این حشره چند نسلی بوده و در آب و هوای معتدله بی وقفه تولید مثل می کند.بر روی درخت لیمو ترش خسارت بسیار زیاد و جبران ناپذیری وارد می نماید.
دارای بیش از چهار نسل در سال
روش مبارزه :
رها سازی کفشدوزک از گونه Cryptoleamus coccinellidae
سپر دار زرد شرقی مر کبات:
Aonidiella orientalis
آفات مرکبات : سپردار
در مناطق گرمسیر بوده ، و علاوه بر مرکبات به گیاهان علفی و درختچه های مثمر و غیر مثمر نیز حمله می کند.لیمو شیرین حساسترین و لیمو ترش نیمه حساس و ترنج ، نارنگی ، پرتقال و نارنج مقاوم می باشند. بیشتر روی برگ و میوه دیده شده و در دمای مناسب بسیار خسارت زا و در دمای زیر صفر فاقد فعالیت می باشد. دمای مناسب معمولاً وابسته به منطقه از اوایل فروردین تا اواخر فروردین می باشد.
نسل اول و دوم روی برگ ، و نسل سوم ، چهارم و پنجم روی میوه ها
زمستان گذرانی بهصورت ماده های کامل بر روی گل و میوه
روش مبارزه :
۱ – مراحل اول پورگی زنبور پارازیتوئید Encarsia aurantii
۲ – کفشدوزک شکار چی
معمولاً این آفت توسط دشمنان طبیعی به خوبی مهار می شود و نیازی به سموم شیمیایی نمی باشد ، هر چند وجود دشمنان طبیعی در منطقه مستلزم فراهم آوردن منطقه ای عاری از سموم شیمیایی و دارای ظرفیت های بالا جهت زندگی این حشرات مفید و تولید مثل آنان می باشد.
سایر شپشک های زیان آور :
- سپر دار قهوه ای مرکبات Chrysomphalus dictyospermi
- سپر دار قرمز مرکبات Aonidiella aurantii
- سپر دار واوی مرکبات Coccus Lepidoaphes beckii
- شپشک نرم تن قهوه ای Hesperidum
- سپر دار زرد مرکبات Aonidiella citrine
- شپشک مومی Ceroplastes sinensis
آفات مرکبات : شپشک استرلیایی :
نام علمی : Icerya purchasi
آفات مرکبات : شپشک استرالیایی
خسارت :
حشره ای پلی فاز است که علاوه بر مرکبات به درختان زینتی مثل اقاقیا و طاووسی حمله می کند قدرت زاد و ولد سریع دارد. پوره سن اول به سرعت منتشر شده و خسارت آن به علت تغذیه شدید پوره ها و حشرات کامل از شیره گیاهی میباشد که با ترشح فراوان عسلک همراه است .
شناسایی :
ماده بالغ ۴ تا ۵ میلیمتر زرد یا نارنجی یا قهوه ای یا قرمز که معمولا تمام یا قسمتی از بدن از مواد مومی زرد رنگ پوشیده شده است .دارای کیسه تخمی برابر با ۵/۱ تا ۲ برابر طول بدن در انتهای بدن است . در این کیسه ۵۰۰ تا ۲۰۰۰ تخم وجود دارد و در این گونه افراد نر بندرت دیده می شود.
زمستان گذرانی :
ماده کامل و پوره (سن دو و سه )
پوره ها اطراف رگبرگ اصلی وزیر برگ و حشرات بالغ روی شاخه ها بیشتر دیده می شوند .*
نسل :
در منطقه جهرم ۳ تا ۴ نسل دارد.
مبارزه :
.لارو کفشدوزک استرالیایی از تمام حالات این شپشک تغذیه میکند: novius cardinalis
آفات مرکبات : سپردار قهوه ای مرکبات:
Chrysomphalus dictyospermi
آفات مرکبات
آفات مرکبات : سپردارقهوه ای
این حشره از مهمترین آفات مرکبات در ایران است و علاوه بر انواع مرکبات به عده زیادی از گیاهان همیشه سبز از جمله چای ، شمشاد ، نخل ، برگ نو و حتی توت هم خسارت وارد می کنند.با توجه به سابقه درختان شمشاد در شمال ایران ، به نظر می رسد که این آفت از قرن ها پیش در ایران وجود داشته است. این آفت همراه با میوه و نهال های مرکبات به سایر نقاط کشور از جمله به تهران نیز راه یافته است . ولی فقط در گل خانه ها توانسته است مستقر گردد و در محیط آزاد ظاهراً به دلیل خشکی هوا و کمبود رطوبت نسبی نمی تواند بطور مدام فعال باشد.در سواحل دریای خزر این حشره در اکثر مناطق حتی گرگان دیده می شود.
مشخصات و بیولوژی :
سپر حشره ماده کامل ، بقطر ۲ میلی متر ، مدور و در وسط کمی برجسته است ، رنگ سپر قهوه ای و در حاشیه خاکستری به نظر می رسد.جلد لاروی مرکزی و به رنگ قهوه ای روشن است.سپر پوره ها تیره تیره به نظر می رسند.سپر حشرات کوچک ، بیضی شکل و جلد لاروی کناریست ، حشره ماده کامل زرد رنگ و گلابی شکل است . L1 و L2 کاملاً مشخص و در قسمت خارج دارای یک دندانه کوچک می باشند.بین L1 ها و نیز بین L2L1 دو شانه نسبتاً بلند و با دندانه های مشخص دیده می شود.
پارافیز ها به تعداد پنج جفت کیتینی و کشیده می باشند.روی L2 و L4 زائده های برگی شکل و دندانه دار به تعداد دو جفت در هر طرف دیده می شود.غده شاخکی در انتها دارای یک فرورفتگی است و یک موی حسی نسبتاً بلند در کنار آن دیده می شود.معمولاً این حشره از نظر مشابهت ممکن است با سپردار زرد یا قرمز اشتباه شود.ولی فرم گلابی شکل بدن حشره ماده در مقایسه با فرم قلوه ای شکل گونه های فوق الذکر تشخیص را آسان می سازد.سپردار قهوه ای مرکبات زمستان را به صورت پوره های سن ۱ و ۲ به سر میبرد.
حشرات ماده در بهار به فعالیت خود ادامه داده و در اردیبهشت ماه شروع به تخم ریزی می کنند.گفته می شود این آفت هم به صورت پارتنوژنز و هم به صورت دو جنسی تولید مثل میکند.هر حشره ماده ممکن است تا ۲۰۰ تخم بگذارد.تخم ها نارنجی رنگ ، کشیده و بطور مجتمع در زیر سپر حشره ماده دیده می شود.
دوره انکوباسیون نسبتاً کوتاه و بندرت از یک یا دو روز تجاوز میکند.پوره ها زرد روشن ، پولک مانند و بیضی کشیده هستند که دارای شاخک وسه جفت پا می باشند.به علاوه سطح بدن آنها از موهای پراکنده پوشیده شده است.این حشرات پس از خروج از تخم در جستجوی محل مناسب برای تغذیه در سطح میوه و برگ حرکت میکنند و در اولین فرصت خرطوم خود را در نسج برگ فرو کرده و برای همیشه ثابت می مانند.پورها در این مرحله به سادگی به وسیله جریان هوا و یا به وسیله چسبیدن به بدن پرندگان و احیاناً حشرات گرده افشان بر روی درختان دیگر انتقال پیدا می کنند و گاهی به مسافت های خیلی دور برده می شوند.
بدیهی است که میوه های آلوده ، پیوندک و نهال های پیوندی نیز در انتشار این آفت اثر قابل توجهی دارند.سپردار قهوهای مرکبات بیشتر بر روی برگ و میوه تمرکز دارد ولی روی سرشاخه ها و تنه به ندرت دیده می شود.در شرایط شمال ایران دوره زندگی یک نسل از این آفت ۶۵ تا ۷۰ روز است و قادر است ۳ تا ۴ نسل ایجاد کند.عمده خسارت این آفت مربوط به نسل های دوم و سوم می باشد.سپردار قهوه ای مرکبات نسبت به کمبود رطوبت و سرما به شدت حساس است و به همین لحاظ به ندرت در خارج از مناطق نیمه گرمسیری مرطوب می تواند بطور طبیعی زندگی کند.
دشمنان طبیعی :
کفشدوزک نقاب دار دولکه ای Chilocorus bipustulatus از پرداتور های مفید و موثر در کاهش جمعیت این آفت می باشند.حشرات کامل این کفشدوزک به فراوانی از حالات مختلف سپردار قهوه ای و سایر سپردار ها تغذیه می کنند.
در بین حشرات انگل ، زنبور های خانواده Eulophidae از اهمیت قابل توجه ای برخوردارند.Aphythis chrysomphali ، به خصوص زیر گونه mazandranica درکنترل جمعیت این آفت بسیار موثراند.بغیر از گونه مذکور A.maculicornis ، Prospaltella ، Aspidiotiphagus citrina در تقلیل جمعیت این آفت دارای اهمیت قابل توجه ای میباشند.
بعلاوه Fusuriume juruanum از میکروارگانیسم هایی است که این حشزه را پارازیته می کند.گونه دیگری که در غرب هندوستان و ایالات متحده آمریکا و بعضی دیگر از مناطق دنیا انتشار دارد Selenaspidus aticulatus می باشد که به سپردار قهوه ای بسیار شباهت دارد.در این گونه سر سینه از شکم به نحوه بارزی جداست.گفته می شود که منشاء آن از آفریقا بوده است .این گونه در ایران وجود ندارد.
کنترل شیمیایی:
مبارزه شیمیایی باید زمانی باشد که شپشک در مرحله Crawler باشد و ۷۵% پوره‌های از زیر سپر خارج شده باشند.
۱) آزینفوس متیل(گوزاتیون) EC20% به نسبت ۲ در هزار
۲) اتیون EC47% به نسبت ۱/۵ درهزار
۳) اتریمفوس(اکامت) EC50% به نسبت ۱در هزار
۴) کلرپیریفوس(دورسبان) EC40.8%به نسبت ۱/۵- ۱ درهزار
۵) روغن امولسیون شونده O 80% به نسبت ۰.۵ درصد
مبارزه زمستانه: این مبارزه اغلب در مورد گونه‌هایی عمل میشود که حشره به صورت پوره و یا حشره کامل میباشد. این روش در مورد شپشکهای زیر خانواده Lecaninae که دارای بدن بدون محافظ میباشند خیلی مؤثر است (مانند شپشک سیاه زیتون). سمپاشی زمستانه اواخر زمستان به صورت روغن‌پاشی سموم روغنی (Volk) پس از سپری شدن اوج سرمای زمستان و قبل از بیداری درختان انجام میشود (روغن‌های زمستانه دارای هیدروکربن اشباع کمتری هستند).
کنه زنگ مرکبات
کنه بالغ حدود 0.12 میلی متر طول دارد و دارای بدن کشیده و به رنگ زرد روشن می باشد. گاهی در مرحله بلوغ رنگ زرد متمایل به قهوه ای به خود می گیرد. تخم ها کروی و به رنگ زرد متمایل به کرم هستند. این کنه در زمستان به شکل جانور کامل روی شاخه ها و برگ درختان دیده می شود ولی فعالیت آن کند است. کنه زنگ هر 8 تا 10 روز می تواند یک نسل تولید کند.
کنه زنگ مرکبات با پاره کردن بافت برگ و میوه و مکیدن شیره گیاهی بافت ضعف شدید درخت نیز می گردد و در شمال ایران به نام کنه مخملک معروف است. و علائم خسارت آن روی درختان نارنج و پرتقال بصورت مخملی شدن میوه ها (حالت زنگار) می شود. ولی روی میوه های لیمو به رنگ خاکستری مایل به قهوه ای می باشد که روی این اصل به آن کنه نقره ای گفته می شود.
Phyllocoptruta oleivora
Acari: Eriophyidae
آفات مرکبات : کنه
این آفت در باغات مرکبات شمال ایران(با نام مخملک) شایع است. معمولاً پوست میوه های آفت زده ضخیم است. میوه ها کوچکتر و ترش است. برگها و میوه های درختان لیمو در اثر حمله کنه، خاکستری مایل به نقره ای میشود و اطلاق نام کنه نقره ای بدین لحاظ است. کنه زنگار زمستان را به صورت کنه کامل می گذراند.
کنه قرمز مرکبات
کنه ماده تخم مرغی شکل و محدب به رنگ قرمز تیره یا مخملی و کنه های نر کوچکتر از حشرات ماده و در انتهای بدن کشیده تر می باشند. کنه ماده تخم های خود را به برگ متصل می کند که به رنگ قرمز روشن هستند. این کنه در شرایط مناسب در طی 15-12 نسل می تواند داشته باشد. زمستان گذرانی آن عمدتا به صورت تخم روی سرشاخه ها بوده ولی در زمستان های ملایم به صورت پوره و جانور کامل دیده می شود.
خسارت کنه قرمز از طریق مکیدن شیره برگ ها و میوه ها می باشد. در اثر تغذیه کنه لکه های کمرنگ روی سطح بالایی برگ ظاهر می شود و در آلودگی های زیاد لکه های بزرگتر خشک شده و ممکن است موجب قاشقی شدن، ریزش برگ ها و خشک شدن سرشاخه های جوان گردد. تغذیه از میوه های بالغ موجب تغییر رنگ آن ها به نقره ای می شود.
کنه مرکبات جنوب یا کنه شرقی مرکبات
جانور کامل شکل بیضی پهن به طول 0.45 میلیمتر که شکم آن قهوه ای تیره و سر سینه زرد مایل به قرمز می باشد. در سطح پشتی بدن دارای لکه های تیره است که گاهی به شکل (H) دیده می شود. تخم ها کروی و رنگ آن قرمز روشن است. زمستان گذرانی آن به صورت تخم است و به طور متوسط 6 نسل در سال دارد. درخت های جوان و نهال های مرکبات بیشتر مورد حمله این کنه قرار می گیرند. خسارت کنه در درخت های بارور علاوه بر ریزش برگ ها موجب ریزش میوه ها نیز می گردد. برگ های آفت زده به خصوص در سطح زیرین خاکستری متمایل به سفید به نظر می رسند و لکه های خشکیده روی آن ها دیده می شوند.
روش های کنترل:
1. کنه قرمز و کنه شرقی مرکبات:
سمپاشی زمستانه: در صورت آلو
گی درختان به کنه میتوان عملیات مبارزه با آن را همراه با روغن پاشی زمستانه علیه شپشک ها انجام داد. بدین ترتیب یکی از سموم کنه کش اختصاصی مانند نیسورون و اورتوس به نسبت 0.5 در هزار همراه روغن مورد استفاده قرار گیرد.
سم پاشی تابستانه: در صورت مشاهده آلودگی درختان مرکبات به کنه در اوایل تیر ماه می توان با یکی از سموم توصیه شده در بالا مبارزه را با سم پاشی تابستانه به طور همزمان انجام داد.
2. کنه زنگ مرکبات:
روغن پاشی زمستانه: در صورتی که درخت ها در فصل قبل آلودگی شدید به کنه نقره ای داشته باشند با روغن پاشی زمستانه بر علیه شپشک ها این آفت نیز کنترل انجام می شود.
سمپاشی تابستانه: در صورت وجود آلودگی در بهار، تابستان و اوایل پاییز با مشاهده کنه روی برگ یا میوه با یکی از سموم کنه کش اختصاصی نظیر نئورون 1.5 در هزار، ورتیمک 0.2 در هزار، سان مایت 0.5 در هزار و زینب یا مانکوزب (200 گرم در یک صد لیتر آب) به صورت جداگانه و یا همراه با سمپاشی علیه شپشک ها می توان به مبارزه اقدام نمود.
کنترل شیمیایی:
۱. نئورون EC25% و ۱.۵ در هزار
۲. پیریداین WP25% و ۰.۴- ۰.۵ در هزار
۳. آبامکتین EC1.8% و ۰.۲ در هزار
۴. نیسورون Ec10% و ۲.۵ درهزار
پروانه برگخوار مرکبات :
Papilio demoleus
Lep: Papilionidae
آفات مرکبات : پروانه برگ خوار
زمستان را به صورت شفیره روی درختان مرکبات یا گیاهان مجاور آن به سر می برد. دربهارتبدیل به حشره کامل می گردد که پس از جفت گیری که معمولاًدرحالت پرواز انجام می گیرد تخمهای خود را به طورانفرادی یا جفت جفت در سطح برگها قرار می دهد. لاروها پس از خروج تخم شروع به تغذیه از برگ می کنند. دارای۵ سن لاروی است و پس از آن روی شاخه ها تبدیل به شفیره(بدون پیله) می شود. درجهرم ۴ تا ۵ نسل در سال دارد.مبارزه شیمیایی ضرورت ندارد.زنبوری از خانواده pteromalidae با نام pteromalus puparum شفیره های این آفت را پارازیته می کنند.
کنترل: معمولاً نیاز به مبارزه ندارد. در مورد نهالها جمع آوری لاروها موثر است. در صورت لزوم از سموم گوارشی استفاده شود.
آفات مرکبات : پروانه مینوز مرکبات :
Citrus leaf-miner
Phyllocnistis citrella
Lep: Gracillariidae
آفات رایج و مهم درختان مرکبات در باغ
1.نرم تنان مضر مرکبات
حلزون ها و راب از مهم ترین آفات درختان مرکبات به ویژه پرتقال به حساب می آیند و هر ساله موجب خسارت زیادی به باغداران در سراسر کشور می شوند. این آفات در فصل بهار در خزانه ها از برگ ها به ویژه برگ نهال های جوان تغذیه کرده و فصل تابستان را اغلب با خواب تابستانه می گذرانند. با شروع بارش های پاییزه و خنک تر شدن هوا شروع به فعالیت کرده و از میوه برگ های مرکبات تغذیه کرده و شرایط را برای قارچ ها مناسب می کنند.
روش کنترل و مبارزه با نرم تنان مضر
مبارزه زراعی:محلول پاشی با علف کش و زدن بین خطوط کاشت در مزرعه، به وسیله وجین کردن
مبارزه شیمیایی:سمپاشی بعد از اولین بارندگی شهریور ماه روی علف های هرز در سطح باغ و پای درختان
استفاده از تله های جاذب:بطری های پلاستیکی حاوی 10-5 میلی متر ماء الشعیر به عنوان تله جاذب، به این صورت که در ابتدا در پای درختان بطری های پلاستیکی در عمق 5 سانتی متری داخل خاک قرار می گیرند. سپس در دو طرف بطری در سطح خاک شیاری به ابعاد 3*3 سانتی متر ایجاد می شود تا این آفات بتوانند به راحتی وارد بطری شوند. سپس اقدام به جمع آوری بطری ها و از بین رفتن راب ها و حلزون ها نمود. همچنین می توان سموم حلزون کش را به داخل بطری نیز اضافه کرد. طعمه مسموم متالدهید به صورت نواری در اطراف طوقه درختان مرکبات و پرتقال قرار داده تا آفات در صورت نزدیک شدن به تنه درخت از آن تغذیه کنند.
2.شپشک آرد آلود مرکبات (Planococcus citri Risso)
شپشک آرد آلود یک آفت غیر بومی بوده که به برگ، شاخه ها و میوه حمله کرده و سطح آن ها را می پوشاند.در اثر فعالیت و حضور این آفت بر روی درختان و ترشح زیاد عسلک، سبب تکثیر زیاد و بیش از حد فوماژین شده و در بازار پسندی محصول به ویژه پرتقال تاثیر منفی می گذارد. زمستان گذرانی این حشرات نیز به صورت تمام مراحل زندگی می تواند انجام پذیرد.
روش کنترل و مبارزه با شپشک آرد آلود
کنترل شیمیایی:کنترل شیمیایی در از بین بردن این آفت اندکی دشوار است. دلیل این موضوع این می باشد که بعضی از گونه ها در زیر پوست ساقه و یا بر روی ریشه مستقر شده اند. زمان استفاده از کنترل شیمیایی نیز زمانی است که جمعیت حشره زیاد بوده و در حد بحرانی می باشد.
سموم توصیه شده در مبارزه شیمیایی با شپشک آرد آلود:
- کلروپیرفوس
- اتیون 2 در هزار (جهت سمپاشی با روغن امولسیون در فصل زمستان)
کنترل زراعی:
- پیشگیری از آبیاری و کوددهی زیاد در باغ مرکباتی که درختان آن دارای مقدار بالایی نیتروژن در سطح برگ هستند.
- استفاده از فشار آب یا باد در روی ساقه های قوی برای کم کردن جمعیت شپشک ها
- از بین بردن مورچه ها در باغ. زیرا مورچه ها سبب از بین رفتن دشمنان طبیعی این آفت می شوند.
3.بالشتک مرکبات (Pulvinaria aurantii Cockerell)
این حشره یکی از مهم ترین و شایع ترین آفات باغات مرکبات در ایران به ویژه در شمال ایران می باشد که فعالیت خود را از اواخر فروردین ماه شروع می کند. این آفت دارای دیاپوز اختیاری (توقف رشد طولانی در مرحله رشدی کاملا معین) بوده و حشرات ماده بکر زا 100 درصد ماده زا هستند.
روش کنترل و مبارزه با بالشتک مرکبات
- موثر ترین روش مبارزه و کنترل آفت استفاده از کفشدوزک استرالیایی Novius cardinalis می باشد. این حشره از مهم ترین دشمنان طبیعی این آفت بوده که در طی 6-4 هفته جمعیت این آفت را کنترل می کند.
- و حذف شاخه های خشک شده و متقاطع خصوصا در درختان مسن که محل تجمع این آفات هستند. هرس قسمت های پایینی تاج درختان نیز از اهمیت زیادی در کنترل و مبارزه با این آفت برخوردار است.
- در صورت لزوم استفاده از مبارزه شیمیایی، بهترین زمان اواخر خرداد تا اوایل تیر ماه می باشد. این زمان، معمولا همزمان با اوج حضور جمعیت پوره های سن یک می باشد.
4.سپر دار زرد شرقی مرکبات (Aonidiella orientalis)
این آفت بیشتر در مناطق گرمسیر ظاهر شده و به درختان مرکبات حمله می کند. از میان مرکبات لیمو شیرین حساس، لیمو ترش نیمه حساس، نارنگی، پرتقال و نارنج به این آفت مقاوم هستند. این آفت بیشتر بر روی میوه و برگ درختان دیده شده و در صورت مساعد بوده شرایط به ویژه دما بسیار خسارت زا می باشد. زمستان گذرانی این آفت بیشتر به صورت ماده های کامل بر روی میوه و گل انجام می شود.
روش کنترل و مبارزه با سپر دار زرد شرقی مرکبات
- در سنین اول پورگی استفاده از زنبور پارازیتوئید Encarsia aurantii
- کفشدوزک شکارچی
برای کنترل و مبارزه با این آفت نیاز به استفاده از هیچ گونه سموم شیمیایی وجود ندارد. این حشره به خوبی توسط دشمنان طبیعی مهار شده و از بین می رود.
5.شپشک استرالیایی (Icerya purchasi)
این آفت حشره ای پلی فاژ است که خسارت زیادی را به مرکبات وارد می کند و از مهم ترین آفات مرکبات به حساب می آید. پوره سن اول به سرعت منتشر شده و خسارت به دلیل تغذیه شدید این پوره ها و حشرات کامل از شیره گیاهی می باشد که سبب ترشح عسلک بسیار زیادی می شود. زمستان گذرانی این حشره بیشتر به صورت ماده کامل و پوره سن 1 و 3 می باشد. این پوره ها در اطراف رگبرگ اصلی و زیر برگ بیشتر دیده می شوند و بالعکس حشرات کامل و بالغ بر روی شاخه ها فراوان ترند.
روش کنترل و مبارزه با شپشک استرالیایی
استفاده از لارو کفشدوزک استرالیایی novius cardinalis که از تمامی حالات و سنین این حشره تغذیه می کند در کنترل و مهار این آفت بسیار موثر است.
6.سپردار قهوه ای مرکبات (Chrysomphalus dictyospermi)
حشرات ماده این آفت در بهار شروع به فعالیت و ادامه فعالیت خود داده و در اردیبهشت ماه شروع به تخم ریزی می کنند. زمستان گذرانی این حشره به صورت پوره های سن 1 و 2 انجام می شود. این حشرات بعد از خروج از تخم، در جستجوی محل مناسب برای تغذیه در سطح میوه و برگ حرکت کرده و در اولین فرصت خرطوم خود را در نسج برگ فرو می کنند. زمانی که خرطوم خود را در برگ فرو کردند برای همیشه ثابت می مانند. این آفت بیشتر بر روی میوه و برگ دیده می شوند و به ندرت روی تنه و سرشاخه ها متمرکز می شوند. بیشتر خسارتی که توسط این آفت ایجاد می شود مربوط به نسل 2 و 3 حشره می باشد.