شبکه کامپیوتری چیست؟
شبکه رایانهای یا شبکه کامپیوتری مجموعهای از دو یا چند کامپیوتر، تجهیزات شبکه و دیگر دستگاههای الکترونیکی است که با کابل، فیبر نوری یا امواج بیسیم به هم متصل شدهاند و میتوانند با هم داده تبادل کنند. تجهیزات کامپیوتری و الکترونیکی متصل به شبکه را گرههای شبکه (network node) نیز مینامند. این سیستم ها نیاز به پشتیبانی شبکه قوی دارند.
با استفاده از شبکههای رایانهای میتوان دادههای کوچک و بزرگ را در زمانی اندک از نقطهای به نقطه دیگر منتقل کرد. شبکههای کامپیوتری بسته به نوعشان به سختافزار (مانند روتر، سوئیچ، اکسسپوینت، کابل و…)، نرمافزار (مانند سیستمعامل و اپلیکیشنهای مختلف) و پروتکلهای خاص شبکه (مثل TCP و IP و…) نیاز دارند.
امروزه بسیاری از امور روزمره مردم از جمله مشاغل، امور مالی، اطلاعرسانی، کسب خبر، تحقیقات و سرگرمی به شبکههای کامپیوتری وابسته است. اینترنت، جستجوی آنلاین، ایمیل، تجارت الکترونیک و شبکههای اجتماعی همگی از شبکههای کامپیوتری نشات گرفتهاند.
در حال حاضر، اینترنت بزرگترین شبکه کامپیوتری جهان است که خود از شبکههای کامپیوتری متعددی تشکیل شده است. میلیاردها کاربر و کامپیوتر و تجهیزات الکترونیکی در سراسر دنیا به اینترنت متصل هستند.
کاربردهای شبکه کامپیوتری
شبکههای کامپیوتری کاربردهای متعددی دارند. از جمله:
- بهاشتراکگذاری فایل و اپلیکیشن: کاربران میتوانند فایلها و اپلیکیشنهای خود را از طریق شبکه به اشتراک نهند. امروزه پدیدههای نسبتا نوینی همچون همکاری آنلاین و دورکاری از این ویژگی شبکهها بهره میبرند.
- بهاشتراکگذاری سختافزار: در یک شبکه رایانهای میتوان سختافزارهایی مثل چاپگر و هارددیسک را با کاربران شبکه به اشتراک نهاد.
- صوت روی آیپی (VoIP): کاربران با استفاده از شبکههای کامپیوتری و پروتکل اینترنت (IP) میتوانند با دیگر کاربران شبکه ارتباط صوتی VoIP داشته باشند.
- ارتباطات: کاربران با استفاده از شبکههای کامپیوتری میتوانند با یکدیگر ارتباط متنی، ویدیویی و صوتی داشته باشند.
- تجارت الکترونیک: کاربران با استفاده از شبکههای کامپیوتری میتوانند به خرید و فروش کالا بپردازند.
شبکههای کامپیوتری برحسب شاخصهای مختلف به گونههای متفاوتی تقسیم میشوند. مثلا میتوان آنها را از نظر همبندی یا توپولوژی فیزیکی و نیز از نظر وسعت جغرافیایی به چند گونه تقسیم کرد.
برای دریافت خدمات شبکه در تهران پیشنهاد میکنیم از مجموعه های معتبر استفاده کنید.
همبندی یا توپولوژی فیزیکی شبکه
همبندی یا توپولوژی فیزیکی شبکه، ساختار هندسی اتصالات بین گرههای شبکه را نشان میدهد. همبندی خطی (bus topology)، همبندی حلقوی (ring topology)، همبندی توری (mesh topology)، همبندی ستارهای (star topology)، همبندی درختی یا ستارهای بسطیافته (tree topology)، و همبندی ترکیبی (hybrid topology) از معروفترین همبندیهای شبکه هستند. هر یک از توپولوژیهای شبکه مزایا و کاستیهای خاص خود را دارد.
توپولوژی خطی (Linear Bus topology)
توپولوژی خطی شامل یک کابل اصلی است که دو سر آن با مسدودکنندهها یا اصطلاحا ترمیناتورهایی بسته شده است. همه گرههای شبکه خطی اعم از سرورها، کلاینتها و غیره به کابل اصلی متصل هستند.
شبکههای خطی به کابلکشی کمتری نیاز دارند. متصل کردن کامپیوتر به شبکه خطی آسان است. اما در عوض، اگر نقطهای از کابل اصلی قطع شود، کل شبکه از کار میافتد و یا به دو شبکه مجزا تقسیم میشود.
توپولوژی حلقوی (Ring topology)
در توپولوژی حلقوی، هر گره شبکه از هر دو سو به گره مجاور خود متصل میشود تا نهایتا مسیری گرد و بسته پدید آید. در این توپولوژی اگر بین گره مبدا و گره مقصد، گره یا گرههای دیگری هم باشند، داده ارسالی از مبدا باید همه گرههای سر راهش را بپیماید تا سرانجام به گره مقصد برسد.
شبکههای حلقوی میتوانند تکجهته یا دوجهته باشند. در شبکه حلقوی تکجهته داده تنها در یکی از دو جهت چپ یا راست حرکت میکنند. عیب توپولوژی حلقوی تکجهته این است که گاهی دادهها باید مسیر دورتری را بپیمایند تا به مقصد برسند. مثلا اگر یک گره بخواهد به گره مجاور سمت چپ خود دادهای بفرستد اما جهت حرکت دادهها از چپ به راست باشد، آن داده باید تمام گرههای دیگر را بپیماید تا نهایتا به گره مجاور برسد.
اما اگر این شبکه حلقوی، دوجهته باشد، دو گره مجاور یادشده، بدون نیاز به پیمودن گرههای دیگر، با هم داده تبادل میکنند.
شبکههای حلقوی به سرور، هاب یا سوئیچ نیازی ندارند و اضافه کردن گره به آنها آسان است. اما اگر یکی از نقاط کابل دچار ایراد شود، میتواند تمام شبکه را از کار بیاندازد. ضمنا شبکه حلقوی کندتر از شبکه ستارهای است چون در توپولوژی حلقوی مسیر بین گره مبدا و مقصد اغلب غیرمستقیم است و دادهها باید از گرههای دیگر نیز عبور کنند.
توپولوژی توری یا مش (Mesh topology)
در توپولوژی مش کامل، هر گره شبکه با تمام دیگر گرههای شبکه ارتباط مستقیم دارد. در توپولوژی نیمهمش دستکم دو گره مستقیما به چند گره دیگر متصل هستند اما همه گرهها چنین نیستند و حتی ممکن است بعضی از گرهها فقط به یک گره دیگر متصل باشند.
از توپولوژی مش بیشتر در شبکههای بیسیم استفاده میشود. یکی از مزایای توپولوژی مش، مسیرهای اغلب متعدد آن است. لذا اگر مسیر مستقیم از مبدا به مقصد مثلا قطع باشد، داده میتواند از مسیر دیگری به مقصد برسد. ضمنا از کار افتادن هر یک از گرههای شبکه مش، عملکرد دیگر گرهها را مختل نمیکند. اما توپولوژی مش معمولا پرهزینه است زیرا به کابلکشی زیادی نیاز دارد و نگهداری آن نیز سخت و ترمیم آن زمانبر است.
توپولوژی ستارهای (Star topology)
در توپولوژی ستارهای هر گره مستقیما به هاب یا سوئیچ مرکزی وصل است. در شبکههای ستارهای، دادهها از طریق هاب یا سوئیچ بین گرهها منتقل میشوند و مدیریت ارسال و دریافت دادهها برعهده هاب یا سوئیچ است.
همبندی ستارهای مزایای مهمی دارد؛ از جمله اینکه نصب و کابلکشی آن است و اگر یکی از گرهها از شبکه جدا یا یکی از کابلها قطع شود، گرههای دیگر بدون مشکل به کار خود ادامه میدهند. البته توپولوژی ستارهای معایبی هم دارد و مثلا در مقایسه با توپولوژی خطی کابل بیشتری میطلبد. دیگر اینکه اگر هاب یا سوئیچ شبکه خراب شود، همه گرههای متصل به آن از شبکه خارج میشوند. ضمنا توپولوژی ستارهای در مقایسه با توپولويی خطی، پرهزینهتر است زیرا به هاب یا سوئیچ نیاز دارد.
توپولوژی درختی (Tree topology)
به توپولوژی درختی، توپولوژی ستارهای بسط یافته (Expanded Star) هم میگویند. توپولوژی درختی را میتوان ترکیبی از توپولوژی خطی و توپولوژی ستارهای دانست. در توپولوژی درختی چند شبکه ستارهای به یک کابل اصلی مستقیم متصل میشوند. توپولوژی درختی، بسط شبکه و افزایش زیرشاخههای آن را تسهیل میکند. در توپولوژی درختی اگر یکی از زیرشاخههای شبکه مختل شود، دیگر زیرشاخهها آسیبی نمیبینند. ضمنا در این توپولوژی میتوان سختافزارها و نرمافزارهای شرکتهای مختلف را به کار برد، اما در توپولوژی درختی اگر کابل اصلی آسیب ببیند، تمام شبکه مختل میشود. پیکربندی، کابلکشی و نگهداری شبکههای درختی سختتر از توپولوژی خطی و ستارهای است.
توپولوژی ترکیبی (Hybrid topology)
توپولوژی ترکیبی حاصل ترکیب دو یا چند توپولوژی شبکه است. برای مثال، از ترکیب توپولوژی ستارهای و توپولوژی حلقوی، توپولوژی ترکیبی ستارهای حلقوی پدید میآید. با ترکیب توپولوژی ستارهای و توپولوژی خطی نیز توپولوژی ترکیبی ستارهای خطی ایجاد میشود.
انواع شبکههای کامپیوتری از نظر وسعت جغرافیایی
شبکههای کامپیوتری از نظر وسعت جغرافیایی به چند نوع تقسیم میشوند، مثل: .
- شبکه شخصی (PAN): شبکه کوچکی را که بر محور یک شخص شکل گرفته است، شبکه شخصی یا PAN (مخفف Personal Area Network) مینامند. مثلا اگر کاربر با لپتاپ، گوشی و دوربین ،شبکه بیسیم کوچکی ایجاد کند که خود او کاربر آن باشد، در واقع یک شبکه شخصی (PAN) ساخته است.
- شبکه محلی (LAN): به شبکه یک یا چندکاربره که در فضای محدود و یکپارچهای ایجاد میشود، شبکه محلی یا LAN (مخفف Local Area Network) میگویند. شبکه محلی ممکن است فضایی به وسعت یک اتاق یا یک یا چند ساختمان را شامل شود. شبکههای محلی در حوزههای متعدد از جمله در خانهها، شرکتها و سازمانها کاربرد دارند.
- شبکه دانشگاهی (CAN): شبکه دانشگاهی یا CAN (مخفف Campus Area Network) در اصل، از یک یا چند شبکه محلی اختصاصی تشکیل شده است که اغلب با سوئیچ یا روتر به هم متصل میشوند. شبکههای دانشگاهی معمولا در مقایسه با شبکههای محلی امنتر و وسیعتر هستند و علاوه بر دانشگاهها در مراکز دیگری همچون شرکتها، سازمانهای دولتی و نهادهای نظامی نیز به کار میروند.
- شبکه شهری (MAN): شبکه شهری یا MAN (مخفف Metropolitan Area Network) ترکیبی از چند شبکه محلی است که بخشی از شهر یا تمام آن را پوشش میدهد. شبکه شهری از شبکه محلی و دانشگاهی بزرگتر اما از شبکه گسترده (WAN) کوچکتر است.
- شبکه گسترده (WAN): شبکه گسترده یا WAN (مخفف Wide Area Network) ترکیبی از چند شبکه محلی است که در محدوده جغرافیایی بسیار وسیعی پراکنده شده است. اینترنت که بزرگترین شبکه دنیاست، یک شبکه WAN محسوب میشود.
برخی از اصطلاحات مهم درباره شبکههای کامپیوتری
و سرانجام، آشنایی هرچه بیشتر با شبکههای کامپیوتری مستلزم یادگیری چند اصطلاح مهم است. آدرس آیپی، گره شبکه، تجهیزات شبکه، پورتها و پروتکلهای شبکه از جمله اصطلاحات مهم در حوزه شبکههای کامپیوتری هستند.
تجهیزات شبکه
تجهیزاتی را که یک شبکه کامپیوتری برای آغاز و تداوم کار خود به آنها نیاز دارد، تجهیزات شبکه میگویند. ، ، ، مودم، کارت شبکه، ، اکسسپوینت، گیتوی و بریج از مهمترین تجهیزات شبکه هستند. البته همه شبکههای کامپیوتری همزمان به تمام این تجهیزات نیازی ندارند. مثلا یک کاربر خانگی تنها با یک دستگاه مودم/روتر یکپارچه نیز میتواند شبکه کوچکی ایجاد و آن را به اینترنت متصل کند. اما برخی دیگر از شبکهها ممکن است به روترها و سوئیچهای پیشرفتهتری نیاز داشته باشند. راه انداری شبکه نیاز به تخصص و تجربه بالایی دارد.
پروتکلهای شبکه
پروتکلهای شبکه، استانداردها و قوانینی هستند که نحوه ارتباط گرههای شبکه و نحوه ارسال، دریافت و پردازش دادهها را تعیین میکنند. هر پروتکل کاربرد و وظایف خاصی دارد. مثلا کار پروتکل اینترنت (IP)، آدرسدهی و مسیریابی بستههای داده است.
برخی از مهمترین پروتکلهای مورد استفاده در اینترنت عبارتند از: Hypertext Transfer Protocol (HTTP)، Transmission Control Protocol (TCP) و Internet Protocol (IP).
آدرس آیپی (IP address)
آدرس آیپی، شناسه عددی منحصربهفردی است که در شبکههای مبتنی بر پروتکل اینترنت (IP)، به هر یک از دستگاههای متصل به شبکه اختصاص مییابد. در واقع، هویت هر یک از تجهیزات متصل به شبکه با آدرس آیپی آنها تعریف میشود. وقتی هر یک از دستگاههای متصل به شبکه برای دیگری داده میفرستد، آدرس آیپی مبدا و آدرس آیپی مقصد نیز به دادهها ضمیمه میشود تا مشخص شود دادهها از کجا آمدهاند و کجا باید بروند. آدرس آیپی ثابت به یک دستگاه اختصاص مییابد و همواره هنگام اتصال آن دستگاه به شبکه، ثابت میماند. اما آدرس آیپی داینامیک بهصورت تصادفی به هر یک از دستگاههای متصل به شبکه اختصاص مییابد؛ لذا هر بار که دستگاه به شبکه متصل میشود، ممکن است آدرس آیپی متفاوتی بگیرد.
درگاه یا پورت
هر درگاه یا پورت، نقطه نهایی یک اتصال در شبکه را مشخص میکند. پورتها با شمارههایشان مشخص میشوند. اگر آدرس آیپی را به آدرس یک هتل تشبیه کنید، پورتها نقش شماره اتاقهای آن هتل را بازی میکنند. کامپیوترهای تحت شبکه از روی شماره هر پورت تشخیص میدهند که کدام اپلیکیشن یا سرویس باید پیغام دریافت کند.
بسترهای انتقال داده
کابل مسی، فیبر نوری و امواج بیسیم مهمترین و رایجترین بسترهای انتقال داده در شبکههای کامپیوتری هستند. گرههای شبکه یا با کابلهای مسی و فیبر نوری و یا از طریق امواج رادیویی با فرکانسهای خاص با هم مرتبط میشوند. هر یک از این رسانههای انتقال داده مزایا و معایبی دارند. در حال حاضر، فیبر نوری سریعترین بستر انتقال داده در شبکههای کامپیوتری است.
تعاریف شبکه:
- شبکه کامپیوتری (Computer Network): مجموعه ای از کامپیوترهای مستقل که با یکدیگراتصال داشته و با هم تبادل اطلاعات می نمایند.
- اینترانت (Intranet): شبکه های مربوط به یک سازمان که به صورت منطقی یا فیزیکی از اینترنت جدا هستند. این نوع شبکه معمولا ترکیبی از شبکه های LAN و WAN است. اینترانت ممکن است در نقاطی به اینترنت متصل باشد یا اینکه هیچ ارتباطی با اینترنت نداشته باشد.
- اکسترانت (Extranet): به لایه های ارتباط و نقاط اتصال اینترانت و اینترنت، Extranet گفته می شود. اکسترانت ها از بعد امنیتی برای شبکه ها بسیار مهم و حیاتی هستند چون محلی هستند که نفوذ به شبکه و ورود ویروسها از آنجا صورت می گیرد. به طور معمول اطلاعات عمومی مربوط به اینترانت ها یا سازمانها در این بخش قرار می گیرند.
- اینترنت (Internet): مجموعه ای از شبکه های مستقل و متصب به هم است که تبادل اطلاعات انجام می دهند و گستره آن تمام دنیا می باشد. به بیان دیگر Internet مجموعه ای از Inter-Net ها (Internal network) و یا مجموعه ای از Interanet ها و Extranet ها است و گسترده ترین WAN موجود در جهان می باشد.
- شبکه محلی (LAN = Local Area Network): خواص این نوع شبکه ها عبارتند از سرعت و کارایی بالا و فواصل کم (حداکثر در حد چند صد متر).در این شبکه ها تعداد کاربرها (Client) محدود بوده و شبکه به یک سازمان و یک یا چند ساختمان کنار هم، محدود می شود.برخی از توپولوژی های مربوط به شبکه های محلی به قرار زیر می باشد: توپولوژی خطی (BUS)، توپولوژی حلقوی (Ring)، توپولوژی ستاره ای (Star)
- شبکه شهری (MAN = Metropolitan Area Network): معمولا شبکه MAN با اتصال چندین شبکه محلی از راه دور در فواصلی مانند داخل یک شهر با استفاده از فیبر نوری، ارتباط بی سیم و یا خطوط اجاره ای و سایر امکانات LAN یا WAN استفاده می شود. نوع این ارتباطات به شرایط محیطی، زیرساخت مخابراتی و سیاست های سازمان وابسته است.
- شبکه گسترده (WAN = Wide Area Network): به طور معمول این نوع شبکه ها محدودیت مقیاس جغرافیایی ندارند. این شبکه ها از ارتباط و اتصال شبکه های کوچک از راه دور به وجود آمده اند و ساختار یکنواختی ندارند. زیرا شبکه های محلی بااستفاده از توپولوژیهای مختلف ایجاد می شوند و دستگاه های موجود در این شبکه ها از سخت افزار و نرم افزارهای مختلف و متفاوتی بهره می برند و به طور ذاتی با هم سازگاری ندارند.
تجهیزات شبکه:
- سرور (Server): یک سرور، یک کامپیوتر پر قدرت در شبکه است که تعدادی از منابع خود را در شبکه به اشتراک گذاشته و یا اینکه سرویسی بر روی آن نصب شده و در حال اجرا است. آنچه برای یک سرور در شبکه اهمیت دارد، قابلیت اطمینان (reliability)، صحت و پیوستگی ((Integrity سرویسها می باشد. همچنین کارآیی یک سرور از اهمیت ویژه ای برخوردار است. سرورها دارای پردازنده های بسیار قوی و میزان RAM دو تا چهار برابر حافظه های اصلی بر روی کامپیوتر های شخصی هستند.
- هاب (Hub): سخت افزاری است که اطلاعات را از یک پورت خود دریافت کرده و آن را روی کلیه پورتهایش در روی شبکهBroadcast یا ارسال می نماید. از Hub در شبکه هایی استفاده می شود که دارای توپولوژی ستاره ای (Star) باشند. در این شبکه ها امکان برخورد اطلاعات (Collision) وجود دارد.
- سوییچ (Switch): این سخت افزار در شبکه های با توپولوژی ستاره ای (Star) استفاده شده و ساختار شبکه ای مشابه با ساختار هاب به وجود می آورد. تفاوتی که Switch با Hubها دارد در این است که این وسیله بسته (Packet) ها را در شبکه Broadcast نمی کند، بلکه کامپیوترهای متصل به هر پورت خود را شناسایی کرده و یک بسته دریافتی را از مبدا مستقیما به سوی مقصد ارسال می کند. بنابراین در این نوع از شبکه ها امکان برخورد اطلاعات (Collision) تقریبا به صفر رسیده و می توان شبکه های کوچکتر را به یکدیگر متصل نمود.
- مسیریاب (Router): ابزاری است که بسته ها (Packet) را در طول شبکه هدایت کرده و در واقع زیرساخت شبکه اینترنت (Backbone) در لایه IP از روترها و اتصالات بین آنها تشکیل شده است. مسیریابها در لایه سوم شبکه کار می کنند، به این معنی که هر روتر بسته را شناسایی کرده و می تواند از روی Header بسته ها مبدا و مقصد را شناسایی کند. وقتی کامپیوتری در یک شبکه بسته ای را ارسال می کند که مقصد آن در شبکه محلی متصل به آن کامپیوتر موجود نیست آن بسته را تحویل Gateway می دهد تا از شبکه خارج شود. Gatewayها در شبکه معمولا ابزاری هستند که عمل مسیریابی را نیز انجام می دهند. پس Router شبکه یا همان Gateway آدرس مقصد بسته ها را با مسیرهای خود مقایسه می کند تا کوتاهترین و بهترین مسیر را بین مبدا و مقصد انتخاب کنند و در صورت وجود مسیر بسته به خروجی مورد نظر ارسال می شود و در صورت عدم وجود مسیر یا برای مسیریابی Router با روترهای مجاور مشورت کرده و یا این که بسته را تحویل روتر بعدی که در واقع Gateway مربوط به این روتراست راهنمایی می کند. هر روتر دارای یک Routing table است که این جدول به صورت پویا نسبت به روترهای همسایه به روز رسانی می گردد ( پروتکلهایی مانند RIP و OSPF). به تعبیری دیگر روترها همیشه در مورد مسیرهای موجود برروی شبکه با یکدیگر صحبت می کنند. روترها همیشه در پی بهترین مسیر با پایین ترین هزینه برروی شبکه هستند.
- فایروال (Firewall): هم بصورت سخت افزاری و هم بصورت نرم افزاری موجود است و وظیفه آن بالا بردن امنیت شبکه در مقابل حملات هکرها و بد افزار ها به داخل شبکه است.
- کارت شبکه (Network Interface Card = NIC ): ابزاریست که بر روی هر کامپیوتر یا دستگاه دیگری که به شبکه متصل می شود قرار می گیرد تا ارتباط بین کامپیوتر و مرکز شبکه (سوییچ، هاب، روتر و …( را فراهم نماید. ارتباط کارت شبکه با کامپیوتر معمولا از طریق درگاه های PCI، PCMCI، PCI-Express و یا USB برقرار می گردد.
- اکسس پوینت (Access Point): به عنوان یک پل ارتباطی بین شبکه های کابلی و دستگاههای مجهز به فن آوری بی سیم (Wireless) استفاده می شود. با استفاده از این سخت افزار، امکان اتصال چندین دستگاه به شبکه فراهم می گردد .access point می تواند دارای عملکرد مسیر یابی نیز باشد. در چنین مواردی انتقال اطلاعات در محدوده وسیعتری انجام شده و داده از یک access point به access point دیگر ارسال می گردد.
- کارت شبکه بی سیم (Wireless NIC): هر یک از دستگاههای موجود بر روی یک شبکه بی سیم، به یک کارت شبکه بدون کابل نیاز خواهند داشت. یک کامپیوتر Laptop ، عموما” دارای کارت شبکه بیسیم داخلی است. کامپیوترهای شخصی نیز به یک کارت شبکه داخلی که معمولا” دارای یک آنتن کوچک و یا آنتن خارجی است ، نیاز خواهند داشت.
- بریج (Bridge): سخت افزاری است که پل ارتباطی دو LAN مختلف می باشد. تفاوت بین یک پل یا Bridge در تکنیک برقراری ارتباط بین دو LAN و Router در این است که Router در هر شبکه ای عمل مسیریابی را انجام می دهد و بر اساس IP مبدا و مقصد اطلاعات را در شبکه انتقال می دهد اما یک Bridge که معمولا در شبکه های مخابراتی و بی سیم بکار می رود، سخت افزار یا نرم افزاری است که اطلاعات از جنس لایه دوم یک شبکه (Frame) را در شبکه دیگر کپی می کند. به عنوان مثال دو LAN می توانند به وسیله یک خط تلفن به یک دیگر متصل شوند. استفاده از Bridge کارایی شبکه را تا حد زیادی کاهش می دهد و باعث کندی شبکه می شود. پلها اصولا در شبکه هایی استفاده می شوند که از پروتکل های غیر قابل مسیردهی استفاده کنند یعنی آدرس مبدا و مقصد ندارند. این پروتکل ها به راحتی از Bridge عبور می کنند. نمونه ای از این پروتکل ها NetBios می باشند.
- گیت وی (Gateway): ابزاریست که معمولا مانند یک دروازه ورودی/خروجی در شبکه عمل می کند. عبارت Gateway برای هر سخت افزاری بکار می رود که معمولا دو شبکه غیر همجنس را به هم متصل کند. یک Gateway می تواند یک کامپیوتر، روتر،Firewall ، Proxy Server و یا هر چیز دیگری باشد. اما تجهیزاتی که خاص Gateway هستند معمولا در شبکه هایی بکار می روند که براساس پروتکل TCP/IP کار نمی کنند. این تجهیزات وظیفه ترجمه پروتکل بین دو شبکه غیر همجنس را انجام می دهند.به عنوان مثال در شبکه هایی که TCP/IP Base نیستند با استفاده از یک Gateway می توان پروتکل شبکه را به پروتکل TCP/IP و برعکس تبدیل نمود .
اصطلاحات شبکه:
- پروتکل ((Protocol: عبارتست از قراردادی که تعدادی کامپیوتر طبق آن با یکدیگر ارتباط برقرار نموده و به تبادل اطلاعات می پردازند.
- TCP/IP: پروتکل اصلی در اینترنت (Internet Protocol) بوده و تمام تجهیزاتی که با اینترنت کار می کنند از آن تبعیت می کنند.
- IP Address: در اینترنت هر دستگاه دارای یک آدرس IP است. هر IP متشکل از 4 اُکتت (Octet) بوده که با یک نقطه ازهم جدا می شوند (مثل 217.219.175.11). هر کدام از این اعداد می توانند حداکثر 254 باشند. هر IP دارای یک Mask می باشد که از روی آن می توان تعداد IP های یک شبکه محلی را تشخیص داد.
- Valid IP: به IP هایی گفته می شود که در اینترنت معتبر بوده و قابل شناسایی باشند.
- Invalid IP: به IP هایی گفته می شود که در اینترنت فاقد اعتبار و غیر قابل شناسایی می باشند. از این IP ها معمولا در شبکه های LAN در صورت نداشتن Valid IP به میزان کافی و یا جهت امنیت شبکه استفاده می شود.
- مسیر یابی (Routing): اگر کامپیوتری بخواهد با یک کامپیوتر دیگر در اینترنت ارتباط برقرار کند، بسته های ارسالیش لزوماً از چندین Node (کامپیوتر یا Router) عبور می کنند تا به مقصد برسند. به عملی که یک Node بر روی بسته ها و ارسال آنها به Node دیگر برای رسیدن به مقصد انجام می دهد Routing گفته می شود.
- دامنه (Domain): نام یک شبکه که منحصر بفرد بوده و در اینترنت ثبت گردیده است (مثل google.com). یک شبکه می تواند دارای یک یا چند Domain باشد. البته شبکه ها می توانند بدون Domain یا دارای Domain محلی باشد.
- پهنای باند ((Bandwidth: به نرخ حجم ارسال و دریافت اطلاعات در واحد زمان Bandwidth گفته می شود. واحد اصلی آن بیت بر ثانیه می باشد.
- پهنای باند اشتراکی (Shared Bandwidth): این نوع پهنای باند ارزان تر بوده و در آن تضمینی برای تأمین پهنای باند طبق قرارداد برای مشترک وجود ندارد. چراکه این پهنای باند بین تعداد زیادی ISP مشترک بوده و همگی از آن استفاده می کنند. بنابراین طبیعی است که ممکن است در ساعات پر ترافیک ISP نتواند از پهنای باند درخواستی خود بهره ببرد.
- پهنای باند اختصاصی (Dedicated Bandwidth): این نوع پهنای باند گران تر بوده اما در آن استفاده از سقف پهنای باند در تمام ساعات شبانه روز تضمین شده است. زیرا پهنای باند بصورت اختصاصی به مشترک اختصاص یافته است.
- خطوط آنالوگ معمولی: منظور از این خطوط همان خطوط تلفنی معمولی می باشد. نرخ انتقال داده به وسیله این خطوط حداکثر 33.6 Kb/s می باشد. در گذشته، استفاده از این خطوط برای اتصال به اینترنت بسیار رایج بوده است.
- T1: بر روی هر خط T1 تعداد 24 خط تلفن معمولی شبیه سازی می شود. هر خط T1 می تواند حامل 1.5 MB/s پهنای باند باشد.
- E1: بر روی هر خط E1 تعداد 30 خط تلفن معمولی شبیه سازی می شود. هر خط E1 می تواند حامل 2 MB/s پهنای باند باشد.
- DSL: خطی است که بصورت نقطه به نقطه (Point to Point) دو محل را به یکدیگر متصل می کند که از آن برای انتقال داده استفاده می شود و در هر سمت خط باید مودم مخصوص DSL قرار بگیرد.
- ADSL: نسل پیشرفته تر خط DSL است که پهنای باند بالاتری را تامین می نماید.