همچنین این روزها و ۲ هفته مانده به انتخابات حساس و مهم در ایالات متحده آمریکا در تازه ترین نظرسنجی ها در آمریکاخانم کاملا هریس کاندیدای دموکرات ها در میان رأی دهندگان جوان یا همان نسل زد نسبت به ترامپ برتری نسبی دارد. نسل زد که به طور کلی به افرادی که میان سال های 1997 تا 2012 متولد شده اند اطلاق شده و به عنوان یک نسل دیجیتال و کنشگر اجتماعی شناخته می شود.
عبارت”نسل زد” چندی است به جمع تعابیر رایج و پرکاربرد اضافه شده است. این عبارت خصوصا در شبکه های اجتماعی زیاد دیده و شنیده می شود و گروهی از جوانان را در برمی گیرد که دارای خصوصیات مشترکی هستند. زمانی که صحبت از نسل به میان می آید اولین چیزی که به ذهن خطور می کند افرادی با مشخصات سنی واحد هستند که نسل خاصی را تشکیل داده اند. در واقع می توان به آنها لقب هم نسل داد و ما نیز خیلی وقت ها از عبارت هم نسل برای بیان خاطرات و تجربه های مشترک استفاده می کنیم. ممکن است حتی صفت های مختلفی برای نسل خود در نظر بگیریم مثلا ترکیب «نسل سوخته» که بسیار رایج است و افراد متولد دهه های مختلف گاهی از آن برای توصیف خود و هم نسلانشان استفاده می کنند.
باتوجه به تغییرات سریع اجتماعی اقتصادی و فناوری نسل زد به عنوان یک نیروی کلیدی در سیاست و اجتماع شناخته می شود. این نسل با چالش ها و فرصت های خاصی روبه روست که می تواند تأثیر عمیقی بر تصمیمات سیاسی و اجتماعی داشته باشد. نسل زد به واسطه ارتباطات دیجیتال و شبکه های اجتماعی به ویژه در زمینه های اجتماعی و سیاسی توانایی بالایی در برقراری ارتباط و سازماندهی دارد. مطابق با تحقیقات انجام گرفته از سال ۲۰۲۰ تا سال ۲۰۲۳ میلادی این نسل به مسائل اجتماعی همچون تغییرات اقلیمی عدالت اجتماعی موضوعات اقتصادی و سرعت اینترنت و موضوعات حقوق بشری و حساس و در این زمینه ها فعال و دغدغه مند هستند.
با وجود نقاط قوت نسل زد همچنین با چالش های خاص و قابل تاملی نیز مواجه است. اضطراب افسردگی و فشار اجتماعی از جمله مشکلاتی هستند که در این نسل مشاهده می شود. همچنین وابستگی به فناوری و شبکه های اجتماعی می تواند به کاهش تعاملات اجتماعی و مهارت های ارتباطی منجر شود. در انتخابات تیرماه در ایران نسل زد به دلیل دسترسی به اطلاعات و توانایی ارتباط با یکدیگر تا حدی توانست به تغییراتی اساسی در نتیجه ی انتخابات منجر گردند. مسعود پزشکیان به عنوان یک کاندیدای محبوب در این نسل شناخته می شود چرا که توانسته است صدای نسل جوان را به خوبی منعکس کند. پژوهش ها نشان می دهد که نسل زد در انتخابات گذشته تأثیر قابل توجهی بر نتیجه ی رأی گیری و انتخاب رییس جمهور پزشکیان داشته اند.
در انتخابات پیش رو آمریکا کاملا هریس نماینده دموکرات ها در مقابل ترامپ به دنبال جلب نظر نسل زد است. طبق گزارش دانشگده اقتصاد هاروارد در آمریکا در سال ۲۰۲۴ میلادی این نسل با ارزش های اجتماعی و اقتصادی خاصی به میدان می آید و کاندیداها می بایست این واقعیت را در نظر بگیرند که نسل زد به مسائلی همچون عدالت اجتماعی فضای مجازی و اقتصاد و تغییرات اقلیمی توجه ویژه ای دارد و کاندیداهایی که این مسائل را در دستور کار خود قرار دهند احتمال بیشتری برای جذب آرای این نسل خواهند داشت. نسل زد به عنوان یک نیروی کلیدی در تغییرات سیاسی و اجتماعی تأثیر قابل توجهی بر انتخابات ایران و آمریکا دارند و خواند داشت و باتوجه به ویژگی های مثبت و منفی این نسل کاندیداها می بایست استراتژی های خاصی را جهت جلب نظر آن ها طراحی نمایند. در این راستا توانایی برقراری ارتباط موثر و توجه به مسائل اجتماعی از اهمیت ویژه ای برخوردار است.
در نهایت نسل زد می تواند نقش تعیین کننده ای در شکل گیری آینده ی سیاسی کشورها در عصر نوین ایفا کند. گویی نسل زد در ایران و آمریکا تا حدی بی اعتماد و ناامید است. به سیستم آموزش بی اعتماد است پس برای خودش راهی دیگر برای آموزش زبان می یابد. به اشتغال سازی سیستم بی اعتماد است پس خودش برای خودش شغل می سازد. به تاریخی که برایش نقل کرده اند اما تصویری از آن نساخته اند بی اعتماد است پس با پرسه در بازی های ویدئویی خودش دوباره آن را مرور می کند. نسبت به تحقق آرزوهایش ناامید است پس سعی می کند به صورت کاذب در یک فضای ساختگی آن را تجربه کند. به دنبال تغییرات بنیادین و نوآورانه است که می تواند به تحولاتی در سطح جهانی و محلی منجر گردد. این تغییرات نیازی مبرم به بازنگری در سیستم های آموزشی بازار کار و سیاست های اجتماعی است تا بتوان به نیازهای این نسل پر از چالش اما باهوش پاسخ داد و از فرصت های جدید بهره برداری کرد. یادمان باشد که فرصت ها را نمی شود به تعویق انداخت اگر چنین شود فرصت ها فاسد می شوند و فرصت فاسد می تواند بدل به تهدید شود.
* مدرس دانشگاه و پژوهشگر حقوق بین الملل کودکان