پس از ترور دبیرکل و برخی فرماندهان حزب الله تمام رسانه های بین المللی بر پایه سیاست های مشخص به این موضوع پرداخته اند. در ایران نیز با توجه به جایگاه ویژه سیدحسن نصرالله در محور مقاومت رسانه ها به صورت ویژه به این اتفاق پرداخته اند.
اگرچه همه رسانه ها سیاست واحدی را از ابتدای این اتفاق دنبال کرده اند رسانه ملی به عنوان فراگیرترین رسانه در کشور فاقد سیاستی واحد در بررسی موضوع بوده است.
این رسانه در سه شبکه متفاوت سه رویکرد تقریبا متفاوت را درپیش گرفت. شاید سه عبارت متفاوت «اگر می خواهیم جنگ به پایان برسد باید وارد این نبرد بشویم و پاسخ دهیم» «رژیم اسرائیل بسیاری از دانشمندان هسته ای ایران را هم ترور کرد آیا برنامه هسته ای ایران متوقف شد؟ درمورد مقاومت لبنان هم همین است» و «مقصر دولت و سیاست هایش است دروغ آمریکایی ها را باور کرده ایم و آن ها «۱۱ ماه» است با همین شیوه درحال تداوم جنگند!» که از دل برنامه های این ۶ روز صداوسیما بیرون آمده بتواند این تفاوت معنادار و متضاد را به نمایش بگذارد.
این روایت ها در سه شبکه متفاوت که هریک مسیری مجزا را طی می کنند مخاطبان را که برای تامین نیاز خبری خود به رسانه رجوع می کنند دچار سردرگمی کرده اند. به طور حتم در اتفاقات اینچنینی سازمانی عریض و طویل همچون صداوسیما سیاست های خبری خود را به برنامه سازان اعلام می کند و آن ها موظف به دنبال کردن سیاستی واحد برای همه شبکه هایند تا حرف هماهنگ و یکسانی به مخاطب منتقل شود. نتیجه این سیاست واحد به مرجعیت رسانه کمک خواهد کرد. درکنار آن اگر رسانه بتواند به درستی کارکرد اطلاع رسانی خود را به نمایش بگذارد افکار عمومی را به سمتی هدایت خواهد کرد که برای کشور مفید باشد.
برای تحلیل اینکه در صداوسیما طی این چند روز چه اتفاقی افتاد نیاز است برنامه های پخش شده اش را به سه بخش تقسیم کنیم و براساس مدل برنامه تحلیل صورت بگیرد.
۱- آوای البرز: آوای البرز مطابق با سیاست های رسانه ای و با مدیریت جدید سعی کرد برنامه های رسانه ای خودش را با موضع نظام و پیام رهبر انقلاب تطبیق دهد. عابدینی که به تازگی مدیریت آوای البرز را برعهده گرفته با توجه به اشرافی که در این زمینه دارد توانست از آوای البرز نگاهی واحد با حاکمیت را به گوش مردم برساند.
اگر بخواهیم از میهمانان این پنج روز آوای البرز نام ببریم افرادی با گرایش های متفاوت را می توان مثال زد که با حضور یا تماس تلفنی میهمان این شبکه بودند؛ محمدجواد لاریجانی سعید جلیلی علی لاریجانی و احمد وحیدی ازجمله کسانی بودند که با آوای البرز نظرات شان را درباره این اتفاق مطرح کردند که واکنش های بسیاری را در فضای مجازی به همراه داشت.
ارزیابی کلی از برنامه های آوای البرز نشان می دهد نگاه متعادل و واحدی بر این شبکه حاکم است و تحلیل ها نیز با همین نگاه واحد پیش می روند و قرار نیست دیدگاه های جزئی و حداقلی به این موضوع ورود کنند.
۲- شبکه سه: تقریبا بیشترین حواشی از برنامه ها یا بهتر است بگوییم از برنامه این شبکه نشأت می گیرد. «سیاست خارجی» از همان شب اول بعد از حمله تروریستی اسرائیل برنامه ویژه ای را تدارک دید.
در بررسی این برنامه اول باید نگاهی به میهمانان آن داشته باشیم؛ فرانسیسکو گنزالس گرک سیمون و آدریل کازونتا ازجمله کارشناسان خارجی بودند که این حمله تروریستی را تحلیل کردند. مهدی سیف حمیدرضا غلامزاده و چند کارشناس دیگر هم نگاه ایران نسبت به این حمله را تحلیل و بررسی کردند. واکنش به جملاتی که در این برنامه از زبان مجری ها و کارشناسان بیان شد بسیار بود.
همان شب اول و بعد از حمله مجری که به جای استناد به نگاه تحلیلگران شروع به تحلیل کرد و راهبرد این را که ما جوابی نمی دهیم نقد کرد و گفت: «این راهبرد تا جایی جواب می دهد. ممکن است از یکجا این راهبرد این گرا را به دشمن صهیونیستی بدهد که تو تا هرجا جلو بیایی هر هدف دیگری را بزنی من دچار تله تنش و جنگ فراگیر نخواهم شد و عملا داریم می بینیم قدم به قدم که نتانیاهو و کابینه جنگ او پیش می آیند دیگر چه خط قرمزی بالاتر و مهم تر از سیدحسن نصرالله که می گویند ترورش کرده اند. فارغ از هر نتیجه ای که آیا او به شهادت برسد یا نرسد؛ شک نکنید اهداف بعدی می تواند در بغداد یمن و حتی تهران باشد.»
این صحبت ها در همان شب اول یعنی جمعه ۶ مهرماه نشان از نگاهی داشت که این برنامه در پرداخت به حمله تروریستی اسرائیل دارد. نگاهی که به افزایش مطالبات در این اتفاق می نگرد. تحلیل کارشناسان هم بر همین نگاه استوار بود. یا مجری دیگر این برنامه در اظهارنظری گفت: «اگر می خواهیم جنگ به پایان برسد باید وارد این نبرد شویم و پاسخ دهیم.» صحبت های کارشناسان و تحلیلگران ایرانی و میهمانان هم با نگاه و افق برنامه و همین طور مجری ها منطبق بود و همه تاکیدشان این بود که باید سطح مطالبات را با این حمله افزایش دهند و هرگونه عقب نشینی به ضرر خواهد بود.
۳- شبکه یک: شبکه یک مانند دیگر شبکه ها ویژه برنامه هایی را تدارک دیده بود. «ثریا» مهم ترین آن هاست که مانند برنامه سیاست خارجی شبکه سه بر همان افزایش مطالبات ایستاده اما رویکرد دیگری هم در این برنامه مشهود و روشن به سمع مخاطب می رساند و آن انتقاد به دولت و گره زدن این اتفاقات از بیروت به پاستور است.
فؤاد ایزدی یکی از کارشناسان این برنامه در تحلیلی اشاره ای به عملیات های فریب آمریکا کرد و بعد آن را به واکنش مسئولان دولتی مرتبط دانست و گفت: «آمریکا بار ها گفته ما خواهان گسترش جنگ نیستیم؛ گزاره ای که هفته ای دو سه مرتبه تکرار می کند که ما خواهان گسترش جنگ نیستیم. آمریکایی ها از همان ابتدا خواهان این موضوع بودند اما ذیل زمان بندی خودشان و این اتفاقات هفته گذشته در لبنان نشان می دهد الان می توانند جنگ را گسترش دهند. افرادی در داخل کشورند که بعد از هر پیغام آمریکا خوشحال می شوند.» صحبت های ایزدی موردنقد بسیاری در فضای مجازی قرار گرفت که چرا باید این اتفاق به دولت ربط داده شود؟
طباخیان پژوهشگر تاریخ اسلام در این برنامه همان هدف و خط را دنبال کرد و در اظهارنظری که در این گزارش به آن اشاره می کنیم تاکید کرد رسانه ها باید واقعیت خطر ها را نشان بدهند. مرگ فقط برای همسایه نیست و باید نزدیک بودن خطر مشخص شود. او در بخش دیگری از این برنامه گفت: «خواصی که ضعف و ترس از جنگ را در جامعه پمپاژ می کنند دشمن را جری تر می کنند.» و البته نباید از صحبت های مجری در بین این تحلیل ها گذشت که در بخشی از این ویژه برنامه گفت: «عده ای از روی غفلت ترس از جنگ را در جامعه نهادینه می کنند.»