آبسه عفونی کبد

در این مقاله قصد داریم علائمی که می‌توان با کمک آن‎‌ها، این مشکل را تشخیص داد و از پیشرفتش جلوگیری کرد را بررسی کنیم و در مورد بهترین راه‌حل‌ها برای درمان فرد مبتلا، اطلاعاتی در اختیار شما قرار دهیم. مطالب منتشر شده از بهترین دکترهای شیراز را در کانال تلگرام ما مشاهده کنید. اگر احتمال می‌دهید شما یا یکی از اطرافیانتان به این بیماری مبتلا هستید، توصیه می‌کنیم تا انتهای این مطلب، همراه ما باشید تا بتوانید از بروز مشکلات جدی، جلوگیری کرده و سلامت خود را بازیابید.

 

عفونت کبد

آبسه کبد، یک وضعیت پزشکی است که به تراکم مایع در این قسمت از بدن، منجر می‌شود. کبد، یک بخش از سیستم گوارشی است و در فرآیندهای متعددی، از هضم تا فیلتر کردن مواد مضر از خون، مشارکت می‌کند. وقتی کبد به دلایل مختلفی مثل، عفونت، آسیب‌دیدگی یا نقص عملکرد، نتواند به‌طور صحیح مواد مضر را از خون خارج و دفع کند، این مواد در بدن باقی‌مانده و باعث بروز مشکلات متعددی می‌شوند.

• مشاوره با پزشک و اجرای تست‌های تشخیصی مانند، سونوگرافی و آزمایش‌ خون، می‌تواند به تشخیص دقیق و درمان مناسب آبسه کبد، کمک کند.

علائم عفونت کبد

همان‌طور که اشاره کردیم، آبسه ممکن است بدون نشانه‌های واضح در مراحل ابتدایی، پیشروی کند؛ اما با گذر زمان و افزایش حجم مایع در این عضو، امکان دارد علائم مختلفی ظاهر شود. در ادامه، برخی از نشانه‌های مرتبط با عفونت کبد را بررسی خواهیم کرد.

تب و لرز

آبسه کبد ممکن است در برخی موارد با علائمی همچون، تب و لرز همراه باشد. دلیل اصلی چنین مشکلی، تجمع بیش‌ازحد مایع در این عضو بوده که عملکرد آن را مختل می‌کند. در این حالت، کبد نمی‌تواند به خوبی مواد زائد موجود در جریان خون را خارج کند و بدن با بالا رفتن حرارت، به شما هشدار می‌دهد که مشکلی در عملکرد این بخش از دستگاه گوارش به وجود آمده است.

ضعف و خستگی بی‌دلیل

خستگی و ضعف بی‌دلیل، ممکن است علائم همراه با عفونت کبد باشند. همان‌طور که ذکر شد، این مشکل ناشی از تراکم مایع در بافت کبد بوده و امکان دارد عوارض متعددی ازجمله، کاهش عملکرد آن و اختلالات در فرآیندهای زیستی بدن، به همراه داشته باشد. عوارض ذکرشده، معمولاً ناشی از کاهش جذب مواد مغذی و تأثیرات منفی بر سیستم عصبی مرکزی است.

درهرصورت، اگر با خستگی و ضعف بی‌دلیل همراه با علائم دیگری مانند، تب، تغییرات در وزن یا دل‌پیچه، مواجه شده‌اید، باید به بهترین فوق تخصص گوارش تهران مراجعه کنید. پزشک می‌تواند از طریق انجام آزمایش‌های مختلف، راه‌حل‌های درمانی مناسب را به شما پیشنهاد کند.

زردی

زردی، ناشی از افزایش میزان بیلی‌روبین در خون است که در مراحل پیشرفت آبسه کبد می‌تواند ظاهر شود. این مشکل، درنتیجه تخلیه ناکافی مواد زائد و سموم از بدن، ایجادشده و میزان ماده ذکرشده، در جریان خون افزایش می‌یابد و امکان دارد با علائم دیگری همچون، زردی چشم و سایر اندام‌های بدن، همراه باشد.

به شما توصیه می‌کنیم که در صورت مشاهده تغییر در رنگ پوست خود، ابتدا به یک متخصص داخلی مراجعه کنید تا وضعیتتان را بررسی کرده و در صورت لزوم، برای انجام آزمایش‌های بیشتر و تشخیص نهایی، شما را به فوق تخصص گوارش معرفی کند.

کاهش اشتها

کبد، به‌عنوان یک عضو حیاتی در سیستم گوارشی نقش دارد و در فرآیندهای هضم، جذب مواد مغذی و تصفیه سموم از خون، شرکت دارد. یکی از علائمی که احتمال دارد در آبسه کبد ظاهر شود، کاهش اشتها است. عفونت این عضو باعث اختلال در عملکرد گوارش و کاهش توانایی کبد در تصفیه مواد غذایی می‌شود که می‌تواند منجر به کاهش اشتها و مشکلات متعدد دیگر شود. این مسئله ممکن است موجب سوء‌تغذیه و کاهش وزن بدن شود.

تنگی نفس و مشکلات تنفسی

تنگی نفس در آبسه کبد، اغلب ناشی از چند عامل است. یکی از آن‌ها می‌تواند به دلیل افزایش فشار درون شکمی باشد که به ریه‌ها فشار آورده و تنگی نفس ایجاد می‌کند. علاوه بر این، تراکم مایع درون شکمی نیز می‌تواند فشار روی دیافراگم (عضله تنفسی) را زیاد کرده و مشکلاتی را ایجاد کند.

تنگی نفس، معمولاً به میزان التهاب کبد بستگی دارد. اگر مشکل شدید باشد، ممکن است فرد هنگام استراحت نیز دچار تنگی نفس شود؛ اما در اغلب اوقات و در مراحل اولیه، فقط هنگام انجام فعالیت‌های سنگین، نفس کشیدن سخت می‌شود.

راهکارهای درمان آبسه

توجه داشته باشید که راهکارهایی که در این بخش به شما پیشنهاد می‌شود، صرفاً به‌منظور جلوگیری از پیشرفت بیماری است و برخی از آن‌ها، فقط باید توسط متخصص گوارش انجام شود؛ در غیر این صورت، امکان دارد آبسه کبد، به این عضو، آسیب‌های جدی و جبران‌ناپذیری وارد کند.

• درمان علت اصلی مشکل به وجود آمده، اولین اقدام مهمی است که باید انجام شود. به‌عنوان‌مثال، در صورت وجود عفونت، شاید پزشک استفاده از آنتی‌بیوتیک‌ها را به شما توصیه کند.
• محدودیت مصرف نمک، می‌تواند به کاهش نفوذ مایع به بافت کبد کمک کند.
• مصرف مایعات را کنترل کنید تا از تجمع بیشتر آن در این عضو، جلوگیری شود. در برخی موارد، ممکن است لازم باشد دیورتیک‌ها (داروهای ادرارآور) تجویز شوند.
• در موارد پیشرفته‌تر، شاید نیاز به مراقبت‌های ویژه باشد و پزشک از عمل جراحی برای برطرف کردن مشکل استفاده کند.

فردی که درگیر عفونت کبد است، نیاز به یک برنامه درمانی شخصی‌سازی‌شده توسط پزشک خود دارد. انجام تست‌های تشخیصی و مشاوره با متخصص، یکی از کارهای مهمی است که در صورت بروز علائم بیماری باید انجام داد.

 علت آبسه کبدی

کبد خون را از جریان خون سیستمیک و پورتال دریافت می کند. قرار گیری بیشتر در معرض باکتری ها، حساسیت نسبت به عفونت ها را نیز بیشتر می کند. در هر حال، سلول های کوپفر پوشاننده سینوزوئید های کبدی می توانند به طور موثری باکتری ها از بین ببرند و بدین ترتیب بروز عفونت کبدی نادر است. در زیر به برخی از عواملی که موجب ایجاد آبسه کبدی می شوند اشاره می کنیم:

• آپاندیسیت عمده ترین علت آبسه کبدی است. همچنان که تشخیص و درمان آپاندیسیت پیشرفت کرد، میزان آبسه های کبدی ناشی از آپاندیسیت نیز کاهش یافت.
• بیماری مجاری صفراوی در حال حاضر شایع ترین علت آبسه کبدی است. انسداد جریان یافتن مایع صفرا امکان تکثیر باکتری ها را فراهم می کند. بیماری سنگ صفرا، بدخیمی انسدادی که صفرا را تحت تاثیر قرار می دهد، جراحت و بیماری های مادرزادی از جمله شرایط شایعی هستند که بروز این بیماری را تحریک می کنند. در مواردی که صفرا عامل بروز آبسه کبدی است، آبسه کبدی معمولا چند تایی است و به کمک جراحی و قرار دادن استنت هایی در مجاری صفراوی درمان می شوند.
• وجود عفونت هایی که در مسیر جریان خون پورتال قرار دارند آمبولی های عفونی می شوند که می توانند عاملی برای آبسه کبدی باشند. آمبولی های عفونی به جریان خون کبدی آزاد می شوند، در سینوزوئید های کبدی به دام می افتند و به محل هایی برای تشکیل آبسه کوچک تبدیل می شوند.
• آبسه کبدی کوچک همچنین ممکن است در اثر پراکندگی سیستمیک باکتری ها مانند حالتی که در اندوکارتیت و پیلونفریت رخ می دهد ایجاد شود. بروز آبسه های کبدی در کودکانی که نقایصی در سیستم ایمنی خود هستند مانند بیماری گرانولوماتوز مزمن و لوکمیا، شیوع بیشتری دارند.
• در حدود 4 درصد از آبسه های کبدی در اثر ایجاد حفره هایی در عفونت های درون شکمی به وجود می آیند.
• آسیب های کبدی نفوذ کننده راهی را برای ورود مستقیم میکروارگانیسم ها به پارانشیم کبد باز می کنند و موجب آبسه کبدی می شوند. آسیب های کبدی غیر نفوذ کننده نیز می توانند با ایجاد نکروز کبدی، خونریزی داخل کبدی و نشت صفرا زمینه را برای ایجاد آبسه کبدی فراهم می کنند. محیط بافتی حاصل امکان رشد باکتریایی را فراهم می کند و بدین ترتیب باعث آبسه کبدی می شود. این ضایعات معمولا به صورت تکی هستند.

عوامل ایجاد آبسه کبدی

باکتری های زیادی در ایجاد آبسه کبدی نقش دارند. اشریشیا کلای و کلبسیلا نومونیا مهم ترین باکتری های عامل آبسه کبدی هستند. گونه انتروباکتریاسه باکتری ها عموما در آبسه کبدی که با منشا صفراوی ایجاد می شود دخیل هستند. آبسه کبدی ناشی از استافیلوکوکوس اورئوس در اثر پراکندگی سیستمیک میکروارگانیسم ها مانند حالتی که در اندوکاردیت رخ می دهد، ایجاد می شود.

آبسه آمیبی کبدی در بیشتر موارد تحت تاثیر انتاموبا هیستولیکا ایجاد می شود. آبسه کبدی شایع ترین نشانه خارج روده ای ناشی از این عامل عفونی است.کاندیدا آلبیکنز عامل آبسه کبدی قارچی است. این نوع از آبسه کبدی در افرادی ایجاد می شود که برای طولانی مدت داروهای ضد میکروبی دریافت کرده اند، دچار بدخیمی های هماتولوژیک هستند، پیوند عضو انجام داده اند  به نقص ایمنی اکتسابی یا مادرزادی مبتلا هستند.

بررسی های صورت گرفته بر روی برخی از آبسه های کبدی نشان دهنده وجود بیماری زمینه کارسینوم هپاتوسلولار است. در مناطقی که میزان شیوع آبسه کبدی و کارسینوم هپاتوسلولار بالا است، پزشکان باید توجه ویژه ای به امکان وجود بیماری کارسینوم هپوتوسلولار در افرادی که فاکتورهای خطر بیماری را دارند، داشته باشند.

 فاکتورهای خطر آبسه کبدی

• سن: قبل از عصر آنتی بیوتیکی، آبسه کبدی در اثر عواقب ناشی از آپاندیسیت بیشتر در دهه چهل و پنجاه زندگی افراد شیوع داشت. با توسعه روش های موجوب برای تشخیص آبسه کبدی، تجویز آنتی بیوتیک در مراحل اولیه و بهبود زنده ماندن افراد مبتلا، این سن به دهه شصت و هفتاد زندگی تغییر یافت. آبسه کبدی در نوزدان به علت کاتاتریزاسیون ورید نافی و سپسیس ایجاد می شود. در صورت بروز آبسه کبدی در کودکان و نوجوانان، احتمال وجود نقص ایمنی زمینه ای، سوء تغذیه شدید و یا تروما بسیار بالا است.

• جنسیت: با این که آبسه کبدی در مردان در سنین پایین تری بروز می کند، هیچ برتری جنسیتی در ابتلا به آبسه کبدی وجود ندارد. مردان پیش بینی کمتری در آبسه در مقایسه با خانم ها دارند.

 عوارض آبسه کبدی

آبسه کبدی با عوارضی همراه است که در ادامه به آن ها اشاره می کنیم:

• سپسیس
• ایجاد آمپیم ناشی از گسترش آبسه یا پارگی درون شکمی آبسه کبدی
• پارگی آبسه کبدی و ایجاد پریتونیت
• اندوفتالمیت در آبسه کبدی ناشی از کلبسیلا نومونیا