راهکارهای تشخیص فرش دستباف از ماشینی

4 روش اصلی برای تشخیص تفاوت بین فرش ماشینی و فرش دستباف

یکی از شایع‌ترین سوالاتی که اغلب خریداران قالی می‌پرسند این است: “چگونه می‌توان تفاوت بین فرش ماشینی و فرش دستباف را فهمید؟” افراد متخصص با یک نگاه، دستباف بودن یا ماشینی بودن قالی را متوجه ‌می‌شوند، اما با توجه به اینکه امروزه انواع فرش ماشینی دستباف گونه در بازار موجود است، ممکن است برای برخی افراد عادی که سر رشته‌ای از فرش ندارند، تشخیص قالی دستباف و ماشینی کاری دشوار باشد. گروه وب‌سایت فرشواره در ادامه با 4 روش شناسایی فرش دستباف از فرش ماشینی، تفاوت‌های برجسته‌ی این دو را با نگاهی دقیقتر به جزئیات، برای شما روشن می‌سازد:

1) به پشت فرش ماشینی و دستباف نگاه کنید:

یکی از بهترین روش‌ها برای اینکه بتوانید تفاوت بین فرش ماشینی و فرش دستباف را تشخیص دهید، نگاه کردن به پشت فرش است. در قالی بافته شده با دست، گره‌ها کمی ناهموار هستند و یکنواختی کاملی ندارند؛ برخی گره‌ها ممکن است بزرگتر باشند و برخی دیگر ممکن است کوچکتر باشند.البته جای تعجب نیست، زیرا این یک فرآیند کاملا دستی است و بافندگان به وسیله‌ی دست، هر گره را در فونداسیون فرش قرار داده‌اند و این امر منجر به ناهمواری و غیر یکنواختی گره‌ها می‌گردد؛ از طرف دیگر به دلیل اینکه فرش ماشینی توسط دستگاه‌های تمام اتوماتیک بافته می‌شود، به طور معمول پشت این فرش‌ها هموار و یکنواخت است.

الیاف و نخ  هایی که در هم به صورت افقی و عمودی تنیده می  شوند، تاروپود این فرش  ها هستند که توجه به بافت آن  ها می تواند به  عنوان سرنخی به شما در تشخیص تابلو فرش دستباف و ماشینی کمک کند. لازم است بدانید ریشه  های فرش و تابلو فرش در نمونه  های دستباف جزئی از فرش و تارهای آن محسوب می شوند و درواقع در ادامه آن است. این در حالی است که نمونه  های ماشینی این بخش ها را به صورت جداگانه به فرش یا تابلو فرش می  دوزند. با نگاهی دقیق به این قسمت  ها حقیقت ماجرا را در می  یابید.

2) به ریشه‌های فرش دستباف و ماشینی نگاه کنید:

راه دیگری برای تعیین اینکه یک قالیچه، دستباف یا ماشینی است، نگاه کردن به ریشه‌ی آن فرش است. همانطور که در عکس مشاهده می‌کنید، ریشه‌ها در فرش ماشینی، به آن دوخته شده است و در واقع جزیی از قالی نیست؛ اما ریشه‌ها در فرش دستباف در امتداد فونداسیون قالی است که به طور کلی از رشته‌های تار تشکیل می‌شود و جزیی از خود فرش می‌باشد.

3) به لبه یا کناره‌ی فرش نگاه کنید:

در واقع کناره‌ی فرش در قالی‌های دستباف، رشته‌های پود هستند که در لبه‌ی بیرونی قالی پیچیده می‌شوند و یکدیگر را نگه می‌دارند. معمولا از کناره یا طره‌ی فرش برای تشخیص مبدا یا اصلیت آن قالی نیز استفاده می‌شود، زیرا بافندگان هر منطقه‌ای روش‌ها و سبک‌های متفاوتی برای پایان دادن این کناره‌های قالی دارند.

در فرش دستباف، لبه‌ها با دست کوک می‌خورند و از اینرو ممکن است کاملا مستقیم نباشند و قدری ناهموار باشند ولی کناره‌ها در فرش ماشینی به وسیله‌ی دستگاه دوردوزی می‌شوند و معمولا یکنواخت و هموار دیده می‌شوند.

4) به اندازه و الگو یا طرح فرش دقت کنید:

شکل و اندازه‌ی فرش ماشینی و همچنین الگوی آن به طور کلی بسیار دقیق است و طراحی آن به طور معمول از یک طرف به سمت دیگر بازتاب می‌شود و به ندرت تناقضی در طرح قالی ماشینی وجود دارد.

اما در مقابل ممکن است که در فرش دستباف یک تقارن دقیق وجود نداشته باشد، حتی ممکن است که بافنده‌ی قالی دستباف بدون استفاده از یک طرح و بر اساس حافظه‌ی خود آن فرش را بافته باشد.

فرش ماشینی:

فرش‌های ماشینی توسط ماشین آلات بزرگ برقی که به وسیله‌ی کامپیوترها کنترل می‌شوند، به صورت اتوماتیک و بسیار سریع بافته می‌شوند. استفاده از الیاف مصنوعی در این نوع از فرش‌ها بسیار متداول است و بیشتر از الیاف مصنوعی نظیر پلی پروپیلن، نایلون، پلی استر، اکریلیک و ابریشم مصنوعی تولید می‌شوند.

فرش ماشینی هزینه‌ی بسیار کمتری نسبت به فرش دستباف دارد و عمر آن بسته به کیفیت و نوع الیاف به کار رفته نهایتا تا 20 سال یا کمتر طول می‌کشد. البته فرش ماشینی پشمی اگر به خوبی نگهداری شود تا چند دهه هم می‌تواند عمر کند. قالی‌های ماشینی به طور کلی هیچ ارزشی برای کلکسیونرها ندارند.

فرش دستباف:

فرش‌های دستباف بر روی یک دستگاه قالی (دار قالی) شبیه به عکس زیر، با دست گره زده و بافته می‌شوند. فرش بافته شده با دست، یک هنر بسیار قدیمی می‌باشد که شایسته‌ی تحسین است! اندازه‌ی دار قالی به اندازه‌ی قالی بستگی دارد و بافت آن از پایین به بالا انجام می‌شود. بافندگان قالی، گره را در فنداسیون فرش می‌زنند و اینچنین نخ خاب قالی تشکیل می‌شود. این عمل بسیار خسته کننده و وقت گیر است.

مدت زمان تولید یک فرش دستباف، به اندازه و ریزه کاری‌های آن طرح بستگی دارد و بافت یک فرش 12 متری با کیفیت بالا، بیش از یکسال طول می‌کشد. امیدوارم درک کرده باشید که چرا یک قالی بافته شده با دست اینقدر گران است.

قالی دستباف معمولا با الیافی نظیر پشم، ابریشم، پنبه، کنف و دیگر الیاف طبیعی تولید می‌شود. ابریشم گاهی اوقات در قالی‌های پشمی برای برجسته سازی طرح و همچنین بهبود و زیبایی قالی به کار می‌رود. فرش دستباف با کیفیت بالا، اگر به خوبی نگهداری شود، می‌تواند چندین نسل دست به دست شود.در واقع فرش‌های ایرانی دستباف، خوراک کلکسیونرها در تمام دنیا به خصوص آمریکا می‌باشد. کیفیت این قالی‌ها به عوامل متعددی از جمله تعداد گره، رنگ‌های به کار رفته و کیفیت نخ‌ها بستگی دارد.

امروزه فرش‌های ماشینی اصطلاحا دستباگونه و با تراکم بالا، در بازار به فراوانی یافت می‌شود و کسانی که توانایی خرید فرش دستباف را ندارند به سراغ فرش ماشینی دستباف گونتشخیص فرش دستباف از ماشینی یکی از موضوعات مهمی می باشد که بسیاری از کسانی که قصد خرید و یا قیمت گذاری قالی را دارند به دنبال شناخت و دانستن آن می باشند. شاید برای شما نیز اتفاق افتاده باشد که افرادی را مشاهده می کنید که به راحتی و با یک نگاه قادر هستند این موضوع را متوجه شوند، این نوع نحوه تشخیص برای کسی که تازه وارد این حوضه شده باشد کمی سخت می باشد ولی افراد با تجربه می توانند به راحتی اینکار را انجام دهند.

ما در این مقاله از فرش فراهان قصد داریم نحوه تشخیص فرش دستباف از ماشینی به یک زبان ساده برای شما بررسی کرده و کاری کنیم که بعد از مطالعه این مقاله بتوانید به راحتی اینکار را مانند افراد حرفه ای و متخصص انجام دهید.

اهمیت تشخیص فرش دستباف

قبل از هر موضوعی لازمه به این موضوع بپردازیم که چرا تشخیص فرش دستباف از ماشینی اینقدر حائذ اهمیت می باشد و لازم است که بطور دقیق بررسی شود؟ اولین و مهمترین مورد دقیقاً همان چیزی می باشد که احتمالاً به آن فکر می کنید؛ تفاوت قیمت میان قالی دستباف و فرش ماشینی می باشد. قیمت های فرش های دستباف و ماشینی به نوعی قابل مقایسه نمی باشد، تا جایی که اگر قالی بافته شده دارای کیفیت بالایی باشد تا ده ها برابر گران تر از فرش ماشینی می باشد.

البته لازم است که شما بتوانید از اصل را نیز تشخیص دهید تا بتوانید در زمان خرید به بهترین شکل عمل کنید، چون به طور قطع می توانیم گفت خرید یک فرش ماشینی باکیفیت می تواند بسیار مناسب تر از یک قالی تقلبی می باشد که نه کیفیت قالی دستباف را برای شما به همراه دارد و نه زیبایی فرش ماشینی.از طرفی زمانی که شما به دنبال خرید یک اثر هنری می باشید لازم است که قدرت تشخیص فرش دستباف از ماشینی را داشته باشید، چون در غیر این صورت با خریدی همراه می باشید که هیچ ارزشی برای شما نخواهد داشت، راه ها و نحوه تشخیص می تواند گزینه های بسیاری باشد که مهمترین آنها بدین شرح است:

1. نمای ظاهری، رنگی و ابعاد

اولین موردی که شما می توانید توسط آن دقیقاً شبیه به یک شخص حرفه ای عمل کرده و تشخیص فرش دستباف از ماشینی را به راحتی انجام دهید دقت به ظاهر این دو نوع فرش می باشد.

فرش های ماشینی به خاطر استفاده از مواد مصنوعی در بافت خود (پلی استر، اکرولیک ، ابریشم مصنوعی، نوعی نایلون و …) دارای شفاویت و انعکاس نور بیشتری می باشند. و در واقع زمانی که شما به فرش های ماشینی دقت کنید نوعی براقی در آنها مشاهده می کنید.

اما در به خاطر استفاده از مواد طبیعی همچون روناس، اسپرک، پوست پیاز، نیل و… کیفیت و سلامت رنگ ها بسیار بالاتر می باشد ولی به اندازه فرش های ماشینی انعکاس نور ندارد، در صورتی که دوست دارید این رنگهای طبیعی را بیشتر بشناسید کلیک کنید.

از سوی دیگر برای اینکه نحوه تشخیص فرش دستباف برای شما آسان شود شما می توانید به ابعاد قالی که قصد خرید آن را دارید دقت کنید:

قالی های دستباف اصولاً در ابعاد کوچکی بافته می شوند که اگر به آنها دقت کنید احتمالاً خطاهایی در سایز بندی مشاهده خواهید کرد که کاملاً طبیعی می باشد، زیرا زمانی که شما کاری را دستی انجام می دهید به طور قطع خطاهای انسانی در آن ها مشاهده خواهد شد، اما تعداد این خطاها تا حدی قابل قبول و پذیرفتنی می باشد.

اما زمانی که شما فرش های ماشینی را مشاهده کنید، توازن ابعاد و اندازه ها را به وضوح را در آنها خواهید دید و همچنین ابعاد بافته شده در بیشتر مواقع در متراژهای بالا می باشد.

2. الیاف استفاده شده برای تشخیص فرش دستباف

اگر در حوضه فرش های دستباف فعالیت داشته باشید احتمالاً با این صحنه زیاد مواجه شده اید که یک فرد حرفه ای در ابتدای مشاهده یک قالی، قبل از هر کاری بر روی فرش چند بار دست می کشد.