حتما قبلا بارها شنیده اید که فراهم کردن لوازم اولیه برای شروع زندگی مشترک، از جمله مسئولیت های مرد است. منتهی در کشور ما از همان ابتدا عرف بر این بوده که خانواده عروس در حد توان، لوازم و اثاثیه منزل را تحت عنوان جهیزیه تهیه میکردند. متاسفانه درصد زیادی از خانواده ها با این ادعا که لوازم را برای دختر خودمان خریداری کرده ایم تا در رفاه زندگی خود را شروع کنند، سیاهه جهیزیه تنظیم نمیکنند! همین موضوع عدم تهیه لیست جهیزیه باعث میشود تا در صورت بروز اختلاف میان این زوج، استرداد و به اصطلاح پس گرفتن این لوازم مشکل ساز شود. جهت اطلاعات بیشتر از مشاوره حقوقی رایگان کلیک کنید.
اگر در پی تدارکات عروسی و فراهم کردن جهیزیه هستید، به توصیه موسسه حقوقی وکلای تلفنی عمل کرده و حتما سیاهه جهیزیه تنظیم کنید. اما اگر آن زمان این کار را نکرده اید و الان به دنبال استرداد جهیزیه بدون سیاهه هستید، با ما همراه باشید. در ضمن در صورت نیاز به دریافت در این زمینه، میتوانید موسسه ما را خریداری نمایید و با یکی از وکلای مجرب ما در این رابطه صحبت کنید.
تعریف جهیزیه از زبان وکیل
جهیزیه یکی از اصطلاحات بدیهی است که همه ما تعریف آن را میدانیم، اما آیا تاکنون از منظر حقوقی به این که جهیزیه چیست نگاه کرده اید؟!
بنابه تعریف وکیل موسسه حقوقی وکلای تلفنی، جهیزیه اسباب و اثاثیه و لوازمی هستند که زوجه با توجه به رسومات و عرف جامعه، در آغاز زندگی مشترک به خانه شوهر میبرد. این وسایل در ملکیت زن هستند اما معمولا چنین است که زن اذن انتفاع و استفاده از آن ها را به شوهر خود میدهد ولو این اذن و اجازه را به زبان نیاورد.
جهیزیه بر عهده داماد است یا عروس؟
جالب است بدانید در قانون هیچ سخنی از جهیزیه به میان نیامده، بلکه قانونگذار مطابق با شرع اسلام، مرد را به تهیه لوازم ابتدایی منزل برای همسر خود موظف کرده است. حتی گاها از لوازم و اثاثیه منزل به عنوان حقوق و نفقه زن یاد میشود! بنابراین میتوان نتیجه گرفت که طبق قانون و شرع اسلام، تهیه جهیزیه بر عهده داماد است.
اما پاسخ این سوال در عرف جامعه کاملا مخالف پاسخ آن در قانون و شرع است! زیرا همانطور که میدانید در ایران چنین است که داماد مسکن را تهیه میکند و عروس لوازم و اثاثیه منزل را. حال مقدار و نوع لوازم و مباحث این چنینی کاملا به رسومات خانوادگی عروس و داماد بستگی دارد، اما در نهایت این خانواده عروس هستند که جهیزیه را تهیه میکنند.
منظور از سیاهه جهیزیه چیست؟
سیاهه جهیزیه لیستی است متشکل از نام لوازمی که خانواده عروس به عنوان جهیزیه برای دختر خود تهیه کرده اند. برخی از خانواده ها در این لیست علاوه بر نام کالاها برند، سایز، تعداد و دیگر ویژگی ها و مشخصات کلی آن ها را هم مینویسند که در این صورت مسلما لیست کاملتر خواهد بود.
لیست سیاهه جهیزیه در نهایت و پس از تکمیل شدن باید به امضای شوهر و چند نفر از اعضای خانواده او (حداقل 2 مرد) برسد. این لیست در صورتی که امضای شوهر پای آن باشد، حکم سندی را دارد که در زمان بروز اختلاف و دعوا بر سر استرداد جهیزیه میتوان به آن استناد کرد.
چگونگی نوشتن سیاهه جهیزیه
نحوه نوشتن سیاهه جهیزیه در تعریف آن نهفته است. یعنی مثلا شما که به عنوان خانواده عروس در حال خرید جهیزیه هستید، باید از همان ابتدا نام هر وسیلهای که میخرید را در یک برگه (هر برگهای) بنویسید. بهتر است در کنار نام وسیله تعداد و برند آن را هم یادداشت کنید و در نهایت فاکتور لوازم را به این لیست ضمیمه کنید.
پس از اتمام خریدها و پیش از انتقال جهیزیه به منزل داماد، از داماد بخواهید که ذیل سیاهه جهیزیه را امضا کند چون در غیر این صورت این لیست ارزشی نخواهد داشت. توصیه ما به شما این است که از چند شاهد مرد که بهتر است از اعضای خانواده و بستگان داماد باشند، بخواهید که این لیست را امضا کنند.
توجه داشته باشید که لیست جهیزیه باید نزد شما باشد تا هنگام درخواست استرداد جهیزیه یا بروز هر مشکل دیگری بتوانید به آن استناد کنید.
لیست سیاهه جهیزیه چه کاربردی دارد؟
از ابتدای مطلب چندین بار به کاربرد سیاهه جهیزیه اشاره کردیم و گفتیم که این لیست در زمان استرداد جهیزیه، به عنوان یک مدرک معتبر طلقی میشود. دعوای استرداد جهیزیه یکی از دعاوی است که غالبا در ضمن دعوای طلاق و از جانب زوجه مطرح میشود. مسلما زوجه بعد از تقدیم دادخواست استرداد جهیزیه به دادگاه، میبایست به نحوی مالکیت خود نسبت به لوازمی که قصد استرداد و پس گرفتن آن ها را دارد، اثبات کند. بهترین و آسانترین راه برای اثبات مالکیت نیز همین لیست جهیزیه است به شرطی که داماد ذیل آن را امضا کرده باشد!
بنابراین میتوان گفت لیست سیاهه جهیزیه یکی از مدارک محکمه پسند دعوای استرداد جهیزیه در شورای حل اختلاف و دادگاه به حساب میآید که باعث صدور رای صد در صدی به نفع زوجه میشود.
استرداد جهیزیه بدون داشتن لیست سیاهه جهیزیه
بالاتر گفتیم که استرداد جهیزیه در طلاق توافقی یا سایر اقسام طلاق، با وجود لیست سیاهه جهیزیه بسیار آسان خواهد بود. اما در بسیاری از مواقع زوجه اقدام به تهیه این لیست نکرده یا این که این لیست را گم کرده و به هر حال اکنون نمیتواند با این مدرک، مالکیت خود نسبت به لوازم را اثبات کند.
زن و شوهر بعد از ازدواج و شروع زندگی مشترک تازه متوجه نقص و اختلافات بین خود میشوند، این اختلافات که از عدم شناخت کافی نشات میگیرد، عامل اصلی جدایی میباشد. قبل از شروع زندگی مشترک بهتر است که به مشاور ازدواج مراجعه کنید تا با کمک گرفتن از او اختلافات کمتری را تجربه کنید و ببینید که آیا آن شخص انتخاب خوبی برای شما است یا خیر؟
یکی از مشکلاتی که بین زن و شوهر بعد از طلاق به وجود میآید، تقسیم اموال و دارایی آنهاست، که جهیزیه نیز از این موارد به حساب میآید. در ادامه این مبحث به اصول این امر و لیست سیاهه جهیزیه میپردازیم.
اموال زن و شوهر بعد از طلاق
تهیه جهیزیه با توجه به قانون مدنی باید توسط مرد تهیه شود، ولی با توجه به آیین و رسوم خانواده ها جهیزیه توسط زن و خانواده او تهیه میشود، و گاهی پسر برای خرید لوازم اصلی کمک میکند، برای مثال یخچال و فرش و گاز توسط او تهیه میشود، هرچند که این اتفاق برای همه نمیافتد و خیلی ها بر این باورند که تمامی لواز باید به وسیله خانواده عروس تهیه شود.
حال که این اقلام توسط زن تهیه شده بعد از طلاق امکان پس گرفتن جهیزیه توسط زن نیز وجود دارد ولی به شرطی که او از قبل لیست سیاهه جهیزیه را آماده داشته باشد. حال این سوال برای شما پیش آمده که لیست سیاهه جهیزیه چیست و چگونه تهیه میشود؟ با ما همراه باشید.
لیست سیاه جهیزیه چیست؟
بعد از اختلافات بوجود آمده بین زن و شوهر هیچکس دسترسی به اموال دیگری نخواهد داشت، یعنی اگر هر چیزی به صورت قانونی به آنها انتقال داده نشده باشد، هیچ قانونی برای گرفتن سهم از دیگری و لیست سیاهه جهیزیه وجود ندارد، مگر مهریه برای زن و جهاز او که آن هم نیاز به طی کردن مراحل قانونی و ارائه مدارک لازم دارد.
جهاز اموال منقولی است که توسط زن تهیه و به منزل مرد آورده میشود و وی تنها میتواند از آن استفاده کند، و در صورت وارد شدن هرگونه خسارتی توسط مرد، باید عین همان کالا تهیه شود و یا خسارت وارد شده را پرداخت کند، برای نوشتن لیست سیاه جهیزیه لازم است که از اندازه تا کارخانه و تعداد، همه ذکر شود. در بهترین حالت این لیست باید قبل از ورود به منزل همسر تهیه و توسط او امضا شود.
نحوه تهیه لیست سیاهه جهیزیه
برای گرفتن جهیزیه زن باید به دادگاه و قاضی ثابت کند که مالکیت آن اموال با اوست، بنابراین بهتر است که قبل از بوجود آمدن هر اختلافی لیستی از این اموال را تهیه کند، برای مثال یک یخچال ساید (دوقلو) سه تخته فرش، یک دست مبل ۸ نفره و غیره را تهیه کرده، سپس توسط مرد امضا شود. خیلی ها میگویند که امکان این را ندارند که قبل از جدایی از همسر خود درخواست این کار را داشته باشند.
بهتر است بدانید که همه افراد در طول گذر زمان و با توجه به شرایط و اتفاقاتی که برایش رقم میخورد، لیست سیاهه جهیزیه هم جزء همین موارد است، ممکن است تغییر شخصیت داشته باشد، و همین موضوع میتواند یک دلیل محکم برای زن باشد. در جامعه ما حق و حقوق زن با مرد برابر نیست بنابراین باید قبل از بروز اختلافات تمامی آنها و لیست سیاهه جهیزیه را در نظر بگیرید تا کمترین آسیب را ببینید.