در دنیای بزرگ ارزهای دیجیتال، پروژه‌های بسیاری به میدان می‌آیند تا با استفاده از فناوری‌های نوین مشکلات موجود در آن فضا را برطرف کنند. بزرگ‌ترین مشکلی که ارزهای دیجیتال مطرحی چون بیت‌کوین (BTC) و اتریوم (ETH) با آن دست‌وپنجه نرم می‌کنند، مشکل مقیاس‌پذیری است. با این حال، پروژه‌هایی که به دنبال بهبود مشکل مقیاس‌پذیری هستند، در حفظ تمرکززدایی خود ناکام‌اند. سولانا و رمزارز آن به واسطه گروه توسعه‌دهنده قدرتمندی که دارد، موفق شده است که تا حد زیادی مشکل مقیاس‌پذیری را برطرف کند و همزمان با آن تمرکززدایی خود را نیز حفظ کند.
سولانا چیست و خالق آن چه کسی است؟
سولانا (SOL) یک شبکه‌ی بلاک‌چینی و مبتنی بر الگوریتم اجماع اثبات سهام نمایندگی شده (DPoS) است که در اواخر سال 2017 میلادی توسط جمعی از برنامه‌نویسان نرم‌افزار سابق شرکت کوالکام (Qualcomm)، اینتل (Intel) و دراپ‌باکس (Dropbox) راه‌اندازی شد. هدف کلی این توسعه‌دهندگان از خلق ارز دیجیتال سولانا، تمرکز روی مسئله مقیاس‌پذیری بدون تمرکزگرایی و لطمه زدن به امنیت شبکه است. راه حل بنیادی شبکه‌ی سولانا برای مقیاس‌پذیری، استفاده از یک الگوریتم اجماع اثبات تاریخ (PoH) است که بر اساس برچسب‌های زمانی کار می‌کند.
این فناوری به منظور حل مسئله زمان در شبکه‌های توزیع شده که در آن هیچ نهاد متمرکز و مورد اعتمادی وجود ندارد، ارائه شده است. الگوریتم اثبات تاریخ با استفاده از توابع تأخیر قابل تائید (Verifiable Delay Functions) به هر گره در شبکه اجازه می‌دهد تا با استفاده از محاسبات انجام شده در شبکه، برچسب‌های زمانی را به صورت محلی تولید کند. این کار منجر به حذف نیاز به پخش برچسب‌های زمانی در شبکه شده و در نتیجه، کارایی کلی شبکه را بهبود می‌دهد.
هدف توسعه‌دهندگان از ایجاد سولانا و رمزارز آن، پشتیبانی از برنامه‌های رو به رشد در فضای بلاک‌چین و تمرکززدایی سیستمهای پرداخت مالی جهانی است. این شبکه، ویژگی‌هایی همچون مقیاس‌پذیری، تمرکززدایی و کارمزد ارزان قیمت را برای کاربران خود به ارمغان می‌آورد. سولانا قادر به پردازش بیش از 50,000 تراکنش در ثانیه بوده و زمان ایجاد هر بلوک، فقط 400 میلی‌ثانیه است. سولانا همچنین قادر است که با استفاده از پروتکل انتشار بلوک توربین (Turbine) سولانا، ضمن پشتیبانی از هزاران گره‌ی شبکه، مقیاس‌پذیری شبکه را نیز حفظ کند.
خالق بلاک‌چین سولانا، آنولاتی یاکوونکو (Anatoly Yakovenko) است، کسی که پیش از ایجاد سولانا، در زمینه طراحی سیستمهای توزیع شده با شرکت‌های فناوری مطرح کار می‌کرده است. این تجربه‌ی کاری، او را آگاه کرد که قرار دادن یک ساعت قابل اعتماد، همگام‌سازی شبکه را ساده‌تر می‌کند و زمانی که این اتفاق بیفتد، شبکه به طور تصاعدی سریع‌تر خواهد بود و تنها محدودیتی که باقی می‌ماند پهنای باند است. یاکوونکو گمان می‌کرد که استفاده از مکانیسم اجماع اثبات تاریخ، سرعت بلاک‌چین را در مقایسه با بلاک‌چین‌‌های دیگر مانند اتریوم و بیت‌کوین، بالاتر میبرد.
توسعه‌ی اولیه سولانا در یک پایگاه کد خصوصی و در زبان برنامه‌نویسی C آغاز شد. یاکوونکو به درخواست همکار سابق خود در کوالکام، گرگ فیتزجرالد (Greg Fitzgerald)، پایگاه کد سولانا را به زبان برنامه‌نویسی راست (Rust) منتقل کرد و توسعه آن را با این زبان پیش برد. در فوریه سال 2018 میلادی، فیتزجرالد شروع به پیاده‌سازی نمونه‌ی اولیه‌ی متن‌باز وایت‌پیپر یاکوونکو کرد و متعاقباً روند انتشار نسخه اولیه پروژه را انجام داد و اثبات کرد که می‌توان 10 هزار تراکنش را در کمتر از نیم ثانیه تائید و پردازش کرد.
چرا قطعی‌های شبکه نفرین سولانا خطاب می‌شوند؟
قطع شدن مکرر شبکه‌ی سولانا، همچنان بزرگ‌ترین چالشی است که توسعه‌دهندگان این شبکه تاکنون با آن روبه‌رو شده‌اند. شبکه سولانا از زمان راه‌اندازی در سال 2020 تاکنون، متحمل چندین قطعی شبکه شده است که بسیاری از آن‌ها ناشی از چندین رویداد مختلف ازدحام شبکه بوده است. یکی از بنیان‌گذاران شبکه‌ی سولانا معتقد است که قطعی‌های مکرر شبکه نفرین سولانا است و به دلیل تراکنش‌های کم هزینه در شبکه اتفاق می‌افتد. با این حال، علیرغم اینکه این قطعی‌ها باعث آزار و عدم استفاده‌ی کاربران از شبکه شده است، اما بنیان‌گذار سولانا معتقد است که قطعی‌ها خود شبکه به خطر نینداخته‌اند.
آینده ارز دیجیتال سولانا چگونه خواهد بود؟
توکن بومی شبکه سولانا در اولین تجربه‌ی بازار صعودی خود در سال‌های 2020 و 2021 میلادی، بسیار موفق عمل کرد و قیمت آن طی تنها 5 ماه نخست سال 2021 با حدود 4 هزار درصد رشد، از 1.4 دلار به 57 دلار رسید. علت چنین افزایش قیمت خیره‌کننده‌ای را می‌توان عملکرد موفق شبکه سولانا و تثبیت خود به عنوان یک شبکه قدرتمند مبتنی بر بلاک‌چین دانست. اهداف اولیه پروژه سولانا در ابتدا بسیار بلند‌پروازانه به نظر می‌رسید، اما گروه قدرتمند توسعه‌دهنده این پروژه در هدایت سولانا به سمت اهداف خود تا به امروز بسیار موفق عمل کرده است.
با این حال، سؤال این است که آیا سولانا می‌تواند چنین عملکرد مثبتی را در آینده نیز داشته باشد؟ آیا با وجود قطعی‌های مکرر شبکه‌ی سولانا، این پروژه‌ی بلاک‌چینی همچنان امکان درخشیدن دارد؟ در مورد پیش‌بینی قیمت سولانا در آینده، عوامل زیادی دخیل هستند که مهم‌ترین آن‌ها وضعیت کلی بازار ارزهای دیجیتال است، اما فارغ از تمامی عوامل خارجی، توسعه‌دهندگان سولانا باید بر مشکل داخلی این شبکه یعنی قطعی‌های مکرر فارغ آیند تا بتوان با اطمینان خاطر، آینده‌ای را برای رمزارز سولانا متصور شد.
جمع‌بندی
ارز دیجیتال سولانا راه‌حل‌های بسیار سریع و مقیاس‌پذیری را به کاربران در سراسر فضای بلاک‌چین ارائه می‌دهد که این راه حل‌ها شامل طیف گسترده‌ای از خدمات می‌شود. سولانا دارای بلاک‌چینی قدرتمند است و از جمله بلاک‌چین‌هایی محسوب می‌شود که کارمزد پایین تراکنش‌ها و مقیاس‌پذیری شبکه را به خوبی حفظ کرده است. با این حال، این دو مزیت اساسی سولانا، با بهای بزرگی برای این پروژه‌ی بلاک‌چینی همراه شده است که اگر بتواند در آینده بر آن غلبه کند، می‌تواند جایگاهش را در بازار ارزهای دیجیتال برای همیشه حفظ کند.