ضرورت تعمیق “سلامت معنوی” در کشور / لزوم آموزش اصول سلامت معنوی به مربیان مهدها و معلمان

به گزارش آوای البرز، دکتر علیرضا مرندی در نشست خبری همایش ملی سلامت معنوی، گفت: روز چهارشنبه آینده همایش سه روزه سلامت معنوی اسلامی در قم برگزار می‌شود. حدودا ۱۰ سال است که این همایش برگزار می‌شود و در سالهای کرونا نیز به شکل غیرحضوری برگزار شد. سلامت معنوی قبلا و از بدو تاسیس سازمان بهداشت جهانی جزو تعریف سلامت نبود و سلامت را در بعد جسم و رفاه اجتماعی تعریف کرده بودند اما فقط مریض نبودن کافی نیست و برای اینکه فردی را سلامت بدانیم باید در بعد سلامت روان، اجتماعی و جسمی هم سالم باشد.

وی به ذکر مثالی در این باره پرداخت و گفت: حدود چهل سال قبل نماینده نروژ در جلسه‌ای در سازمان بهداشت جهانی اعلام کرد که با اینکه ما کشور ثروتمندی هستیم ولی مردم احساس پوچی و بیهودگی و ناامیدی از آینده دارند و ایشان اعلام کردند  مصرف مشروب، مواد مخدر و… بالا رفته است و همچنین توصیه کرد بعد چهارمی به تعریف سلامت اضافه شود که سلامت معنوی است و این موضوع پذیرفته شد ولی هیچگاه نتوانستند تعریف درستی از سلامت معنوی ارائه دهند چون اختلاف شدیدی بین کشورها وجود داشت . کشورهای غربی نمیخواستند موضوع سلامت معنوی با مسائل اعتقادی آمیخته شود البته کشورهای اسلامی هم تلاش زیادی نکردند اما سازمان بهداشت جهانی نتیجه گرفت که هر کشوری مطابق فرهنگ و وضعیت اجتماعی خود سلامت معنوی را تعریف کند.

او ادامه داد: همین هم شد که در کشورهای غربی سلامت معنوی به گونه‌ای دیده شد که خدا در آن دیده نمی‌شد البته این به معنای بی خدایی همه مردم غربی نیست ولی کتاب و مقالات بر پایه بی خدایی است مثلا فردی که به بیماری مزمنی مانند سرطان مبتلا می‌شود به او تلقین می‌کنند موسیقی گوش کند، ورزش کند و… در واقع همه کارها برای سلامت این دنیای او است و او را برای مرگ آماده می‌کنند. البته موضوع سلامت معوی سالها است که در کشورهای غربی جدی گرفته شده است. در کشورهای اسلامی هم مقالاتی برخی اساتید نوشتند ولی تقلیدی از همان‌هایی بود که غرب نوشته بود در واقع هیچکس در کشور نمی‌داند سلامت معنوی عملا چیست. دوم اینکه سلامت معنوی غربی ممکن است وارد آموزه‌های ما شود در حالی که نباید چنین اتفاقی بیفتد و باید تعریف دقیق سلامت معنوی داشته باشیم و بعد ببینیم چگونه آن را به مردم آموزش دهیم.

مرندی اظهار کرد: سال ۱۳۹۲ خدمت رهبری رسیدیم و ایشان هم ما را برای ارائه تعریف دقیق سلامت معنوی  تشویق کردند. حتی به حوزه‌های علمیه پول دادیم که اگر طلاب خواستند رساله‌ای درباره سلامت معنوی بنویسند، بتوانند این کار را بکنند اما خب چون استاد راهنمای مسلط به موضوع نداشتند این اتفاق نیفتاد. با گذر زمان اساتید حوزه‌ها هم همراهی کردند چون معنویت اسلامی است روحانیت هم باید پاسداری و همراهی کنند در عین حال چون بعدی از سلامت است به ما پزشکان هم باز میگردد. چراکه پزشک در خانه بهداشت، مراکز جامع خدمات سلامت، درمانگاه، بیمارستان و… در کنار مردم حضور دارند، در واقع افراد از پیش از تولد تا زمان مرگ با پزشکان در ارتباط هستند و اگر توجه کنیم شاید اصلا از داخل رحم بتوان سلامت معنوی را برای جنین آغاز کرد. مطالعات جهانی نشان می‌دهد دوران بارداری و مدتی پس از آن مناسب ترین زمان برای آموزش چنین مفاهیمی به کودک است چرا که مغز در این سنین در حال تکامل است و قابلیت‌ها و توانمندی‌های بسیار بالایی دارد که باید از این ظرفیت استفاده شود.

رئیس فرهنگستان علوم پزشکی کشور ادامه داد: زمانی که بنده در سال ۱۳۴۵ برای تحصیل به آمریکا رفتم دیدم که آنها در حال کار بر روی این موضوع هستند و فرهنگ جامعه خود را از طریق تربیت بچه‌ها تغییر دادند هرچند که شاید برخی از این موارد برای ما ضد اخلاق باشد اما مقصود این است که آنها با سرمایه گذاری بر این بخش توانستند تغییرات فرهنگی مورد نظر خود را اعمال کنند. ما هم باید تمام تلاش خود را بر بهبود کیفیت فرزندپروری بگذاریم تا والدین این کار را آموزش ببینند. جوانان به ما مراجعه می‌کنند و باید از مقطع انتخاب همسر، مسائل معنوی پیش، حین و پس از بارداری و… با آنها صحبت کنیم و آموزش سلامت معنوی که از روحانیون می‌آموزیم را ابتدا به دانشجویان پزشکی، پرستاران، ماماها و سپس به جامعه انتقال دهیم.

او با اشاره به نگارش کتابی در باب آموزش سلامت معنوی به گروه پزشکی،‌ تصریح کرد: با استناد به کتاب‌های این چنینی باید بتوانیم سلامت معنوی را ترویج دهیم. امیدواریم نسل بعدی با این آموزش‌ها از نسل‌های پیشین بهتر باشند. وزارت بهداشت هم پذیرفته است که این موضوع به آموزش‌های گروه پزشکی اضافه شود.

رئیس فرهنگستان علوم پزشکی کشور با تاکید بر اهمیت مراقبت معنوی در حین بارداری، بیان کرد: همانگونه که به تغذیه مادر باردار اهمیت می‌دهیم باید به سلامت معنوی هم اهمیت دهیم. مغز جنین صدها هزار سلول عصبی دارد که می‌تواند مانند یک اَبَر کامپیوتر عمل کند پس ما باید با یک برنامه مناسب به سراغ تربیت کودک برویم تا در آینده بتواند از آموزه‌های درست استفاده کند. این مهم است که والدین متوجه باشند فرزندشان از جنینی اثر پذیری دارد و همه حواسش کار می‌کند. از سوی دیگر این آموزش درست باید در سنین مدرسه و دانشگاه هم ادامه یابد.

وی با تاکید بر اینکه مقطع پیش دبستانی بسیار مهم است، اظهار کرد: باید بتوان آموزه‌های سلامت معنوی را به مربیان مهدکودک و حتی معلمین هم آموخت. این کاری است که کشورهای اروپایی و غربی هم در پیش گرفتند با این تفاوت که آنها در مهدکودک‌ها به کودکان رقص و موسیقی و … آموزش می‌دادند، کارهایی که با فرهنگ ما تناسب ندارد هرچند که من شنیدم در بالاشهر تهران هم چنین مهدکودکهایی وجود دارد که مثلا موسیقی و رقص دارند که باید آموزش و پرورش بر این موضوع نظارت کند و ما هم یاد بگیریم که به مربیان خود اصول اصلی سلامت معنوی را آموزش دهیم. 

مرندی ادامه داد: مطالعات کشورهای زیادی نشان می‌دهد که آموزش در پیش دبستانی حتی از آموزش در دبیرستان هم مهم‌تر است و اگر پیش دبستانی خوبی داشته باشیم اصلا دیگر بچه‌ها حتی در دروس تجدید هم نمی‌شدند پس باید از فرصت طلایی سنین پایین کودکان به نحو احسن استفاده کنیم. نکته مهم این است که بالغین هم برای آنکه آموزه‌های درست را به کودکان بیاموزند خودشان هم باید آموزش ببینند و این سبب می‌شود آنها هم تاثیر پذیرند.

وی با اشاره به وقایع اخیر کشور، اظهار کرد: در اغتشاشات اخیر جوانان و نوجوانان بی هدف تحت تاثیر فضای مجازی قرار گرفتند و بدون آموزش صحیح ممکن است این تاثیر پذیری افزایش یابد، پس باید آموزش سلامت معنوی دقیقا مانند واکسن در اختیار بچه‌ها باشد تا به بهترین نحو پرورش یابند و معنویت در نسل آینده افزایش یابد. اگر انسان به مذهب و معنویت اعتقاد داشته باشد خیلی از ناهنجاری‌ها پیش نمی‌آید.

رئیس فرهنگستان علوم پزشکی کشور درباره نقش پزشکان برای ترویج آموزه‌های سلامت معنوی، گفت: این کار مشکلی است چون ما را درست بار نیاوردند؛ آموزش‌های علمی پزشکی تقلیدی از غرب است هرچند که اگر به سده‌های قبل بازگردیم آن زمان ما پیشرو بودیم و دانشمندان آن زمان خدا را شافی می‌دانستند و غرب از ما الگو می‌گرفت اما اکنون وضعیت متفاوت شده است و شکاف کاملی بین دین و علم پیش آمد و حتی سعی کردند علوم را دین زدایی کنند درحالی که باید پزشکی را عجین با اعتقادات بدانیم. سلامت معنوی باید برای گروه پزشکی آموزش داده شود و بدانند جزو وظایف آنها است. معنویت در گروه پزشکی باید ارتقا یابد. حتی شاید در اخلاق پزشکی هم مشکل داشته باشیم اما با گسترش سلامت معنوی ، اخلاق پزشکی هم اصلاح می‌شود.

وی افزود: به یاد می آورم زمان دفاع مقدس که پسرم به جنگ رفت پس از بازگشت نسبت به سپاه بسیار خوشبین بود اما در مورد برخی بسیجیان می‌گفت نماز نمی‌خوانند اما شما ببینید که انقلاب اسلامی آن جوانان را با معنویت متحول کرد و همگی جانباز و شهید و آزاده شدند. الان هم باید کاری کنیم که آینده از اکنون بهتر شود.

او تاکید کرد: سلامت معنوی چون با مسائل معنوی در ارتباط است باید یاد بگیریم چگونه بیان خود برای نسل جوان را بهبود بخشیم تا پذیرش در آنها افزایش یابد.

به گزارش آوای البرز، در ادامه نشست خبری همایش ملی سلامت معنوی دکتر حسن ابوالقاسمی_ رئیس گروه سلامت معنوی فرهنگستان علوم پزشکی کشور، گفت: این همایش هفتمین همایشی است  برگزار می‌کنیم. این همایش یکی از نمادهای وحدت و همکاری‌های بین حوزه‌های علمیه و دانشگاه است که توسط فرهنگستان علوم پزشکی برگزار می‌شود و هدف آن نهادینه کردن سلامت معنوی در تمام مراکز آموزشی است.

وی با تاکید بر اینکه سلامت معنوی یکی از ابعاد مهم سلامت است، بیان کرد: سلامت جسمی، روانی و اجتماعی مهم است اما موضوع مهمتر سلامت معنوی است زیرا این امر تاثیر به سزایی در سه گروه دیگر دارد و از سوی دیگر می‌تواند در تربیت نسل‌های جوان نیز موثر باشد لذا هدف این هفتمین همایش این است که بتوانیم مجموعه آموزشی کشور را با مقوله سلامت معنوی و التزام به آن آشنا کنیم. اگر معلمین و اساتید با این مقوله آشنا شوند این امر بر آموزش نسل جوان هم موثر خواهد بود.

رئیس دانشگاه علوم پزشکی بقیه‌الله،‌ گفت: این همایش اختصاصا درمورد آموزش است و همین سبب شده که مشارکت دستگاه‌های مختلف حائز اهمیت باشد. این بار از آموزش و پرورش، مرکز مدیریت حوزه‌های علمیه کشور، شورای عالی انقلاب فرهنگی، وزارت ورزش و جوانان، وزارت علوم و سایر وزارتخانه‌های مرتبط، دانشگاه‌های علوم پزشکی ایران، تهران، شهید بهشتی، قم و بقیه‌الله، بسیج جامعه پزشکی و… دعوت کردیم تا در همایش حضور داشته باشند چون سلامت معنوی فقط مربوط به حوزه سلامت نیست بلکه امری بین بخشی میان نهادهای مختلف است. امسال ۱۸۰ نفر از اساتید مختلف دانشگاه‌های علوم پزشکی سراسر کشور به این همایش دعوت شده‌اند.

وی درباره محورهای اصلی همایش، توضیح داد: چیستی، مولفه‌ها و شاخصه‌های سلامت معنوی با تاکید بر تفاوت‌های دیدگاه‌های اسلام و غرب در این رابطه، ضرورت تعمیق سلامت معنوی در نظام آموزش کشور، راهکارهای نهادینه سازی سلامت معنوی در نظام آموزش، چگونگی استفاده از ظرفیت‌های محیط‌های بهداشتی و درمانی در جهت ارتقای سلامت معنوی و… از مهم ‌ترین محورهای این همایش سه روزه است. از ۱۷ استاد دعوت کردیم تا در این محورها سخنرانی کنند و محققین حوزه سلامت معنوی نیز مقاله ارسال کردند و در همایش ارائه می‌شود. یکی از مهمترین تاکیدات ما گسترش سلامت معنوی به جامعه است که این مهم باید از سوی رسانه‌ها صورت گیرد.

وی با اشاره به اسناد بالادستی حوزه سلامت، اظهار کرد: یک بند از سیاست‌های کلان سلامت ابلاغی از سوی مقام معظم رهبری بر استفاده از ظرفیت مراکز درمانی برای گسترش معنویت در جامعه تاکید دارد. مثلا می توانیم به بهورز خود آموزش دهیم هنگام گرفتن وزن کودک یا مادر به او راجع به تاثیر لقمه حلال بر رشد کودک توضیح دهیم و اینها نمود آموزش سلامت معنوی است.

او در خاتمه تاکید کرد: همایش ملی سلامت معنوی در روزهای ۱۷، ۱۸ و ۱۹ اسفندماه در سالن اجتماعات غدیر  شهر قم برگزار خواهد شد.

انتهای پیام