چگونه از آفتاب سوختگی میوه و نهال گردو پیشگیری کنیم؟
درختان گردو، از گذشته در ایران وجود داشته و سپس به دیگر کشورها راه یافته اند. میوه درخت گردو، در رژیم غذایی ملت‌های مختلف وجود دارد و به همین دلیل، یکی از میوه‌های ارزشمند در جهان به شمار می‌آید. با وجود موارد مذکور، باید از درخت و میوه آن به خوبی محافظت شود تا بهترین نتیجه به دست آید. یکی از مواردی که درخت گردو و میوه آن را تهدید می‌کند، آفتاب سوختگی میوه گردو است که می‌تواند آسیب‌های جبران‌ناپذیری را به محصولات وارد کند. در ادامه این مقاله، از نهالستان ارغوان نهال که بهترین نهال گردو را عرضه می‌دارد همراه باشید، تا با این مشکل آشنا شده و راه‌های جلوگیری از ایجاد آن را بدانید.
آفتاب سوختگی میوه گردو چگونه اتفاق می‌افتد؟
به دلایل مختلفی مانند هرس نادرست درخت، میوه‌های گردو در معرض تابش مستقیم نور خورشید قرار می‌گیرند که این مسئله در نهایت آفتاب سوختگی میوه گردو را ایجاد می‌کند؛ شایان ذکر است که این اتفاق در تابستان رخ می‌دهد. در اثر تابش زیاد خورشید بر میوه گردو، سیستم ایمنی میوه تحت تأثیر قرار می‌گیرد ودچار مشکل می شود. این خسارت اغلب در مناطقی که آب و هوای خشک و یا نیمه‌خشک دارند اتفاق می‌افتد؛ به همین دلیل کشاورزان ایرانی در مناطق مختلف، علائم گوناگونی از آفتاب سوختگی را بر روی میوه‌های گردو مشاهده می‌کنند.
آفتاب سوختگی میوه گردو، یکی از مشکلاتی است که باغداران گردو درگیر آن هستند و اغلب در تابستان اتفاق می‌افتد. اما با روش‌ها ساده‌ای می‌توان از آن جلوگیری کرد؛ شما باید با توجه به شرایط درخت گردو خود، یکی از روش‌ها را انتخاب کنید و میوه‌ها درخت خود را نجات دهید. اگر برای این کار، نیاز به کمک داشتید می‌توانید از مشاوران نهالستان ارغوان نهال یاری جویید.
نور خورشید، حامل اشعه ماوراء بنفش است که این اشعه با خود گرما زیادی به همراه دارد اما با برخورد با جو زمین، از این گرما کاسته می‌شود. در فصل تابستان، دمای هوا به طور طبیعی بالا است و از طرفی این اشعه و گرما آن نیز وجود دارند. این دو به همراه هم باعث ایجاد آفتاب سوختگی میوه گردو می‌شوند و در نتیجه آن، پوست میوه تغییر رنگ می‌دهد. اگر از شدت نور و اشعه وارد شده بر میوه و درخت کاسته نشود، آسیب به مغز میوه نیز وارد می‌شود و آن را غیر قابل مصرف می‌کند که در نتیجه آن کشاورز خسارت زیادی را متحمل می‌شود و زحمات یک ساله او، به تباهی می انجامند.
علائم آفتاب سوختگی در میوه گردو، چگونه هستند؟
در فصل تابستان، آفتاب به‌صورت مستقیم به میوه‌های درخت گردو می‌تابد اما آفتاب سوختگی میوه گردو ، در مدت زمان طولانی رخ می‌دهد. به همین دلیل پوست میوه قهوه‌ای می‌شود و سلول‌ها از بین می‌روند. در صورت تداوم تابش نور خورشید، پوست میوه کاملاً سیاه شده و یا فرورفتگی‌هایی در پوست میوه ایجاد می‌شود. اگر آفتاب سوختگی میوه گردو به مغز آن راه یابد، مغز کپک می‌زند، چروک می‌شود و یا رنگ آن تغییر می‌کند. این موارد باعث کاهش قیمت آجیل شده و یا نابودی کامل محصول را به ارمغان می آورد. در برخی از موارد آفتاب سوختگی، ممکن است به پوسته میوه آسیبی وارد نشود اما مغز آن کامل از بین برود. این آفتاب سوختگی فقط در زمان برداشت مشخص می‌شود که دیگر راهی برای جلوگیری از آفتاب سوختگی میوه گردو وجود ندارد.
چگونه می‌توان از آفتاب سوختگی میوه گردو جلوگیری کرد؟
از گذشته تاکنون از روش‌های متفاوتی برای جلوگیری از آفتاب سوختگی میوه گردو استفاده شده است و استفاده از آن‌ها تداوم داشته است. علاوه بر روش‌های قدیمی، از روش‌های جدیدتری نیز استفاده می‌شود که در ادامه آن‌ها را بررسی خواهیم کرد.
آیا استفاده از خنک کننده‌های تبخیری برای پیشگیری از آفتاب سوختگی میوه گردو موثر است؟
در این روش، هوا به درون دستگاه مکیده می‌شود و سپس همراه با رطوبت به بیرون دمیده می‌شود. این کار باعث کاهش دما در اطراف درخت گردو می‌شود و درخت گردو را از آفتاب سوختگی محافظت می‌کند. اما این روش عیب‌هایی نیز دارد. برای راه‌اندازی دستگاه، نیاز به نیرو برق است که در بعضی از باغ‌ها این امکان وجود ندارد به همین دلیل از آن استفاده نمی‌شود.
چرا برای پیشگیری از آفتاب سوختگی میوه گردو از پارچه سایبانی استفاده می شود؟
در این روش، از یک پارچه استفاده می‌شود که به فاصله مشخص از درخت گردو قرار می‌گیرد و از تابش مستقیم نور خورشید به درخت جلوگیری می‌کند. این روش نیز معایبی به همراه دارد. برخی از درختان گردو، تاج‌ها بسیاری بلندی دارند و بسیار بزرگ هستند که پارچه نمی‌تواند آن‌ها را پوشش دهد. از طرفی این پارچه، بر فرآیند فتوسنتزی تأثیر منفی دارد به همین دلایل، از این روش مگر در موارد محدود، استفاده نمی‌شود.
چرا استفاده از surround برای پیشگیری از آفتاب سوختگی رایج است؟
یکی از گزینه‌هایی که برخی از پرورش دهندگان سعی کرده‌اند از آن برای کاهش آفتاب سوختگی میوه گردو استفاده کنند، Surround است. در این روش یک لایه سفید از ذرات کائولن که به‌عنوان پودری قابل خیس شدن است، بر روی شاخ و برگ و میوه درخت گردو اسپری می‌شود. زمانی که این محصول بر روی میوه‌ها درخت اسپری می‌شود، بر روی آن خشک می‌شود و اشعه ماوراءبنفش را منعکس می‌کند و از آسیب‌دیدگی میوه‌ها جلوگیری می‌کند. این روش برخلاف روش قبلی، بر روی فتوسنتز اثری ندارد به همین دلیل می‌توان با خیالی آسوده از آن استفاده کرد.
چرا استفاده از امولسیون موم چربی‌دوستRAYNOX برای پیشگیری از آفتاب سوختگی کاربردی است؟
این روش، یکی از روش‌هایی است که برای درختان مختلف استفاده می‌شود و کارایی بالایی نیز دارد. در این روش، ماده‌ای بر روی میوه اسپری می‌شود. این ماده به کوتیکول موجود در سطح پوست میوه متصل می‌شود و خواص موم طبیعی بر روی پوست میوه را افزایش می‌دهد. افزایش موم طبیعی، باعث می‌شود تا اشعه ماورا بنفش منعکس شود و به میوه و مغز آن نرسد و از میوه به‌خوبی محافظت شود.
رنگ آمیزی تنه درخت گردو در پیشگیری از آفتاب سوختگی میوه گردو چه جایگاهی دارد؟
یکی از روش‌هایی که از آفتاب سوختگی میوه گردو جلوگیری می‌کند رنگ کردن شاخه و تنه درخت گردو است. این کار باعث کاهش دما در درخت گردو می‌شود و در نتیجه میوه درخت از آفتاب سوختگی محافظت می‌شود. این روش مزایای دیگری مانند محافظت از درخت در برابر جوندگان و جلوگیری از حملات آفت‌ها به درخت نیز دارد.
مقابله با آفتاب سوختگی زمستانه و تابستانه و روش‌های درمان آن
آفتاب سوختگی بر روی گیاهان خصوصاً تنه و شاخه درختان می‌تواند آسیب‌های جدی به آن‌ها وارد نماید، البته صدمات ناشی از آفتاب سوختگی معمولاً بلافاصله بر روی درختان قابل تشخیص نیست و به همین خاطر، معمولاً در زمان مناسب اقدام به درمان گیاهان صورت نمی‌گیرد.
اگر می‌خواهید درختان سالم و زیبا داشته باشید باید پیش بینی های لازم را انجام داده و از آسیب به درختان خود جلوگیری نمایید. گاهی ممکن است ماه ها طول بکشد تا علائم آسیب‌دیدگی بر روی درختان مشخص شود، پوست ابتدا تغییر رنگ داده و به مرور خشک می‌شود، پوست پس از خشک شدن ترک می‌خورد و شروع به لایه برداری می‌کند و علاوه بر آسیب مستقیم به بافت گیاه ممکن است به طور غیر مستقیم با جذب و افزایش آفات و بیماری ها، باعث صدمات شدید به گیاه شود.
علائم آفتاب سوختگی زمستانه و تابستانه مشابه یکدیگر هستند زیرا در هر دو به کامبیوم (سلول های زنده که درست زیر پوست درخت قرار دارند و باعث ایجاد حلقه های رشد سالانه می‌شوند) آسیب وارد می‌شود. اگرچه هر دو نوع آسیب بر اثر درجه حرارت به وجود می آیند، اما در نوع زمستانه آسیب بر اثر دمای پایین به وجود می آید در حالی که در آفتاب سوختگی تابستانه، دمای بالا عامل اصلی صدمه دیدن درخت است. مهم‌ترین نکته این است که آفتاب سوختگی در تابستان بسیار بیشتر از آفتاب سوختگی زمستانه (یخ زدگی) است.
در ادامه این مقاله علاوه بر ارائه تعریف کلی از آفتاب سوختگی و بیان تفاوت های آفتاب سوختگی تابستانه و زمستانه، تلاش کرده ایم تا خطرات احتمالی را بیان نموده و بهترین راهکارها برای مبارزه با آفتاب سوختگی گیاهان را در اختیار شما قرار دهیم. امید است، این مطالب مورد توجه و استفاده شما عزیزان قرار بگیرد.
علائم آفتاب سوختگی زمستانه (یخ زدگی)
آفتاب سوختگی باعث ایجاد یک منطقه کشیده از پوست مرده بر روی تنه و یا شاخه های درختان می‌شود این بخش های مرده به طور معمول در ضلع جنوبی یا جنوب غربی تنه درختان، قرار دارند. ممکن است در این ناحیه پوست خشک و ترک خورده و از تنه جدا شود و چوب مرده در معرض دید قرار گیرد. علائم آفتاب سوختگی درختان در زمستانه در شکل بالا پوست مرده و کنده شده نشان دهنده آفتاب سوختگی زمستانه است.
نکته: درختان جوان که به تازگی کاشته شده اند به خاطر پوست نازکشان بیشتر در معرض خطر آفتاب سوختگی هستند، همچنین درختان برگ‌ریز نسبت به درختان همیشه سبز مستعد آسیب بیشتری از طریق آفتاب سوختگی زمستانه هستند زیرا شاخه های کمتری برای سایه اندازی بر روی تنه دارند.
گونه هایی مثل افرا، توس، بید و درختان میوه حساسیت بیشتری در مقابل آفتاب سوختگی دارند.
علل آفتاب سوختگی زمستانه
آفتاب سوختگی زمستانه عنوانی گمراه کننده است، می‌توان گفت، آفتاب سوختگی زمستانه به معنای سوختن تنه در برابر آفتاب در واقع یک افسانه است، آفتاب سوختگی زمستانه در اصل، صدمات ناشی از یخ زدگی بر اثر سرمای شدید در پی یک روز آفتابی است. آفتاب سوختگی واقعی و ناشی از آفتاب در تابستان و بر اثر مراقبت نامناسب از گیاه اتفاق می افتد.
آفتاب سوختگی زمستانه در هوای سرد زمستان اتفاق می‌افتد و در اثر تغییرات ناگهانی درجه حرارت پوست ایجاد می‌شود. در یک روز آفتابی و سرد زمستانی، بافت های مقاوم پوست که در جهت جنوب و جنوب غربی تنه قرار دارند در معرض تابش مستقیم آفتاب (با زاویه تابش تقریباً عمودی) قرار گرفته و گرم می‌شوند، پس از گرم شدن پوست گیاه، مقاومت آن در برابر دمای انجماد کاهش می یابد، در نتیجه هنگامی که خورشید غروب می‌کند یا پشت ابر می‌رود، دمای پوست به سرعت پایین آمده و به زیر نقطه انجماد می‌رسد و بافت های پوست قادر نیستند دوباره به شرایط قبلی برگشته و مقاومت خود را در برابر سرما به دست آورند.
تحقیقات نشان داده است که اختلافات دمایی کامبیوم در ضلع شمالی و جنوبی درختان بسیار چشمگیر است. یک مطالعه که در فصل زمستان بر روی درختان میوه در نیوهمپشایر انجام شد، نشان داد که اختلاف دمایی بین ۲۷.۷ تا ۳۰.۵ درجه سانتی‌گراد بین ضلع شمالی و جنوبی درختان هلو و ۱۶.۶ تا ۱۹.۴ درجه سانتی‌گراد بین ضلع شمالی و جنوبی درختان سیب وجود دارد.
در آزمایش های انجام شده، درجه حرارت کامبیوم هلو در ضلع جنوبی تنه در اواسط اسفندماه که دمای هوا حدود ۲ درجه سانتی‌گراد زیر صفر بود به حدود ۳۰ درجه سانتی‌گراد رسید. همچنین در یک آزمایش دیگر پس از عبور یک ابر، فقط در عرض سه دقیقه، افزایش ۱۰ درجه ای دما در کامبیوم آلو ثبت شده است، به طور کلی هر چه نوسانات دمایی در طول زمستان بیشتر و سریع‌تر باشد، آسیب‌های احتمالی ناشی از آفتاب سوختگی زمستانه نیز بیشتر خواهد بود.
همچنین قرار گرفتن ناگهانی تنه و شاخه‌ها در معرض آفتاب کامل، مانند انتقال درخت از مکان سایه دار به یک مکان آفتابی، هرس شاخه های پایین یا حذف درخت یا سازه هایی که بر روی درخت ایجاد سایه می‌کردند، می‌تواند پوست درختان را در معرض آفتاب سوختگی قرار دهد.
علائم آفتاب سوختگی تابستانه
آفتاب سوختگی بر روی درختان ممکن است بلافاصله قابل تشخیص نباشد و گاهی ممکن است ماه ها طول بکشد تا آسیب‌دیدگی مشخص شود، پوست ابتدا تغییر رنگ داده و گاهی قهوه ای مایل به قرمز می‌شود و بعداً خشک می‌شود. به مرور و با گذشت زمان، بافت های آسیب دیده خشک می‌شوند، پوست به وضوح ترک می‌خورد و شروع به لایه برداری می‌کند.
علل آفتاب سوختگی تابستانه
به طور کلی آفتاب سوختگی، آسیب به بافت گیاه، به ویژه پوست یا میوه، در اثر قرار گرفتن در معرض نور زیاد خورشید است. آفتاب سوختگی نوعی آسیب به بافت کامبیوم گیاه است که در اثر قرار گرفتن تنه در معرض تابش خورشید و دمای بالا ایجاد می‌شود. این امر معمولاً هنگامی اتفاق می افتد که تنه درختانی که به خاطر وجود سایه با شدت کمتری از نور روبرو هستند و یا با محیطی که شدت نور خورشید کمتر است، سازگاری پیدا کرده اند، ناگهان در معرض تابش شدید و مستقیم نور خورشید قرار می‌گیرند.
آفتاب سوختگی معمولاً در گرمای شدید تابستان رخ می‌دهد. به طور معمول، در درختان جوان که در معرض شدت نور زیاد قرار دارند و معمولاً در ضلع های جنوبی تا جنوب غربی رخ می‌دهد. درختان جوان با پوست نازک، مانند درختان میوه، افرا، توس و بید بیشتر در معرض آفتاب سوختگی هستند. همچنین تنش خشکی، احتمال و شدت آفتاب سوختگی را افزایش می‌دهد. بهترین زمان کاشت درختان در چشم انداز زمانی است که کاملاً در خواب هستند، اواخر زمستان و ابتدای بهار یا در پاییز پس از ریزش برگ‌ها بهترین زمان برای این کار است.
متأسفانه بسیاری از درختکاری های مناظر در گرمای اواخر بهار یا تابستان انجام می‌شوند. درختانی که در نهالستان هایی رشد می‌کنند که به خاطر فاصله کم، تنه آن‌ها از سایه مناسب بهره مند است و یا نهال هایی که در مناطقی با شدت نور بسیار کمتر رشد می‌کنند، وقتی به مناطق اصلی کشت در نقاط گرم و با تابش مستقیم و شدید خورشید، خصوصاً در سمت جنوب و جنوب غربی، منتقل می‌شوند، به شدت در خطر آفتاب سوختگی قرار می‌گیرند.
به نقل از: