محبوب ترین سنگ تراورتن برای نما چیست؟

بهترین سنگ نما چیست؟

قبل از خرید سنگ به این سوال پاسخ دهید: آیا می دانید بهترین سنگ برای نماکاری ساختمان چیست؟ باید بدون ترک خوردگی و شکستگی بوده و متخلخل نباشد. زیرا نمای بیرونی از جمله قسمت های مهم ساختمان است که در معرض عوامل مختلف قرار می گیرد. در نتیجه در صورت وجود ترک خوردگی و یا خلل و فرج ممکن است گرد و غبار و یا آب باران در آن نفوذ کند و به سرعت دچار فرسایش شود.

یک سنگ نما خوب باید از مقاومت لازم در برابر نفوذ آب برخوردار باشد و به دلیل قرارگرفتن در محیط های شیمیایی و طبیعی دچار آسیب نگردد. قبل از خرید سنگ نما باید با انواع سنگ ها آشنا شد و معایب و مزایای آن ها را مورد بررسی قرار داد. در این صورت با کسب آگاهی لازم می توان سنگی را خریداری نمود که سال ها بر شما استوار بماند.

یکی از روش های تشخیص سنگ خوب از سنگ نامرغوب این است که توسط یک وسیله فلزی چند ضربه به سنگ بزنید. یک سنگ با کیفیت و بدون ترک، سنگی است که صدای شیشه بدهد. از این رو اگر در اثر واردآمدن ضربه، سنگ صدای شیشه از خود ساتع کند بدون تردید سنگی سالم و بدون ترک و پوسیدگی خواهد بود. با این مقدمه، در ادامه با ما همراه باشید تا با انواع سنگ های مناسب برای نمای ساختمان و تراورتن حاجی آباد آشنا شوید.

انواع سنگ نمای ساختمان

سنگ هایی  که برای نمای بیرونی ساختمان انتخاب می شوند باید از دوام و استحکام بالایی برخوردار باشند. سنگ نما همواره در معرض تابش نور خورشید، برف و باران، گرد و غبار، آلودگی، سرما، گرما و رطوبت قرار می گیرد. به همین دلیل سنگ های مقاوم بهترین گزینه برای نما هستند. در ادامه به بررسی انواع سنگ های نما می پردازیم.

سنگ گرانیت

نوعی سنگ آذرین است و در رنگ های متنوع به بازار عرضه می شود. این سنگ بافتی درشت دارد و به راحتی می توان آن را با چشم مشاهده نمود. گرانیت آلودگی را جذب نمی کند و از سختی بالایی برخوردار است.  از گرانیت نه تنها در نمای خارجی بلکه در محیط های مرطوب داخلی نظیر حمام و سرویس بهداشتی نیز می توان استفاده نمود. زیرا تخلخل آن پایین بوده و آب را به خود جذب نمی کند.

سنگ گرانیت با توجه به کانی هایی که درون آن وجود دارد، به رنگ های طوسی، سبز، قرمز و صورتی می باشد. گرانیت های سیاه با دانه های درشت فلدسپار یا گرانیت های پلنگی نیز از انواع این سنگ محسوب می شوند که قیمت بالایی دارند و معمولا در قطعات بزرگ به فروش می رسند.

سنگ تراورتن

تراورتن نیز که نوعی سنگ رسوبی است، بافت آن به صورت لایه لایه می باشد. این سنگ از چسبندگی بالایی برخوردار است و به دلیل ساختار لایه ای به دو روش cross cut و vein cut می توان آن را برش داد.  تروارتن به نسبت دیگر سنگ های نما ارزان تر است و مقاومت مطلوبی دارد. علاوه بر آن این سنگ به خوبی به می چسبد و نیازی به اسکوپ گذاری نمی باشد. تراورتن های موج دار نسبت به نوع ابر و بادی آن قیمت بیشتری دارند. تراورتن های طوسی، خرمایی و بژ و یا ترکیبی از این رنگ ها، به دلیل زیبایی و منحصربفرد بودن طرح و رنگ، قیمت بالاتری دارند.

سنگ مرمر

از جمله سنگ های بسیار زیبا و گران قیمت محسوب می شود. به دلیل قیمت بالا، از این نوع سنگ به ندرت در نما استفاده می شود. اما دقت کنید که اگر بودجه کافی برای نماکاری دارید، بهترین و مقاوم ترین سنگ نما، سنگ مرمر می باشد. سنگ مرمر در رنگ های زیبایی از جمله سبز، زرد و سفید موجود می باشد و در نماکاری حرم ها، مساجد، لابی هتل ها و ساختمان های لاکچری کاربرد دارد. این سنگ در برابر هوازدگی، گازها و باران اسیدی مقاومت بسیار زیادی دارد. این سنگ در نمای ساختمان و دیگر المان های دکوراتیو به زیبایی ظاهر می شود.

سنگ سند استون

سند استون نیز از جمله سنگ های رسوبی است که از ماسه و کانی های مختلف تشکیل می شود. کانی های موجود در این سنگ شامل سیلیس، اکسید آهن، کربنات کلسیم و دولومیت می باشند.  سند استون یا ماسه سنگ از مقاومت بالایی در برابر هوازدگی برخوردار است. چسبندگی این سنگ به ملات بسیار کم است، به همین دلیل هنگام استفاده از آن در نمای ساختمان از گیره اسکوپ سنگ استفاده می شود. رنگ ماسه سنگ، قهوه ای مایل به خاکستری و زرد است.

سنگ سند استون به دلیل ساختار ماسه ای که دارد، دارای بافتی خشن و زبر می باشد و به خوبی ساب نمی پذیرد. این نوع سنگ آب را به خود جذب می کند و مقاومت خمشی کم آن سبب می شود تا به راحتی خم شود.

سنگ مرمریت

از جمله سنگ های معروف می باشد که اغلب در نمای بیرونی و داخلی ساختمان، کف و پله ها استفاده می شود. این سنگ چگالی بیشتری نسبت به تراورتن دارد و منافذ آن کمتر است.  استفاده از مرمریت با ساب براق برای نماکاری، استاندارد نیست. به همین منظور برای استفاده از آن در نما باید به نوع مرمریت و ساب آن به دقت توجه نمایید. مرمریت دانه شکری ریزدانه از جمله گران ترین و با کیفیت ترین نوع مرمریت محسوب می شود. رنگ سفید تا طوسی کم رنگ این نوع سنگ بسیار زیبا می باشد و در نماهای متعددی می رود.

ویژگی های سنگ نما

سنگ مناسب نما باید بر اساس موقعیت آب و هوایی انتخاب شود. در مناطق سردسیر که احتمال بارش برف و یخبندان در آن ها وجود دارد از سنگ هایی استفاده می شود که تخلخل کمی دارند. زیرا یخبندان سبب متلاشی شدن سنگ خواهد شد. علاوه بر آن در مناطقی که مدام طوفان های شن رخ می دهد، سنگ در معرض سایش قرار می گیرد و عمر آن کوتاه می شود. به همین دلیل با توجه به شرایط اقلیمی باید نسبت به خرید سنگ نما اقدام نمود. در کل سنگی که برای نماکاری ساختمان مورد استفاده قرار می گیرد باید از ویژگی های زیر برخوردار باشد:

• کانی های آن باید مورد بررسی قرار گیرد.
• از مقاومت خمشی و کششی خوبی برخوردار باشد.
• به راحتی بتوان آن را صیقل و برش داد.
• در برابر تابش مستقیم نور آفتاب مقاوم باشد.
• باران های اسیدی به آن آسیب وارد نکند.
• به راحتی دچار ترک خوردگی و سایش نشود.
• دارای خلل و فرج نبوده و آب باران و برف به راحتی در بافت آن نفوذ نکند.
• سنگ نما باید سطحی صاف و یکدست داشته و رگه ها و طرح های زیبای آن قابل رویت باشد.
• ظاهر و بافت سنگ دچار هوازدگی و پوسیدگی نشده باشد.
• در برابر ضربه مقاوم بوده و دچار آسیب نشود.
• در برابر نفوذ آب مقاوم باشد؛ زیرا نفوذ آب در سنگ در فصول سرد منجر به یخ زدگی و ترک خوردگی سنگ و فرسایش سریع آن می گردد.

دستورالعمل ها، الزامات و ضوابط اجرای نمای سنگی

طبق ضابطه شماره 714 امور نظام فنی و اجرایی و بر اساس بند 4-3-2، ویژگی ها و مشخصات فنی کلی و حدود قابل پذیرش، الزامات و ضوابط اجرای نمای سنگی در ذیل شرح داده شده است.

• سنگ هایی باید برای نماسازی ساختمان استفاده شوند که سالم بوده و فاقد پوسیدگی باشند.
•  سنگ نما باید فاقد شیار، ترك، درزهای باز، حفره یا دیگر نقص هایی که احتمال دارد به انسجام ساختاری آن در زمینه استفاده مورد نظر آسیب وارد کند، باشد.
• در مقابل عوامل جوی نظیر باران، تابش خورشید، گازهای موجود در هوا، بخار آب و وزش باد مقاوم باشد.
• سطوح نمای سنگ باید یکنواخت باشد و به بهترین وجه کلنگی، تیشه ای، چکشی یا صیقلی شود.
• حداکثر قدرت مکش آب برابر 8% وزن سنگ باشد.
• در برابر یخ زدگی و هوازدگی مقاومت کافی داشته باشد.

•  آب درون آن نشت نکند، به عبارت دیگر در آب از هم پاشیده نشده و با آن ترکیب نشود.
• دارای سختی بیش از 3 باشد.

• در مورد سنگ های نما ضریب انبساط حرارتی کانی های مختلف سنگ و همچنین ملات پشت آن باید نزدیک باشد تا از خرد شدن سنگ و جدا شدن آن از ملات جلوگیری به عمل آید.
• حداقل ضخامت سنگ های نمای ریشه دار 150 میلی متر و سنگ پلاك نمای چسبانده شده 20 میلی متر است.
• حداقل ضخامت مجاز سنگ نمای مهار شده بر اساس بند 4-3 -3 محاسبه می شود.
• کم ترین عرض و ارتفاع سنگ بادبر در نما به ترتیب باید 200 و 150 میلی متر و حداکثر بار سنگ 40 میلی متر باشد.
• در مورد سنگ بادبر سرتراش و بادکوبه ای باید حداقل ارتفاع هر سنگ 180 میلی متر، حداقل تراش سطوح زیری و بالایی سنگ 150 میلی متر و سطوح جانبی آن 80 میلی متر و حداکثر بار آن 15 میلی متر باشد.
• در مورد سنگ های تمام تراش باید کلیه سطوح سنگ با قلم تراشیده و تیشه داری شود، به نحوی که مسطح و بدون اعوجاج بوده و حداکثر بار آن 2 میلی متر باشد.
• ارتفاع سنگ ریشه دار در نما نباید از عرض و ریشه آن بیش تر باشد.

سنگ های ساختمانی نما باید با الزامات فیزیکی جدول زیر مطابقت داشته باشند.

• مقاومت فشاری حداقل، مقاومت خمشی و مدول گسیختگی باید بر پایه حداقل متوسط مقاومت نمونه های تست
  شده در چهار شرایط تر یا خشک و موازی یا عمود بر برش باشد.
•  مشخصات فیزیکی مفروض در جدول زیر معرف مشخصات سنگی می باشد که تاریخچه های موفق برای استفاده در
  ساختمان و مقاصد سازه ها داشته است. استفاده از سنگ با مقاومت در برابر ساییدگی کمتر از حداقل مقادیر تجویزی در جدول زیر پیشنهاد نمی شود.

بر اساس بند 4-3-3، حداقل ضخامت سنگ مهار شده باید به شرح زیر باشد:

ضخامت مورد نیاز سنگ برای پروژه های مختلف نمای سنگی از طریق محاسبات سازه ای یا آزمایشات عملکردی به خصوص مقاومت خمشی و بار گسیختگی در مهار تعیین می شود.

همچنین ضروری است که هم مقاومت خمشی قطعه در بین نقاط مهاربندی و هم بار گسیختگی در نقاط مهاربندی در نظرگرفته شود.

حداقل ضخامت قطعات سنگی می تواند بر اساس نوع سنگ و مشخصات آن، ابعاد قطعه سنگی، بارهای واردشده، محل قرارگیری و جهت آن روی ساختمان، رویارویی با شرایط جوی و عمر خدمت مورد انتظار، نوع مهار و سیستم مهاربندی و ترتیب قرارگیری، ملاحظات مربوط به حمل و نقل و سهولت کار با آن و مشخصات معماری نظیر نوع پرداخت تغییر کند.

طبق بند 1-3-3-4، حداقل ضخامت سنگ نما بر اساس بار باد وارده باید مطابق ذیل باشد:

حداقل ضخامت نمای سنگی مهارشده یا همان نمای خشک برای تحمل بار باد در جداول 4-2 تا 4-4 آمده است.

در این جداول بار باد با حداکثر نیروی فشاری یا مکش کمتر از 90 m/kg بار باد کم (محیط های بسته نظیر طبقات پایین ساختمان در نواحی شهری یا شهرهای بار باد کم)، بار بین 90 تا 135 m/kg بار باد متوسط (نواحی باز نظیر طبقات بالای ساختمان های بلند و شهرهای با باد متوسط ) و بار بین 135 تا 180 m/kg بار باد زیاد (نواحی باز ساحلی و شهرهای با باد شدید) در نظر گرفته شده است.

اجرای نمای سنگی

نمای سنگی به دو شکل نمای چسبانده شده و نمای مهار شده اجرا می گردد. نماهایی که در اجرای آن ها برای اتصال سنگ به دیوار پشتیبان از وسایل اتصال به همراه چسب و یا ملات استفاده می شود نمای چسبانده شده نام دارند. وسایلی که برای اتصالات به کار می روند باربر نیستند و وظیفه آن ها نگهداری سنگ بر روی دیوار است، اما وظیفه چسب یا ملات تحمل بار ثقلی است. در مقابل نماهایی که در آن ها سنگ نما توسط سازه پشت بند یا اجزای باربر به دیوار پشتیبان نصب می شود، به نمای مهارشده معروف هستند.

در این نماها بارهای جانبی و ثقلی به وسیله مهار تحمل می شوند. شکل قرارگیری مهار، نوع و تعداد آن ها به عواملی نظیر نوع سنگ مصرفی، ضخامت سنگ، جنس دیوار پشتیبان و نوع بارهایی که به آن وارد می شود، بستگی دارد. دیوار پشتیبان ممکن است از جنس بلوک، آجر و یا بتن بوده و باری که به مهار وارد می شود می تواند بار سیکلی، بار مرده و یا ترکیب هر دو بار باشد.

در نمای سنگی، منظور از سازه پشتیبان، سازه ای است که با استفاده از آن بارهایی که به مهارها و سنگ نما وارد می شوند، به ساختمان منتقل می گردند. در طراحی سازه پشتیبان یا پشت بند باید موارد مختلفی نظیر بارهای ثقلی، تجهیزات اتصال سنگ، نحوه نصب و سکوی نگهدارنده مورد توجه واقع شوند. دیوار پشت بند در طراحی بنا، دیوار حائل محسوب می شود و ابعاد سنگ باید به نحوی باشد که برای اتصال نما نیازی به سازه اضافی نبوده و تنها به یک دیوار بنایی برای پشت بند کافی باشد.

کلام پایانی

ما در این نوشته به بررسی انواع سنگ نما و ویژگی های آن ها پرداختیم. همانطور که می دانید سنگ از جمله مصالحی است که هم در نمای خارجی ساختمان و هم در نمای داخلی آن مورد استفاده قرار می گیرد. این متریال از دوام و زیبایی منحصر بفردی برخوردار است و به دلیل عدم نیاز به هزینه نگهداری جزء محبوب ترین مصالح ساختمانی به شمار می آید.

سنگ هایی که برای نمای بنا انتخاب می شوند از استحکام و قابلیت های بیشتری در مقایسه با سنگ های مخصوص دکوراسیون داخلی برخوردار هستند. پایداری سنگ نما باید در برابر تغییرات آب و هوایی، بارش باران، آلودگی، فرسایش، سائیدگی و نور خورشید بالا باشد تا عمر سازه را افزایش دهد. همچنین اجرای نمای ساختمان با استفاده از سنگ باید بر اساس اصول، ضوابط و رعایت یکسری نکات صورت گیرد که در بالا جزئیات آن را شرح کردیم.