دیگ بخار استاندارد (بویلر یا کوره بخار)
در شرایط کنونی که خریداران محترم با انبوهی از مراکز فروش دیگ و بویلر بخار در کشور مواجه می باشند از افتخارات این مجموعه در تولید دیگ و بویلر بخار رعایت نکات مهم ذیل است نه هیچ ادعای دیگر:
۱-بازرسی و کنترل کیفیت دیگ —- >> تحت نظارت بزرگترین و برترین شرکت بازرسی فنی در ایران
۲- نقشه های طراحی با ظرفیت واقعی —- >> بجای نقشه های با ظرفیت اسمی
۳- محاسبات قیمت تمام شده —- >> فقط تابع کیفیت الزامی برای دیگ و تجهیزات
فهرست مطالب:
جدول مدل های دیگ بخار استاندارد تولید شده
بویلر و دیگ بخار طرح سه پاس وت بک
ظرفیت های متعارف: ۲ ،۳ ،۵ ، ۷ ، ۸ ، ۱۰ ، ۱۲ و ۱۵ تن بخار در ساعت
- فشار کاری متعارف: ۱۰ اتمسفر
- دمای کاری متعارف: ۱۸۴ درجه سانتی گراد
- طرح بویلر: فایر تیوب، سه پاس کامل حرارتی فول وت بک با بالاترین راندمان
- شاسی: یکپارچه زینی فولادی با نصب راحت روی هر نوع فونداسیون
- فرمان: کنترل تمام اتوماتیک کارکرد دیگ بخار و امکان نصب PLC
مهم ترین کاربردهای این نوع بویلر بخار تولید قند، تولید مواد شیمیایی، تولید کاغذ و مواد سلولزی، بیشتر در صنایع تولید مواد غذایی، تولید یونولیت و ساخت تردی پنل، نساجی و کاربردهای مختلف دیگر می باشند.
از دیگر کاربردهای این نوع بویلرهای بزرگ در صنایع غذایی جهت پخت مواد غذایی به روش مستقیم و غیر مستقیم با بخار، صنایع شیمیایی،
نساجی، نفت پتروشیمی، تولید قند و گرمایش در بیمارستان ها و مجتمع های بزرگ می باشند.
از ویژگی های متمایز این دستگاه، تولید بخار اشباع بدون آب با ظرفیت های بالا و توانایی کار در سه شیفت مداوم کاری بدون خاموشی بویلر، سه نوع سوخت گازوئیل – گاز – مازوت و امکان نصب سیستم های مونیتورینگ و نمایش شرایط کاری دیگ و نصب سوپرهیت و اکونومایزر می باشند.
بویلر و دیگ بخار طرح سه پاس درای بک
ظرفیت های متعارف: ۲۰۰ ، ۳۰۰ ، ۵۰۰ ، ۷۰۰ ، ۱۰۰۰ ، ۱۵۰۰ ، ۲۰۰۰ کیلو گرم بخار در ساعت
- فشار کاری متعارف: ۶ ، ۸ و ۱۰ اتمسفر
- دمای کاری متعارف: ۱۶۰ الی ۱۸۴ درجه سانتی گراد
- طرح بویلر: فایر تیوب، سه پاس حرارتی درای بک طرح جدید عایق بتنی اکسترنال
- شاسی: یکپارچه زینی با عدم نیاز به فونداسیون
- فرمان: کنترل تمام اتوماتیک دیگ بخار و با امکان نصب PLC
جدول فنی دیگ بخار فایر تیوب دو پاس
شیر اطمینان دیگ بخار در تمامی نقاطی که محدودیت فشار وجود دارد کاربرد دارد. در این نقاط با نصب شیر اطمینان هم ایمنی پرسنل بالا می رود و هم فشار موجود در سیستم از فشار قابل تحمل تجهیزات فراتر نمی رود.
بویلر و دیگ بخار طرح دو پاس شعله برگشتی
ظرفیت های متعارف: ۱۰۰، ۲۰۰ ، ۳۰۰ ، ۵۰۰ ، ۷۰۰ ، ۱۰۰۰، ۱۵۰۰ ، ۲۰۰۰ کیلو گرم بخار در ساعت
-
- فشار کاری متعارف: ۶ ، ۸ و ۱۰ اتمسفر
- دمای کاری متعارف: ۱۶۰ الی ۱۸۴ درجه سانتی گراد
- طرح بویلر: فایر تیوب، دوپاس حرارتی شعله برگشتی
- شاسی: یکپارچه فولادی با عدم نیاز به فونداسیون
- فرمان: کنترل تمام اتوماتیک دیگ بخار و با امکان نصب PLC
بویلر و دیگ بخار طرح عمودی ایستاده
ظرفیت های متعارف: ۳۰، ۵۰، ۸۰، ۱۰۰، ۱۵۰، ۲۰۰ کیلو گرم بخار در ساعت
- فشار کاری متعارف: ۶ ، ۸ و ۱۰ اتمسفر
- دمای کاری متعارف: ۱۶۰ الی ۱۸۴ درجه سانتی گراد
- طرح بویلر: فایر چمبر و فایر تیوب
- شاسی: یکپارچه فولادی با عدم نیاز به فونداسیون
- فرمان: کنترل تمام اتوماتیک دیگ بخار و با امکان نصب PLC
- راندمان حرارتی دیگ بخار عمودی : در صورت استفاده از سیستم اکونومایزر بیش از ۸۰ درصد می باشد.
از مهم ترین کاربردهای این بویلر عمودی بخار برای استفاده در حجم بخار پایین مانند اتاق سونای بخار در استخرها، تولید قارچ خوراکی، تولید قطعات بتنی کوچک، آشپزخانه های صنعتی کوچک، صنایع غذایی کوچک، تولید نبات و آبنبات و موارد گرمایشی در فضاهای دارای محدودیت می باشند.
بویلر و دیگ بخار برقی
ظرفیت های متعارف: ۸، ۱۲، ۲۰ کیلو گرم بخار در ساعت
- فشار کاری متعارف: ۶، ۸ و ۱۰ اتمسفر
- دمای کاری متعارف: ۱۵ الی ۱۰۰ درجه سانتی گراد
- طرح بویلر: فایر تیوب
- شاسی: یکپارچه فولادی با عدم نیاز به فونداسیون
- فرمان: کنترل تمام اتوماتیک دیگ بخار و با امکان نصب PLC
بویلر بخار طرح ژنراتوری بخار فوری
ظرفیت های متعارف: ۱۰۰، ۲۰۰، ۳۰۰، ۵۰۰، ۷۰۰، ۱۰۰۰، ۲۰۰۰ کیلو گرم بخار در ساعت
- فشار کاری متعارف: ۶، ۸ و ۱۰ اتمسفر
- دمای کاری متعارف: ۱۰۰ الی ۱۶۰ درجه سانتی گراد
- طرح بویلر: واتر تیوب
- شاسی: یکپارچه فولادی با عدم نیاز به فونداسیون
- فرمان: کنترل تمام اتوماتیک دیگ بخار و با امکان نصب PLC
بویلر بخار طرح ژنراتوری بخار فوری پکیج شده
ظرفیت های متعارف: ۵۰، ۱۵۰، ۲۵۰، ۳۵۰، ۵۵۰، ۷۵۰ کیلو گرم بخار در ساعت
- فشار کاری متعارف: ۶، ۸ و ۱۰ اتمسفر
- دمای کاری متعارف: ۱۰۰ الی ۱۶۰ درجه سانتی گراد
- طرح بویلر: واتر تیوب
- شاسی: یکپارچه فولادی با عدم نیاز به فونداسیون
- فرمان: کنترل تمام اتوماتیک دیگ بخار و با امکان نصب PLC
ظرفیت های متعارف: ۱۰۰، ۲۰۰، ۳۰۰، ۵۰۰، ۷۰۰، ۱۰۰۰، ۱۵۰۰، ۲۰۰۰ کیلو گرم بخار در ساعت
- فشار کاری متعارف: ۶، ۸ و ۱۰ اتمسفر
- دمای کاری متعارف: ۱۶۰ الی ۱۸۴ درجه سانتی گراد
- طرح بویلر: فایر تیوب دو پاس و سه پاس
- شاسی: یکپارچه فولادی با عدم نیاز به فونداسیون
- فرمان: کنترل تمام اتوماتیک دیگ بخار و با امکان نصب PLC
مشخصات بویلر ظرفیت پایین
- فشار کار بخار متعارف این بویلر ۶ و ۱۰ اتمسفر می باشد.
- این بویلر دارای سه پاس حرارتی برگشتی (Reversing Pass)، با راندمان بالا می باشد که سبب کم شدن مصرف سوخت در آن شده است.
- وت بک بودن طراحی کوره در این بویلر سبب افزایش سطح حرارتی و در نتیجه راندمان دیگ بخار شده است.
- این بویلر بخار از امکان نصب اکونومایزر در خروجی دودکش برخوردار می باشد که این امر باعث شده تا بتوان راندمان حرارتی آنرا به حدود ۹۰ درصد افزایش داد.
- شاسی یکپارچه بویلر بخار به نحوی طراحی شده است که نیازی به فونداسیون مخصوص ندارد.
- پکیج بودن بویلر و تجهیزات آن، امکان نصب و انتقال آنرا به سادگی امکان پذیر نموده است.
- این دیگ بخار از ویژگی کنترل تمام اتوماتیک کارکرد و تولید بخار برخوردار است و همچنین امکان نصب سیستم های PLC و مانیتورینگ نیز وجود دارد.
مزایای بویلر افقی بر عمودی
حال در بررسی ما برای اینکه بدانیم یک دیگ بخار طرح افقی چه مزیت هایی به نسبت طرح های عمودی دارد موارد ذیل به اختصار ذکر می گردند:
۱-در طرح های ساخته شده عمودی، میزان سطح حرارتی با توجه به طراحی های یک مرحله ای متعارف و یا برخی طرح های غیر متعارف به نسبت کمتر از طرح های افقی می باشد.
توجه:
در شرکت های معتبر برای ساخت این محصولات از برخی تکنولوژی های طراحی استفاده می شود که تا حدی جبران کننده و سبب افزایش راندمان دستگاه می شود.
ولی متاسفانه محصولات ساخته شده توسط خیلی از سازندگان غیر استاندارد و زیر پله ای به دلیل عدم اطلاع از این اصول فنی، علاوه بر اینکه راندمان حرارتی بسیار پایین است از جهت مباحث ایمنی نیز بسیار خطرناک می باشند.
در مقاله ای در سایت استیم واش مشهد، یک نمونه از این دیگ های بخار ساخته شده توسط کارگاه های غیر استاندارد ارائه شده و برخی از ایرادات اساسی آن مورد ارزیابی قرار گرفته است.
۲- مزیت بعدی دیگ های افقی یا خوابیده به نسبت عمودی، به صفر رسیدن احتمال ارتباط بین حرارت مستقیم آتش و سطوح داخلی بخار می باشد.
این مزیت از حیث افزایش ایمنی دستگاه بسیار پر اهمیت می باشد.
۳- با توجه به بالاتر بودن راندمان حرارتی دیگ بخار افقی، سبب کاهش مصرف سوخت در بلند مدت می شود که تاثیر زیادی در امور محیط زیستی و مالی مصرف کننده دارد.
۴- در طرح افقی طراحی به نحوی است که براحتی امکان افزایش فشار کار دستگاه وجود دارد ولی در دیگ های بخار عمودی این محدودیت وجود دارد که برای فشارهای بالا مشکلات فنی زیادی را در بر خواهد داشت.
۵-از همه مهمتر در بویلرهای افقی بازدید و بازرسی کوره ها و سطوح داخلی عبور دود و داخل مخزن دیگ بسیار راحت می باشد ولیکن نوع عمودی به دلیل محدودیت های موجود بسیار مشکل و در برخی موارد غیر ممکن است.
معرفی دیگ بخار:
بویلر چیست؟
بویلر واژه ای انگلیسی به معنای جوشاندن و یا جوشاننده می‌باشد و عمل بویلینگ به معنای رساندن دمای یک سیال به نقطه جوش آن می‌باشد.
در صنایع گرمایشی، منظور از بویلر یک مخزن دربسته تحت فشار می‌باشد که فرآیند جوش آوردن و یا گرم کردن یک سیال را بر عهده دارد.
در بویلر، سیال عامل که معمولا آب است، گرم شده یا به نقطه جوش خود می‌رسد و هنگامیکه سیال به درجه حرارت مورد نظر برسد، مورد استفاده قرار می‌گیرد.
از بویلرها معمولا برای تولید بخار و تولید آبگرم در صنایع مختلف استفاده می‌شود که به آن دیگ بخار و دیگ آب گرم می‌گویند.
دیگ یا بویلر بخار چیست؟
دیگ بخار ظرفی فلزی فولادی و دربسته است که از یک طرف داخل کوره آن در تماس مستقیم با حرارت بوده و از طرف دیگر آن با آب داخل می باشد و این بویلر بخار فولادی به نوعی تبادل حرارت را بین آب و آتش ایجاد می کند.
اصولاً دیگ بخار و بویلر به هر ظرفی اطلاق می گردد که در داخل آن موادی را به جوش می آورند و یا عمل پخت را انجام می دهند و ما هر روزه با انواع مرسوم دیگ که در آشپزی مورد استفاده قرار می گیرند سر و کار داریم.
ولیکن دیگ صنعتی وسیله یا دستگاهی است برای انتقال حرارت به سیال مورد نظر ما که در حالت بسیار پرکاربرد، این سیال می تواند آب باشد که در نتیجه ما دیگ آب داریم و حال اگر این دیگ به حدی حرارت داده شود که دما به نقطه تبخیر یا جوش آب برسد ما دیگ تولید بخار خواهیم داشت.
در ادامه تبادل حرارتی بین آب و آتش باعث افزایش انتقال گرما از گازهای داغ داخل کوره دیگ به آب موجود در داخل بویلر شده و در نتیجه دمای آب بالا رفته و این فرآیند تا رسیدن به نقطه جوش آب داخل دیگ و ادامه پیدا می کند.
از طرف دیگر با توجه به اینکه بخار در یک ظرف فولادی دربسته یا با حجم ثابت تولید می شود در نتیجه این امر سبب افزایش فشار داخلی در آن شده و لذا باعث ایجاد یک مخزن با فشار داخلی می گردد و بنابراین دیگ های بخار جزو مخازن تحت فشار دسته بندی می شوند.
و با توجه به تحت فشار بودن و وجود حرارت بالا این مخازن از اولین سال های استفاده از اهمیت بسیار بالایی برخوردار بوده و با توجه به حادثه های بسیار زیاد انفجار مخزن که در کشور آمریکا یا کشورهای اروپایی و یا بر روی کشتی های بخار اتفاق می افتاد اهمیت ایمنی در آنها بطور جدی مورد توجه مهندسان قرار گرفت.
مزایای دیگ بخار:
- انرژی حرارتی دیگ بخار بسیار زیاد است.
- بدلیل سبک وزن بودن و تراکم پایینی که دارد سرعت حرکت بالایی دارد و به نسبت و راحت‌تر حرکت می‌کند.
- هم چنین برای حرکت دیگ روغن داغ و دیگ آب داغ نیاز به پمپ می باشد در حالی که دیگ بخار با فشار خود دیگ بخار انتقال پیدا می‌کند.
- درجه حرارت دیگ بخار به نسبت آب داغ بیشتر می باشد و در مقایسه با دیگ روغن داغ هزینه بهره برداری پایین تری دارد.
تن بخار چیست؟
۱ تن بخار معادل ۱۰۰۰ کیلو بخار در ساعت است و قابل ساخت و استفاده در ظرفیت های متفاوت می باشد.
استفاده از دیگ بخار استاندارد در ظرفیت های ۳ تن بخار، ۵ تن بخار و ۱ تن بخار در صنایع مختلف و علی الخصوص در صنایع غذایی بسیار رایج می باشد.
با توجه به مشکلاتی که استفاده از دیگ بخار غیر استاندارد در صنایع مختلف بوجود آورده، توجه به استاندارد بودن دیگ های بخار از اهمیت ویژه ای برخوردار می باشد.
دیگ بخار چگونه کار می کند؟
انواع دیگ بخار صنعتی
- دیگ بخار فایرتیوب (Fire Tube) یا لوله آتشی
همانطور که از نام آن مشخص است، دیگ فایرتیوب شامل تعدادی لوله است که گازهای داغ از آنها عبور می کند.
این لوله های گاز داغ در یک ظرف دربسته در آب غوطه ور می شوند در واقع در دیگ فایر تیوب یک ظرف یا پوسته بسته حاوی آب است که لوله های داغ از آن عبور می کنند.
این لوله های آتش یا لوله های گاز داغ آب را گرم می کنند و آب را به بخار تبدیل می کنند و بخار در همان ظرف باقی می ماند از آنجایی که آب و بخار هر دو در یک ظرف هستند، دیگ بخار لوله آتش نمی تواند بخار را با فشار بسیار بالا تولید کند.
به طور کلی می تواند حداکثر ۱۷.۵ کیلوگرم بر سانتی متر مربع و با ظرفیت ۹ متریک تن بخار در ساعت تولید کند.
تاریخچه تولید دیگ بخار صنعتی پروسه طولانی را طی نموده است تا ما شاهد دیگ های بخار امروزی باشیم. بطور کلی این تجهیزات صنعتی بر اساس ساختار داخلی آن به دو نوع بسیار معروف ذیل تقسیم بندی می گردد:
از اصول مهم این طرح همانطور که در اسم آن نهفته شده است این می باشد که هوای گرم شده در اثر سوختن مشعل از داخل لوله هایی که درون منبع آب قرار دارند عبور داده می شود و بدین طریق آب منبع گرم شده و به بخار تبدیل می شود.
سطح حرارتی به نحوی در نظر گرفته می شود که مسیر عبور حرارت حاصل از گازهای داغ مشعل در لوله های مخصوص در پاس ۲ و پاس ۳ قرار گرفته است.
این لوله ها از نقش بسزایی در انتقال حرارت به آب داخل بویلر برخوردار می باشند و لذا این نوع بویلرهای بخار به نوع لوله آتشی نام گذاری می گردند.
- دیگ بخار واترتیوب (Water Tube) یا لوله آبی
این نوع دیگ بخار نیز به گونه ای طراحی می گردد که آب داخل لوله های مخصوص که تامین کننده سطح حرارتی بویلر می باشند وارد می گردد و بلعکس طرح فایرتیوب در اینجا ما آب را درون لوله ها داریم و حرارت اطراف لوله دمیده می شود.
در این طرح به دلیل بالارفتن توانایی تحمل فشار دیگ بخار، در موارد تولید بویلرهای نیروگاهی که نیاز به فشارهای بالا می باشد مورد استفاده قرار می گیرد.
انتخاب نوع دیگ بخار نیز بسته به اینکه در کاربرد مورد نیاز چه موارد فنی مطرح می باشند از قبیل اینکه
چقدر بخار مورد نیاز است؟
فشار بخار خروجی چقدر باید باشد؟
فضای قرار گیری بویلر چقدر است؟
و … بسیار متفاوت می باشند که مهندسین طراح در صنایع مختلف با آن سروکار دارند.
برخی از این موارد در مقالات: ارائه شده اند.
دیگ های بخار فایر تیوب خود به چند دسته تقسیم می شوند:
انواع بویلر فایر تیوب بر اساس شکل انتهای کوره:
دیگ بخار لوله آتشی بر اساس نوع انتهای کوره به دسته بندی زیر تقسیم می شوند.
- بویلر لوله آتشی عقب تر (Wet back)
- بویلر لوله آتشی عقب خشک (Dry back)
گازهای داغ حاصل شده از مشعل در بویلرهای لوله آتشی عقب تر پس از طی مسیر، در فضای پشت کوره در یک محفظه با قطر بزرگتر قرار گرفته و علاوه بر انتقال حرارت با آن قسمت از محفظه که با آب در تماس است وارد پاس دوم لوله می شود.
در این حالت به دلیل چرخش گازها در فضایی که با آب در تماس است راندمان افزایش می یابد.
همچنین به دلیل وجود آب در محفظه، تنش حرارتی کمتری به لوله ها وارد شده که عمر مفید دیگ بخار را افزایش می دهد.
از سوی دیگر در بویلرهای عقب خشک، انتهای کوره در خارج از درام قرار گرفته و گاز با درجه حرارت بالاتری وارد لوله های پاس بعدی می شود. این روش به دلیل تماس کمتر آب با قسمت های گرم از راندمان پایین تری برخوردار است.
همچنین به دلیل قرار نگرفتن در آب، تنش حرارتی در آن کنترل نشده و ممکن است به لوله ها آسیب وارد شود.
لذا برای اطمینان از بالا رفتن طول عمر لوله ها تعمیر نگهداری از این سیستم ها به مراتب مهم تر و همچنین در فاصله زمانی نزدیک تر باید انجام شود.
انواع بویلر فایرتیوب بر اساس تعداد مسیرهای عبور آتش:
دیگ بخار لوله آتشی تک پاس
این دیگ ها از اولین دیگ های ابداعی فایرتیوب بودند. در این مدل گاز حاصل از احتراق در کوره پس از یک بار گذر از مسیر کوره از دودکش خارج می شود. این روش به دلیل بهینه نبودن مصرف انرژی از راندمان بسیار پایینی برخوردار بوده و امروزه از آن ها استفاده نمی شود.
سوخت مورد استفاده در این بویلرها معمولا از نوع زغال سنگ بوده است.
دیگ بخار فایرتیوب دو پاس
این مدل به دو صورت عقب خشک و عقب تر مورد استفاده قرار می گیرد. در این روش گازهای حاصل از احتراق پس از طی مسیر کوره توسط فضای پشت آن به پاس دوم لوله ها وارد شده و مسیر طی شده را دوباره بر می گردد.
و در نهایت توسط دودکش از مسیر سیستم خارج می شود. این روش نیز به نسبت، مقدار راندمان بسیار پایینی دارد و امروزه کمتر از آن استفاده می شود.
بویلر لوله آتشی برگشتی
این نوع از دیگ بخار فایرتیوب را می توان مشابه دیگ بخار دو پاس در نظر گرفت با این تفاوت که در این روش گازهای داغ پس از طی مسیر به سمت انتهای کوره به درب پشتی بویلر برخورد کرده و مجددا در کوره مسیر را برمی گردند.
سپس از لوله های آتشخوار قرار گرفته در بالای کوره مسیر را دوباره طی نموده تا از طریق دودکش خارج شوند.
بویلر فایرتیوب سه پاس
نسل نوین دیگ های بخار لوله آتشی، دیگ های بخار با لوله های سه پاس است. این روش به دلیل بازدهی بالا و عملکرد مناسب از محبوبیت بالایی برخوردار است. همچنین به میزان قابل توجهی در جهان تولید می شود.
در این روش لوله ها پس از عبور از پاس دوم که مشابه روش دو پاس می باشد از یک محفظه عقب خشک وارد پاس سوم می شوند. پس از عبور گاز ها از پاس سوم از طریق دودکش گازها خارج می شوند.
دیگ بخار فایرتیوب چهار پاس
این دیگ ها تا مرحله سوم و طی مسیر پاس سوم مشابه دیگ بخار سه پاس عمل می کند. پس از آن گازهای عبوری از روش عقب خشک وارد پاس چهارم شده و از آن عبور می کنند و پس از طی مسیر از طریق دودکش خارج می شوند.
در پاس آخر به دلیل افت فشار و همچنین کاهش بیش از حد دما گاز خروجی ممکن است تغییر فاز داده و باعث خوردگی لوله ها شوند. لذا در این روش نیز باید تعمیر نگهداشت بصورت بازه های نزدیک به هم انجام شود.
دسته بندی دیگری از دیگ فایرتیوب:
انواع مختلفی از دیگ فایر تیوب وجود دارد، به همین ترتیب، دیگ کوره خارجی و کوره داخلی.
دیگ های کوره خارجی را می توان دوباره به سه نوع مختلف طبقه بندی کرد:
۱- دیگ لوله ای برگشتی افقی.
۲-دیگ فایرباکس کوتاه
۳-دیگ فشرده
دیگ فایرتیوب کوره داخلی نیز دارای دو دسته اصلی مانند دیگ لوله آتشی افقی و دیگ فایر تیوب عمودی می باشد. معمولاً دیگ لوله آتش برگشت افقی در نیروگاه حرارتی با ظرفیت کم استفاده می شود.
این شامل یک درام افقی است که در آن تعدادی لوله افقی وجود دارد. این لوله ها در آب غوطه ور هستند سوخت در زیر این درام افقی می سوزد و گازهای قابل احتراق به سمت عقب حرکت می کنند و از آنجا وارد لوله های آتش می شوند و به سمت جلو در جعبه دود حرکت می کنند.
در این سفر گازها در لوله ها، گرمای خود را به آب منتقل می کنند و حباب های بخار بیرون می آیند. همانطور که بخار تولید می شود، فشار دیگ در آن ظرف بسته ایجاد می شود.
مزایای دیگ فایر تیوب
مزایای بویلرهای لوله آتش شامل:
۱- در ساخت و ساز کاملا جمع و جور است.
۲- نوسانات تقاضای بخار را می توان به راحتی برآورده کرد.
۳- همچنین کاملاً ارزان است.
معایب دیگ فایر تیوب
معایب بویلرهای فایر تیوب عبارتند از:
۱- از آنجایی که آب مورد نیاز برای کار دیگ بسیار زیاد است، برای بالا آمدن بخار با فشار دلخواه به زمان زیادی نیاز دارد.
۲- از آنجایی که آب و بخار در یک ظرف قرار دارند، فشار بسیار زیاد بخار امکان پذیر نیست.
۳- بخار دریافتی از دیگ فایر تیوب خیلی خشک نیست.
بویلر واتر تیوب
دیگ‌های لوله آبی، دیگ‌هایی هستند که در آن آب درون لوله‌ها گرم می‌شود و گازهای داغ اطراف آنها را احاطه می‌کنند.
این تعریف اولیه دیگ لوله آبی است. در واقع این دیگ درست مقابل دیگ فایر تیوب است که در آن گازهای داغ از لوله هایی که توسط آب احاطه شده اند عبور می کنند.
انواع دیگ واتر تیوب
انواع مختلفی از دیگ های لوله آبی وجود دارد، مانند:
۱- بویلر لوله مستقیم افقی.
۲- دیگ بخار لوله خم.
۳- دیگ بخار سیکلون
دیگ لوله مستقیم افقی دوباره می تواند به دو نوع مختلف تقسیم شود.
دیگ لوله آب درام طولی/ دیگ لوله آب متقاطع درام.
دیگ بخار لوله خم نیز می تواند به چهار نوع مختلف تقسیم شود
۱- دیگ بخار لوله دو درام خم
۲- دیگ لوله خم سه درام
۳- بویلر لوله خم سه درام کم سر
۴- دیگ بخار لوله خم چهار درام
شیر تغذیه دیگ بخار یکی از مهمترین اجزای دیگ بخار هستند که جریان آب را از پمپ تغذیه به دیگ بخار کنترل می کنند و همچنین از جریان برگشت آب از دیگ بخار به پمپ زمانی که فشار دیگ بخار بیشتر از فشار پمپ است یا زمانی که پمپ تغذیه کار نمی کند جلوگیری می کنند.
مزایای دیگ واتر تیوب
مزایای بویلرهای واترتیوب عبارتند از:
دیگ های لوله آب دارای مزایای زیادی هستند که به همین دلیل این نوع دیگ ها اساسا در نیروگاه های حرارتی بزرگ استفاده می شوند.
۱- با استفاده از تعداد بیشتری لوله آب می توان به سطح گرمایش بزرگتر دست یافت.
۲- به دلیل جریان همرفتی، حرکت آب بسیار سریعتر از دیگ بخار لوله آتش است، از این رو سرعت انتقال حرارت بالا است که منجر به راندمان بالاتر می شود.
۳- فشار بسیار بالا به ترتیب ۱۴۰ کیلوگرم بر سانتی متر مربع را می توان به راحتی به دست آورد.
معایب بویلرهای واترتیوب
۱- عیب اصلی دیگ لوله آب این است که در ساخت و ساز فشرده نیست
۲- هزینه آن ارزان نیست
۳- اندازه برای حمل و نقل و ساخت و ساز مشکل است
انواع بویلرهای واترتیوب
در مجموع می توان دو دسته بندی برای بویلرهای واترتیوب بیان نمود.
- بویلرهای چنددرام
- بویلرهایی با لوله های افقی و تک درام
مزایا بویلر واترتیوب
- بازدهی بالا
- کیفیت بالای بخار
- دستیابی به فشار بالا
- تنوع در طراحی و ساخت
- تنوع در استفاده از سوخت
- امکان تولید بخار فوق اشباع
- سرعت بالا تولید بخار از زمان تغذیه آب به سیستم تا تبدیل شدن به بخار
- امکان دسترسی به همه قسمت های دیگ جهت انجام تعمیرات و تغییر در سیستم
محدودیت بویلرهای واتر تیوب
- جابجایی دشوار
- هزینه ساخت، راه اندازی بالا
- محدود شدن کاربرد به صنایع بزرگ
- تعمیرات تخصصی دشوار، زمان بر و هزینه بر بودن آن
مواد اولیه ساخت دیگ بخار:
۱-۱-ورق های فولادی: ورق های مصرفی در ساخت مخزن و اجزاء تحت فشار دیگ بخار مطابق استاندارد ۴۲۳۱ فقط از ورق های آلیاژی منگنزدار که با استاندارد انگلیسی BS 1501 مطابقت داشته باشند، استفاده می گردد.
توجه : این ورق های فولادی آلیاژی کاملا مورد تایید شرکت بازرسی و اداره استاندارد و با اخذ گواهی از آزمایشگاه متالوژی رازی در تهران، به مشتری ارائه می گردد.
۲-۱-لوله های نازل های تحت فشار: از نوع مخصوص مخازن تحت فشار و مورد تایید استاندارد می باشند.
۵-۱-مواد مصرفی در عایقکاری: از بهترین مواد مهندسی ایزولاسیون رایج در کشور و مورد تایید استاندارد می باشند.
۶-۱-روکش دیگ ها: از ورق های استیل می باشند.
فرایند ساخت
- برشکاری و سوراخ کاری های دیگ بخار با استفاده از تجهیزات مورد تایید شرکت بازرسی فنی و اداره استاندارد انجام می شوند.
- جوشکاری ها مطابق با دستورالعمل WPS و مطابق الزامات استاندارد و به صورت کاملا فرآیندی و کنترل شده انجام می شوند.
- تست های غیرمخرب جوشکاری(NDT) زیر نظر کارشناس مورد تایید اداره استاندارد انجام می شوند.
- (تست با آب) در حضور بازرس فنی و کارشناس اداره استاندارد و طبق دستورات و الزامات اداره استاندارد انجام می شوند.
- مواد مصرفی در عایق کاری بدنه دیگ در خصوص کاهش اتلافات حرارتی از بهترین مواد مورد تایید و استاندارد استفاده می گردد.
- برای روکش دیگ نیز از ورق های استیل یا گالوانیزه استفاده می گردد.
معرفی تجهیزات و لوازم نصب شده روی دیگ بخار:
لوازم و تجهیزاتی که روی یک بویلر نصب می شوند از اهمیت بالایی برخوردار می باشند زیرا کیفیت بستگی مستقیم با عملکرد آن دارد.
مهمترین تجهیزات دیگ بخار عبارتند از:
- مشعل دیگ بخار
- پمپ تغذیه دیگ بخار
- لول کنترل جهت کنترل اتومات سطح آب
- پرشر سوئیچ ها جهت کنترل فشار دیگ
- شیر اطمینان
- شیرهای خروجی، تخلیه و تغذیه
- تابلو و مدار فرمان
- آب نما
دیگ بخار دارای مختلفی می باشد. مجهز بودن دیگ بخار به این تجهیزات و عملکرد صحیح آن ها، موجب کارکرد صحیح و ایمن دیگ بخار می گردد. وجود بسیاری از این تجهیزات ضروری بوده و در استاندارد ذکر گردیده است.
بسته به خریداری شده ممکن است تعداد و نوع برخی از تجهیزات با یک دیگر متفاوت باشند.
وظیفه پمپ در دیگ بخار تامین و تزریق آب مورد نیاز به دیگ می باشد. باید بتواند مقدار آبی که در دیگ به بخار تبدیل می گردد را جبران کرده و از کاهش سطح آب دیگ جلوگیری نماید.
نصب یک صافی در مسیر ورودی به پمپ جهت جلوگیری از ورود هرگونه ذرات خارجی موجود در آب به پمپ ضروری است. همچنین بعد از پمپ نیاز به یک شیر یکطرفه بوده تا از برگشت بخار از دیگ به پمپ و آسیب رساندن به پمپ جلوگیری نماید.
این شیر باید دائما در حالت کاملاً باز بوده تا آب به راحتی وارد دیگ گردد. بعد از آبگیری و قطع پمپ نیز شیر یکطرفه از برگشت آب یا بخار به پمپ جلوگیری می نماید.
اپراتور باید با کنترل حرارت لوله ارتباطی بین شیر تغذیه و پمپ از عدم برگشت آب و بخار به پمپ مطمئن شود. این کار باید بلافاصله بعد از خاموش شدن پمپ صورت گیرد. در صورت برگشت آب و بخار به داخل پمپ سریعاً بایستی شیر تغذیه را بسته و از ورود آب و بخار به پمپ جلوگیری به عمل آید.
آبنما وظیفه نمایش سطح آب درون دیگ را به عهده دارد. متناسب با ظرفیت دیگ و مطابق استاندارد تعداد آبنماهای دیگ یک یا دو عدد خواهد بود. نشان دهنده های سطح آب به دو صورت مغناطیسی و یا شیشه ای تولید شده اند.
از آنجا که مشاهده سطح آب توسط اپراتور از اهمیت ویژه ای برخوردار است لازم است همواره شیشه محافظ و لوله شیشه ای آبنما تمیز نگه داشته شود.
- کنترل کننده سطح :(لول کنترل)
کنترل کننده سطح یا لِوِل کنترل وظیفه کنترل سطح آب درون دیگ را به عهده دارد. متناسب با ظرفیت دیگ و مطابق استاندارد تعداد کنترل کننده های سطح دیگ یک یا دو عدد خواهد بود.
این کنترل کننده ها به گونه ای طراحی شده اند که کلیه کنترل های لازم برای خاموش و روشن کردن پمپ تغذیه، روشن و خاموش کردن مشعل و اخطار سطح پایین آب را به طور اتوماتیک انجام می دهد.
این شیر که در زیر کنترل کننده های سطح نصب شده و به آن شیر تخلیه مرحله ای می گویند، وظیفه پاکسازی و تخلیه کامل محفظه شناور و اتصالات آب و بخارِ کنترل سطح از رسوبات را به عهده دارد.
وظیفه پرشر سوییچ (Pressure Switch) تنظیم و کنترل فشار دیگ می باشد. (تنظیم فشار دیگ در درجه اول باید بر اساس فشار طراحی دیگ و سپس متناسب با نیاز مصرف کننده صورت گیرد.) دیگ های بخار متناسب با ظرفیت و مطابق استاندارد دارای دو یا سه عدد پرشرسوییچ می باشد.
دیگ های گروه صنایع دما بخار مشهد مجهز به ترموکوپل و ترموستات دیجیتال جهت دمای آب و اگزوز بوده که با نشان دادن دمای آب و اگزوز بر روی تابلو کنترل در صورت افزایش دمای هریک از ترموستات ها به بالاتر از دمای تنظیم شده، با خاموش کردن مشعل از آسیب دیدن دیگ جلوگیری می نماید.
در دیگ های بخار این شیر به عنوان شیر اصلی در مسیر خروج بخار در قسمت فوقانی دیگ، به منظور قطع، وصل و تنظیم جریان خروج بخار نصب می گردد.
با توجه به اهمیت کیفیت آب مصرفی و میزان سختی آن در دیگ های بخار، شیر نمونه گیری جهت سهولت در نمونه برداری و آزمایش آب دیگ استفاده می گردد.
، یکی از اجزاء اصلی ولی جدا از دیگ بخار بوده که پس از ساخت دیگ بخار بر روی آن نصب می شود. عملکرد اصلی مشعل تبدیل سوخت به انرژی حرارتی می باشد. دیگ های بخار می تواند با مشعل سوخت های مختلف کار کند.
مشعل های دیگ بخار در مدل های گازسوز – گازوئیل سوز- مازوت سوز – دوگانه سوز و یا سه گانه سوز توسط شرکت های تولید کننده ساخته می شوند.
مشعل های مورد استفاده در دیگ بخار بصورت اتومات عمل می نماید این تجهیزات به کمک یک مدار فرمان که به حسگرهای مختلف از جمله فتوسل یا میله یون متصل می باشد کلیه فرآیندهای تولید و قطع احتراق را کنترل می نماید.
زمانی که فرمان روشن شدن مشعل در تابلو برق دیگ بخار عمل می نماید یک کنتاکتور برق را به مشعل وصل نموده و تا زمانی که برق متصل است سیستم احتراقی مشعل بطور اتومات عمل می نماید.
اگر به دلائلی شعله تشکیل نشود مشعل در حالت استند بای قرار می گیرد و تا زمانی که کلید ریست روی رله فرمان فشرده نشود مشعل شروع کار مجدد نخواهد داشت.
این سیستم ها در مشعل ها با افزایش ظرفیت، دقیق تر و کامل تر می شوند و خصوصا در مشعل های سری روتاری نیز با تجهیزات بیشتری فرآیندهای احتراق را کنترل می نماید.
توجه:
انتخاب برند یا نوع تجهیزات نصب شده بر روی دیگ بخار بخش مهمی از پروسه خرید بویلر می باشد و با توجه به اینکه این اجزای دیگ بخار معمولا حدود ۴۰ الی ۵۰ درصد از هزینه مواد اولیه تولید را تشکیل می دهند.
لذا تفاوت های موجود در کیفیت و قیمت می تواند نقش بسزایی در تعیین قیمت نهایی دیگ بخار داشته باشد.
معمولا سازنده لیست این تجهیزات را با برندهای پیشنهادی خودش به خریدار ارائه می نماید و سپس خریدار با توجه به اهمیت قیمت یا کیفیت نسبت به تغییر یا قبول آن با تولید کننده به توافق می رسد.
برندهای به کار رفته در تجهیزات جانبی
- مشعل دیگ بخار: معمولاً از نوع گازی، گازوئیلی یا دوگانه سوز و یا نوع دیگر و همچنین از محصولات تولیدی کارخانجات معتبر مانند پارس، کاوه، ایران رادیاتور و گرم ایران، که بسته به نوع نیاز و مصرف مشتریان تعیین می گردد.
- پمپ تغذیه: بسته به سفارش از انواع لوارا و پنتکس ایتالیایی و یا گرانفارس مورد استفاده قرار می گیرند.
- کنترل سطح آب (لول کنترل): از نوع فانتینی ایتالیایی
- کنترل فشار (پرشر سوئیچ): از نوع هانی ول آمریکایی
- شیرآلات مصرفی: از نوع ماو آلمانی و اشتعال اراک و سایر شرکت های معتبر مورد تایید.
- تابلوی کنترل فرمان تمام اتوماتیک:
این قسمت که به عنوان مغز متفکر دیگ، با اعمال دستورات قطع و وصل به پمپ و مشعل کارکرد اتومات دیگ بخار را مقدور می سازد خود شامل قطعات و اجزاء ذیل می باشد:
کلید استارت استاپ، کلید فرمان، کنترل فاز، فیوز سه فاز، کلید مینیاتوری، آژیر خبر، کنتاکتورها، چراغ های سیگنال که قطعات از نوع تله مکانیک و یا ال جی، بسته به نوع سفارش توسط مشتریان، تهیه و مونتاژ می گردند.
ایمنی دیگ بخار:
بویلرها به دلیل اینکه جزء مخازن تحت فشار محسوب می‌شوند، رعایت نکات ایمنی و استاندارد در تمامی مراحل تولید و تجهیزات جانبی بویلر مورد استفاده، بسیار حائز اهمیت است. بنابراین قبل از انجام خرید، از استاندارد بودن دیگ اطمینان حاصل فرمایید.
یک بویلر، زمانی استاندارد تلقی می شود که دارای پروانه استاندارد از سازمان ملی استاندارد باشد و ارائه هر گواهی دیگر مانند گواهی ایزو و … مورد تایید نمی‌باشد و سو استفاده از این گواهی ها جرم محسوب شده و پیگرد قانونی دارد.
کاربردها و مصارف دیگ بخار و بویلر
برای بیان کاربردها و مصارف مهم یک دیگ و بویلر بخار ابتدا بهتر است به این نکته توجه کنیم که اصولا هدف اصلی استفاده از یک دیگ بخار در صنایع و یا مصارف کاربردی عمومی چه می باشد؟
۱–انتقال حرارت غیر مستقیم بخار:
اولین کاربرد مهم و پرمصرف بخار در خیلی از صنایع، جایگزینی حرارت مستقیم (شعله آتش) با سیستم حرارتی غیر مستقیم (سیال داغ) می باشد.
که روش اول یعنی شعله مستقیم از زمان های قدیم رایج بوده ولیکن با توسعه و گسترش استفاده از بویلرهای بخار این روش در صنایع جای خودش را به روش غیر مستقیم بخار داده است.
۲–انتقال بخار اشباع یا سوپرهیت شده:
استفاده های دیگری از بخار در خیلی موارد علاوه بر استفاده از قدرت گرمایش بخار، بهره بردن از یا بخار سوپرهیت برای کاربردهای عامل تمیز کننده، عامل محرک و انتقال نیرو، عامل پخت بخار زنده، عامل فرآیندی شیمیایی و خیلی دیگر از موارد می باشد.
پس می توان گفت کاربرد دیگ بخار بسیار گسترده بوده و در حوزه های مختلفی می توان از انواع دیگ های بخار استفاده نمود.
کاربردهای دیگ بخار
عوامل موثر بر طول عمر دیگ بخار هنگام ساخت
عوامل موثر در طراحی و تولید دیگ بخار نظیر:
نقشه های اجرایی، ضمانت تیوب ها، ضخامت بدنه، تعداد پاس های انتقال حرارت، ضخامت تیوپ شیت ها، نوع جوشکاری، نوع محفظه احتراق و ضخامت آن، تست و تنش زدایی پس از تولید و … هریک می بایست طبق استانداردهای معتبر باشد.
بسیاری از تولیدکنندگان حتی درصدی از موارد ذکر شده را در سیستم طراحی و تولید رعایت نمی کنند. در نتیجه محصول نهایی حتی اگر در زمان نصب و راه اندازی به مشکل برنخورد قطعا طول عمر کوتاهی خواهد داشت.
شرکت صنایع دما بخار مشهد تولید کننده دیگ بخار طبق استانداردهای بین المللی می باشد.
انتخاب دیگ بخار مناسب به چه عواملی بستگی دارد؟
برای انتخاب دیگ بخار موارد ذیل الزامی است:
۱–ظرفیت و توان حرارتی مورد نیاز با فشار و دمای کاری مورد نیاز که نتیجه بخش بودن کار گرمایش را سبب می شود.
۲– استاندارد بودن دیگ بخار که ایمنی را ممکن می سازد.
۳– و دیگ و طرح ساخت بویلر بخار که مصرف مناسب سوخت و انرژی را در بر خواهد داشت.
۴–تجهیزات و لوازم نصب شده بر روی دیگ که عملکرد بهتر و دائم دستگاه بدون خاموشی و توقف را نتیجه خواهد داد.
۵–خدمات پس از فروش مناسب سازنده که آسودگی خیال خریدار را نسبت به پشتیبانی و بهره برداری خوب سبب خواهد شد.
راندمان دیگ بخار
درصد کل گرمای صادر شده توسط بخار خروجی در کل گرمای تامین شده توسط سوخت را بازده دیگ بخار می گویند. این شامل راندمان حرارتی، راندمان احتراق و راندمان سوخت به بخار است. راندمان دیگ بخار بستگی به اندازه دیگ بخار مورد استفاده دارد. راندمان معمولی دیگ بخار ۸۰ تا ۸۸ درصد است.
در واقع تلفاتی مانند احتراق ناقص، تلفات تشعشعی از دیواره اطراف دیگ بخار، گاز احتراق معیوب و غیره رخ می دهد. بنابراین کارایی دیگ بخار این نتیجه را می دهد.
نکات مهم و اساسی در انتخاب و خرید دیگ بخار استاندارد چیست؟
۱– تولید دیگ تحت بازرسی فنی حین ساخت (نه بازرسی ادواری اداره کار):
با عنایت به اینکه ساختمان مکانیکی و فلزی یک دیگ بخار باید از متریال و مواد با استحکام خیلی بالا تولید شود و همچنین فرآیندهای تولید نیز تحت نظارت و کنترل باشد لذا نقش شرکت بازرسی و مراحل اهمیت پیدا می کند.
مواردی که توسط تیم های بازرسی فنی حین ساخت مورد تایید سازمان ملی استاندارد نظارت و کنترل می شوند:
- طراحی شده دیگ (نقشه تایید شده)
- مواد اولیه مصرفی (چک لیست های مواد)
- برشکاری و و مونتاژ( چک لیست های ابعادی)
- جوشکاری ها )
- تست فشار با آب (آزمون هیدروستاتیک دیگ)
سوال؟ چقدر می توان به فرآیندهای بازرسی حین ساخت دیگ بخار اطمینان کرد؟
واقعیت این است که همیشه این امکان وجود دارد توسط افرادی که به دنبال کسب سود بیشتر هستند با برخی هماهنگی ها و یا همکاری با برخی از بازرس ها در نظارت ها و کنترل ها سهل انگاری شود.
ولیکن با توجه به اینکه شرکت های بازرسی فنی مورد تایید سازمان ملی استاندارد مسئول می باشند و همچنین ممیزی های ادواری توسط کارشناسان از آنها صورت می پذیرد، لذا طبیعتا خیلی از سهل انگاری هایی که در تولید بدون بازرسی به انجام می رسد وجود نخواهد داشت.
همچنین همیشه طبق استاندارد ملی ۴۲۳۱ مشتریان می‌توانند نسبت به انتخاب شرکت بازرسی فنی مورد نظر خودشان با هماهنگی سازنده اقدام نمایند.
اطمینان از انجام بازرسی در هنگام خرید دیگ بخار
مشتری دیگ بخار می تواند در زمان خرید تقاضا نماید که خودش یا نماینده ایشان در مراحل بازرسی نیز حضور پیدا کنند و از نحوه صحیح امور بازرسی اطمینان پیدا کنند.
البته این به معنای دخالت در امور فنی تولید نمی باشد بلکه بیشتر نظارت و کنترل بر فرآیندهای بازرسی فنی در حال انجام و کیفیت آن خواهد بود.
بنابراین توصیه می شود حتما از شرکت تولید کننده پلاک و گواهینامه بازرسی را درخواست نمایید.
مطمئن شوید پلاک و گواهی جعلی توسط برخی از کلاهبرداران و سود جویان به شما داده نشود!!
متاسفانه امروزه شاهد این قضیه هستیم که خیلی از تولیدکنندگان غیر مجاز، دیگ های بخار را با کیفیت ساخت بسیار پایین و با تجهیزات غیر مناسب تولید و تحویل مشتریان می نمایند و فقط به دلیل قیمت فروش پایین تر و یا شرایط فروش خاص، برخی از خریداران اقدام به خرید می نمایند.
قیمت دیگ بخار چگونه تعیین می شود؟
برای تعیین قیمت نهایی دیگ بخار پارامترهای زیادی باید در نظر گرفته شوند. مهمترین عوامل موثر بر قیمت دیگ بخار به شرح ذیل است:
عوامل موثر در تعیین قیمت دیگ بخار صنعتی
کاربرد دیگ بخار
در صورتی که با شرکت های تولید کننده دیگ بخار برای راهنمایی در مورد خرید دیگ بخار مناسب تماس بگیرید، اولین سوالی که از شما پرسیده خواهد شد به احتمال زیاد کاربرد دیگ بخار برای شما خواهد بود.
برخی مشاغل، بخار با حجم بالا و یا با فشار زیادی نیاز دارند و لذا باید دیگ بخار با ظرفیت بالا استفاده شود، اما در برخی کاربردها می توان دیگ بخار با ظرفیت بخار پایین تر نیز در نظر گرفت.
در طراحی و ساخت دیگ بخار با افزایش فشار کار دستگاه، ضخامت ورق ها و فشار کار تجهیزات بالا می رود و این افزایش بطور مستقیم سبب افزایش قیمت تمام شده دیگ می گردد.
حتی مکانی که برای نصب دیگ بخار در نظر گرفته شده بدلیل اینکه در ابعاد دیگ بخار و نوع طراحی آن تاثیر مستقیمی دارد در محاسبه قیمت دیگ بخار باید در نظر گرفته شود.
ظرفیت تولید دیگ بخار
دیگ بخار در ظرفیت های متفاوتی تولید می شود، هر چه ظرفیت دیگ بخار بالاتر باشد فرآیند ساخت و مهندسی آن پیچیده تر است. قیمت دیگ بخار کوچک ۱۰۰ کیلویی اصلا قابل مقایسه با قیمت دیگ بخار ۲ تن نیست. همچنین دیگ بخار استاندارد باید بتواند برابر با ظرفیت اسمی خود بخار تولید نماید.
به عنوان مثال یک دیگ بخار دویست کیلویی باید توانایی تبدیل دویست کیلو آب به بخار را در ساعت داشته باشد. از آنجا که استاندارد خاصی برای محاسبه و تعیین ظرفیت واقعی دیگ بخار وجود ندارد برخی تولیدکنندگان با هدف سود بیشتر دیگ بخار را با ظرفیت غیر واقعی (ظرفیت اسمی) تولید می کنند و با قیمت نازلتر به فروش می رسانند.
در اصل دیگ با ظرفیت پایین تر را با ظرفیت غیرواقعی و اسمی به فروش می رسانند.
برای جلوگیری از این موضوع پیشنهاد می‌شود که قبل از مذاکره با این افراد که بدون دلیل منطقی قیمت های خیلی پایین تر پیشنهاد می کنند در خصوص پلاک و گواهی بازرسی و شرکت بازرسی کننده حین ساخت از آنها تحقیق و حتی مستقیم با شرکت های بازرسی تماس بگیرید.
این مطلب را هم بخوانید:
دارا بودن پلاک استاندارد
دیگ بخار و در کل مخازن تحت فشار حتما باید دارای گواهی بازرسی حین ساخت و نشان استاندارد باشند و چون فرآیند اخذ گواهی بازرسی استاندارد یک فرآیند زمانبر و تا حدودی پیچیده می باشد، لذا بطور طبیعی قیمت تمام شده دیگ بخار استاندارد به چند دلیل عمده که در ادامه اشاره خواهد شد، بالاتر از قیمت تمام شده همان دیگ بخار می باشد که بدون فرآیند بازرسی معتبر تولید می گردد.
دلایل بالاتر بودن قیمت دیگ بخار استاندارد
- – ساخت مطابق نقشه فنی کنترل شده
- ساخت بر اساس الزامات مواد مصرفی و جوشکاری استاندارد
- طول کشیدن زمان تولید
- تحمیل هزینه های تست جوشکاری و هزینه صدور پلاک گواهی و بازرسی به تولید کننده
- رعایت اصول ایمنی در ساخت بویلر و اخذ نشان استاندارد
رعایت استاندارد در زمان ساخت دیگ بخار
لازم بذکر است که طبق قوانین اداره استاندارد در حال حاضر رعایت استاندارد ملی دیگ های بخار به شماره ۴۲۳۱ یکی از الزامات تولید دیگ بخار است و انجام مراحل بازرسی و صدور پلاک توسط شرکت های مورد تایید سازمان استاندارد نیز برای هر محصول بطور جداگانه الزامی است.
اما با این وجود برخی فروشندگان و تولیدکنندگان از غفلت خریداران دیگ بخار سوء استفاده نموده و دیگ بخار ارزان بدون پلاک بازرسی استاندارد و با کیفیت پایین ارائه می کنند.
ممکن است در ظاهر قیمت بویلرهای تولیدی اینچنین ارزانتر باشد اما واضح است که نمیتوان از بحث مهمی مثل امنیت پایین و خطر انفجار دیگ های بخار غیر استاندارد غفلت نمود. در مطلبی با عنوان به خطرات استفاده از دیگ بخار غیر استاندارد پرداخته شده است.
در هنگام تحویل گرفتن یک دیگ بخار حتما باید پلاک و گواهی بازرسی استاندارد و دفترچه فنی آن توسط تولید کننده به خریدار تحویل داده شود. که متاسفانه برخی تولید کنندگان از این کار مهم خودداری می نمایند.
جنس و کیفیت مواد اولیه بکار رفته در ساخت دیگ بخار
یکی از مواردی که تاثیر بسیار مهمی در قیمت تمام شده ساخت دیگ بخار دارد کیفیت متریال مورد استفاده در فرآیند تولید دیگ بخار است. در حال حاضر انواع اجناس مرغوب و نامرغوب چینی در بازار وجود دارد که با توجه به نوسانات اخیر بازار ارز انتخاب ترکیبات مختلف ساخت میتواند تاثیر زیادی در قیمت دیگ بخار تولید شده داشته باشد.
استفاده از ورق ها و لوله های غیر مرغوب با اینکه قیمت نهایی تولید دیگ بخار را بسیار پایین می آورد اما در نهایت محصول تولیدی به هیچ عنوان قابل مقایسه با دیگ بخاری که با اجناس درجه یک ساخته شده باشد نیست.
در مستندات فنی ساخت که نقشه های فنی تایید شده توسط شرکت های بازرسی می باشند طبق استاندارد ضخامت ورق ها برای انواع دیگ بخار مشخص شده است اما متاسفانه برخی تولیدکنندگان که بدون نظارت بازرسی فنی اقدام به ساخت می نمایند برای کمتر شدن هزینه های ساخت اقدام به تولید دیگ بخار با ورق های نازک تر می کنند و در نتیجه استفاده از ورق های نازکتر باعث کم شدن طول عمر دیگ بخار خواهد شد.
بهینه بودن مصرف انرژی و راندمان دیگ بخار
نوع طراحی دیگ بخار در راندمان آن تاثیر مستقیمی دارد. راندمان به میزان مصرف سوخت برای تولید بخار و انرژی حرارتی گفته می‌شود. مشخص است که راندمان دیگ بخار نوع سه پاس بسیار بالاتر از دیگ یک پاس و دو پاس می باشد. همچنین نصب اکونومایزر میتواند توان حرارتی دیگ بخار را به مقدار قابل توجهی افزایش دهد.
با اینکه دیگ بخار دارای راندمان حرارتی بالاتر قیمت تمام شده بالاتری دارند، اما این تفاوت قیمت به سرعت و بدلیل مصرف بهینه سوخت این نوع بویلرها جبران خواهد شد.
ولی متاسفانه در دیگ های بخار تولید شده بدون نظارت بازرسی فنی، سازنده با کم کردن تعداد لوله های دود، باعث کاهش چشمگیر در مواد اولیه مصرفی می شود و در نتیجه قیمت تمام شده پایین‌تر سبب فروش با قیمت کمتر خواهد شد.
ولی ضرری که به خریدار وارد می شود خیلی بیشتر از این مقدار خرید ارزان تر است!
چون مصرف انرژی و سوخت یک جریان طولانی و مداوم است که با کاهش سطح حرارتی بویلر سبب افزایش چشمگیر در طول سالیان دراز در مصرف سوخت می گردد.
لذا صرفه جویی چندین میلیونی در خرید به جریان درازمدت مصرف سوخت بیشتر نمی ارزد، آن هم با قیمت های روبه افزایش حامل های انرژی در دنیا!
قیمت لوازم جانبی دیگ بخار
برخی تجهیزات و لوازم جانبی مانند مشعل، پمپ تغذیه و تابلو برق برای کارکرد دیگ بخار ضروری هستند. همچنین برای عملکرد مطمئن و مناسب دیگ بخار لازم است تجهیزات کنترلی مناسب مانند انواع شیر اطمینان، شیر تخلیه و ابزارهای سنجش و نمایش فشار و توان و میزان آب و بخار دیگ بخار بر روی آن تعبیه شود. هرکدام از این قطعات می تواند رنج قیمتی گسترده ای داشته باشد.
استفاده از تجهیزات با کیفیت باعث بیشتر شدن هزینه ساخت دیگ بخار خواهد شد اما تولیدکنندگان معتبر ترجیح می‌دهند بجای تولید محصول غیر استاندارد با هزینه پایین ساخت محصول مطمئن و یک دیگ بخار استاندارد و ایمن به مشتریان خود عرضه نمایند.
تعدادی سوال و جواب و تحقیق در مورد دیگ بخار استاندارد:
۱– چه زمانی دیگ بخار تولید شده ،استاندارد تلقی می شود؟
دیگ بخار فقط زمانی استاندارد گفته می شود که مطابق استاندارد ملی ۴۲۳۱ تولید شده باشد و کلیه مراحل تولید نیز توسط یک شرکت بازرسی فنی معتبر تایید شده باشد و برای آن پلاک و گواهی بازرسی حین ساخت صادر شده است.
لذا خریداران محترم برای اینکه در زمان استعلام از استاندارد و تحت بازرسی بودن محصول اطمینان حاصل کنند باید موارد ذیل را قبل از استعلام از فروشنده کتباً درخواست نموده و تقاضا نمایند موارد حتما بصورت کتبی پاسخ داده شود:
۱– دیگ بخار تحت نظارت کدام شرکت بازرسی حین ساخت معتبر که دارای پروانه تایید صلاحیت از سازمان استاندارد می باشد تولید می شود و حتما تاکید شود که اسم و تلفن شرکت بازرسی دقیقا مشخص شود.
دقت شود که هر شرکت بازرسی مجوز بازرسی حین ساخت دیگ بخار را ندارد تاکید می شود بازرسی حین ساخت اخذ شده از سازمان استاندارد … نه بازرسی ادواری یا بازرسی دوره ای یا بازرسی ایمنی اداره کار و موارد مشابه دیگر …
۲–از طریق سایت سازمان استاندارد و یا درخواست مشاهده گواهی صلاحیت بازرسی حین ساخت (صادر شده توسط مرکز ملی تایید صلاحیت سازمان استاندارد) برای دیگ بخار شبیه عکس پایین نسبت به اعتبار شرکت بازرسی فنی معرفی شده اقدام شود.
۳–درخواست شود که در زمان قرارداد قید شود که در پایان مراحل تولید سازنده پلاک و گواهی اختصاصی دیگ بخار با سریال تولید ثبت شده بر روی محصول، که توسط همین شرکت بازرسی صادر شده است را به خریدار تحویل نماید.
۴–در نهایت پس از دریافت مدارک بازرسی برای تعیین صحت پلاک و گواهی و کنترل جعلی نبودن آن باید از شرکت بازرسی استعلام شود.
توجه توجه: هر گونه اهمیت ندادن به این کنترل ها سبب می شود برخی سودجویان و تولیدکنندگان غیر استاندارد تقلب نموده و دیگ بخار غیر استاندارد تولید نمایند…
اگر قصد خرید دیگ بخار ارزان دارید صاحب اختیار هستید ولی مواظب باشید دیگ بخار غیر استاندارد را به جای دیگ بخار استاندارد خرید ننمایید.
۲– فرق دیگ بخار دو پاس و سه پاس در چیست؟
در دیگ بخار اگر گازهای داغ ایجاد شده در کوره از طریق یکبار عبور از لوله های داخل دیگ به دودکش منتقل شود دو پاس و اگر از طریق دو مرحله رفت و برگشتی به دودکش منتقل شوند سه پاس می باشند.
۳– روش تشخیص دیگ بخار دو پاس از دیگ بخار سه پاس چگونه است؟
دیگ های بخار دو پاس دارای درب یک تیکه در جلوی دیگ محل نصب مشعل می باشد و دیگ بخار سه پاس دارای درب های دو تیکه می باشد.
۴– عیب مهم دیگ بخار چیست و چگونه می توان آن را رفع نمود؟
یکی از مشکلات اساسی دیگ بخار این است که با جوشیدن آب و کاهش سطح آن باعث صدور فرمان روشن شدن پمپ و در نتیجه ورود آب سرد به داخل دیگ بخار در حال جوش می شود.
این امر سبب از جوش افتادن دیگ می شود. در کاربردهایی که سرعت کار و پیوستگی تولید بخار اهمیت بالایی دارد این مورد یکی از مشکلات مهم دیگ بخار می باشد.
در این کلیپ که توسط شرکت اسپیراکس سارکو تهیه شده این امر به نمایش درآورده شده است.
یک تحقیق در مورد دیگ بخار نشان می دهد که برای رفع مشکل و جلوگیری از توقف تولید بخار می توان آب ورودی بویلر را پیشگرم نمود.
شیر تخلیه دیگ بخار دارای بدنه با جنس چدن داکتیل و حداکثر دمای کارکرد 427 درجه سانتی گراد است.
این کار که با استفاده از یا دستگاه دی اریتور انجام می شود، تا حدودی این مشکل را برطرف می نماید.
در قطعه فیلم زیر نحوه از جوش افتادن آب دیگ بخار پس از تزریق آب سرد را مشاهده می نمایید:
۵– مهم ترین گزینه و آیتم ها در کیفیت ساختمان یک دیگ بخار چیست؟
طراحی مهندسی و تعیین جنس ورق فولادی و لوله ها و میل مقاوم ها، ضخامت ورق ها، کیفیت جوشکاری ها، استحکام دریچه ها و اتصالات و در نهایت شاسی و پایه مناسب
۶– مهم ترین گزینه و آیتم ها در راندمان و عملکرد بهینه یک دیگ بخار چیست؟
حجم آبگیری مخزن، طراحی مناسب کوره ها، سطح حرارتی مناسب، انتقال حرارت بهینه تر، حجم و فضای بخار و در نهایت عایق کاری ها
۷– چگونه به ظرفیت واقعی یک دیگ بخار می توان اطمینان کرد و یا روش تشخیص دیگ با ظرفیت مناسب چیست؟
اگر دیگ و بویلر بخار تحت نظارت یک شرکت بازرسی معتبر تولید شده باشد یقینا در مرحله اول تمامی آیتم های مهم آن مورد توجه کارشناسان فنی آن شرکت قرار گرفته است.
ولیکن از جهتی یک فرد غیر متخصص باید به ابعاد واقعی و تعداد لوله های داخل و ظرفیت مناسب تجهیزات بیشتر توجه کند.
۸– تجهیزات مهم مورد نیاز در کنار یک دیگ بخار استاندارد چیست؟
برای حذف رسوبات، برای حذف گازهای مضر، منبع آب تغذیه، ، منبع سوخت برای سوخت های مایع
۹– روش تعیین ظرفیت برای سختی گیر در تاسیسات دیگ های بخار چگونه می باشد؟
برای باید ابتدا از میزان کربنات کلسیم و منزیم که عامل ایجاد سختی موقت هستند مطلع شویم و سپس با استفاده فرمول های مربوطه با توجه به میزان آب مصرفی ظرفیت سختی گیر را بدست می آوریم.
منظور از بازیافت حرارتی چیست؟
در اکثر موارد دیگ بخار بیشتر با حرارت و آتش مستقیم سر و کار دارند، ولیکن در برخی موارد مانند بویلرهای بازیافت حرارتی (هیت ریکاوری بویلرها)، دستگاه بویلر به نحوی طراحی می شود که قادر باشد حرارت خروجی یک دستگاه پر انرژی مانند توربین های گازی را مصرف نماید و اصطلاحاً بازیافت حرارتی داشته باشیم.
یک دستگاه بویلر اصولاً علاوه بر اینکه دارای ساختمان مکانیکی مشخص می‌باشد، برای کارکرد مداوم و اتومات نیازمند وجود تجهیزات کنترلی و مدار فرمان نیز می‌باشد.
فیلم دیگ بخار
مدیریت مصرف انرژی در مشعل دیگ بخار و دیگ آبگرم
این فیلم مستند قدیمی بر روی وضعیت مصرف انرژی، راندمان و احتراق در مشعل ها در دیگ های بخار و دیگ های آبگرم و روش های کنترل و بهینه سازی بحث می کند.
دیدن این فیلم مستند را که با صداگذاری قدیمی تدوین شده به شما توصیه می کنیم.