ستاره | سرویس گیاهان و حیوانات – توجه به نوع خاک یک عامل مهم در نگهداری از گلها و گیاهان است. اینکه از چه نوع خاک یا بستر کاشتی برای پرورش و نگهداری از گیاهان آپارتمانی یا کاشت سبزی و صیفی استفاده کنیم از اولین نکات کلیدی برای موفقیت در کشاورزی و باغبانی است. همچنین مشکل کم آبی سالهای اخیر کشور استفاده از کوکوپیت را بیشتر از قبل ضروری کرده است. در این مطلب به معرفی خاک کوکوپیت و مزایای استفاده از آن پرداختهایم.
کوکوپیت چیست؟
کوکوپیت نوعی بستر کاشت تهیه شده از الیاف دور میوه نارگیل یا الیاف تنه درختان نارگیل است و از این رو کاربرد واژه “خاک کوکوپیت” از لحاظ علمی صحیح نیست چرا که این بستر میتواند به تنهایی یا مخلوط با دیگر بسترهای کاشت نظیر پرلیت و پیت ماس به عنوان بستر کاشت، جایگزین خاک شود و امروزه از آن در کشت هیدروپونیک خانگی و تجاری به طور وسیع استفاده میشود.
نحوه استفاده از کوکوپیت چگونه است؟
کوکوپیت به صورت قالبهای فشرده در مراکز فروش تجهیزات کشاورزی و گل و گیاه وجود دارد و اگر میخواهید از آن به عنوان بستر کاشت استفاده کنید، کافیست آن را خریداری کنید و در داخل آب قرار دهید. توجه داشته باشید هر ۱ کیلوگرم کوکوپیت فشرده بعد از قرار گرفتن در آب و جذب رطوبت، میتواند به ۱۵ لیتر کوکوپیت مرطوب تبدیل شود که بسته به سایز گلدان و نوع گیاه، میتوانید آن را به تنهایی یا مخلوط با دیگر بسترهای کاشت مانند پرلیت، پیت ماس، خاک اره و … در گلدان قرار دهید.
مزایای کوکوپیت چیست؟
کوکوپیت جزو بسترهای کاشت آلی طبقه بندی میشود و یکی از بهترین بسترهای کاشت برای گیاهان است. مزایای استفاده از این بستر کاشت عبارتند از:
۱. صرفه جویی در مصرف آب
پتانسیل کوکوپیت برای نگهداری آب، نسبت به دیگر انواع بستر کاشت، بسیار زیاد است و از این رو هم در مصرف آب صرفه جویی و هم به رشد بهینه گیاه کمک میکند. این ماده شبیه اسفنج عمل کرده و آب را تا ۲۰ برابر وزن خود در خاک نگه می دارد، در نتیجه رطوبت خاک بالا رفته، باعث صرفه جویی قابل توجه در مصرف آب در بخش کشاورزی میشود.
۲. تهویه مناسب
خاک کوکوپیت که از مخلوط خاک معمولی با کوکوپیت به دست میآید از قدرت تهویه بسیار خوبی برخوردار است. الیاف نارگیل حتی زمانی که از آب اشباع شده باشد تخلخل هوایی بسیار خوبی دارند و در نتیجه ترکیب این ماده با خاک از تراکم و فشردگی خاک پیشگیری کرده و ضمن اصلاح خاک از سفت شدن و فشردگی آن جلوگیری میکند.
۳. عاری از بیماریهای خاکزی و آفات
یکی از مهمترین مزایای کوکوپیت، عاری بودن آن از انواع بذر علف هرز، آفت و بیماری است. الیاف نارگیل به دلیل اینکه در بالای درخت و بالاتر از سطح زمین رشد میکنند از بسیاری از آلودگیهای با منشا خاک عاری هستند.
۴. ماندگاری بالا
کوکوپیت نسبت به دیگر انواع بستر کاشت ماندگاری بیشتری دارد و حداقل برای چهار سال و حداکثر تا ۱۰ سال میتوان از آن به عنوان بستر کاشت استفاده کرد.
۵. پ.هاش مناسب برای رشد گیاه
محدوده پ.هاش خاک کوکوپیت خنثی تا کمی اسیدی (۶/۵ تا ۵/۶) است که محدوده مناسب برای بیشتر گیاهان محسوب میشود. در این محدوده از پ.هاش عناصر غذایی به راحتی در اختیار ریشه گیاه قرار خواهند گرفت.
۶. کاهش زمان جوانه زنی و رشد سریع ریشه
کیفیت ذاتی الیاف نارگیل و تهویه مناسب این بستر باعث شده تا استفاده از خاک کوکوپیت برای جوانه زدن بذرها و کاشت قلمه به عنوان بهترین بستر کاشت، شناخته شود. تجربه نشان داده است، کوکوپیت سرعت جوانهزنی بذرها و ریشهدار شدن قلمهها را افزایش میدهد.
۷. کمک به حفظ محیط زیست
کوکوپیت مادهای کاملا آلی است و هیچ گونه تأثیر نامطلوبی بر محیط زیست ندارد و بعد از تجزیه شدن به طبیعت برمیگردد.
معایب کوکوپیت چیست؟
۱. کمبود مواد غذایی
یکی از مهمترین معایب کوکوپیت کمبود عناصر غذایی موجود در آن است. بنابراین در صورت استفاده از این بستر به تنهایی لازم است تا از محلوهای غذایی و برای تغذیه گیاهان استفاده کرد. همچنین توانایی دوباره خیس شدن و خصوصیت زهکشی سریع کوکوپیت باعث کاهش و هدرفت عناصر غذایی از طریق آبشویی میشود.
۲. قیمت بالا
کوکوپیت ماده گران قیمتی است که در کشور ما بیشتر واردات آن وجود دارد و از این رو هزینه اولیه زیادی را برای گلخانهداران به همراه خواهد داشت.
خاک کوکوپیت برای چه گیاهانی استفاده میشود؟
خاک کوکوپیت به عنوان بستر کشت برای کاشت گوجه فرنگی، خیار، فلفل دلمهای و پرورش گلهای شاخه بریده و گیاهان آپارتمانی مناسب است. همچنین بهترین بستر رویش بذر، قلمه، انواع پیاز و نشاء است.
کشورهای سازنده خاک کوکوپیت کدامند
در حال حاضر دو کشور تولید کننده کوکوپیت در سطح جهان هستند:
۱. هند: این کشور به علت داشتن درختان نارگیل فروان تولید کننده کوکوپیت است، اما کوکوپیتهای آن به علت شوری بالا در ایران خریداری نمیشود، به دلیل این که این کوکوپیتها را با آب دریا آبشویی میکنندو برای کشور ما که در بیشتر مناطق شوری آب زیاد است، مناسب نیست.
۲. سریلانکا: کوکوپیتهای این کشور دارای مرغوبیت بالاتری نسبت به هند است و شوری پایینتر، سرعت حجمگیری و بازشدن بالاتری دارد.
توجه داشته باشید، متخصصان علم کشاورزی توصیه میکنند استفاده از کوکوپیت به تنهایی به عنوان بستر کاشت مناسب نیست و بهتر است در ترکیب با دیگر بسترها استفاده شود. ترکیب رایج برای استفاده در بستر گیاهان خانگی و زینتی معمولا نسبت ۵۰ درصد کوکوپیت + ۴۰ درصد پیت ماس + ۱۰ درصد پرلیت است.
برگرفته از: کتاب آموزش کشت هیدرهمانطور که میدانید بستر کشت برای پرورش گیاهان اهمیت بالایی دارد. یکی از بسترهایی که در کشاورزی بسیار مورد استفاده قرار میگیرد کوکوپیت است. قاعدتا صاحبان گلخانهها و حتی علاقهمندان به گل و گیاه، نام کوکوپیت را شنیدهاند. اما شاید به درستی ندانید کوکوپیت چیست و چه مزایایی دارد. کوکوپیت از الیاف پوست میوه نارگیل به دست میآید و یکی از عوامل تاثیرگذار و مهم در رشد، پرورش و نگهداری گیاه است. در این مقاله میخواهیم به صورت مفصل به بررسی بستر کشت کوکوپیت بپردازیم.
کوکوپیت چیست؟
انواع خاک کوکوپیت
جالب است بدانید کوکوپیت برای اولین بار در قرن 19 میلادی برای باغبانی استفاده شد. اما چون عمر آن کوتاه است، دیگر از آن استفاده نشد. سپس در قرن بیستم به عنوان خاک گیاهان آپارتمانی از آن استفاده شد. در حالت کلی کوکوپیت دارای 2 نوع زیر است:
همچنین بر اساس درصد اختلات آن، کوکوپیت را میتوان به سه نوع زیر نیز تقسیم کرد:
- بافت خوب یا فاین: شامل 85% پیت و 15% الیاف با حداکثر اندازه 4 سانتیمتر میباشد.
- بافت معمولی یا مدیوم: شامل 80 تا 85% پیت و 15 تا 20% الیاف با حداکثر اندازه 15 سانتیمتر میباشد.
- کوکوچیپس: شامل 30% پیت 30 تا 60% چیپس و مابقی الیاف با ابعاد متغیر میباشد.
استفاده از کوکوپیت
همانطور که گفته شد، کوکوپیت را میتوان به تنهایی یا به صرت ترکیبی با خاکهای دیگر بکار برد. در این بستر کشت، یک نوع قارچ به نام تریکودما وجود دارد که این قارچ در همزیستی با ریشه گیاهان آنها را از قارچهای بیماریزا مثل پیتیوم مصون نگه میدارد. هنگامی که گیاه در کوکوپیت پرورش داده میشود، بسته به نوع گیاهی که در آن رشد میکند، بایستی از مواد مغذی دیگری هم استفاده کرد.
کوکوپیت برای چه گیاهانی استفاده می شود؟
pH کوکوپیت بین 5.5 تا 6.5 است. این pH برای برخی از گیاهان بالاست ولی اکثر گیاهان از جمله توت فرنگی را میتوان با این pH پرورش داد. همچنین از این بستر برای پرورش گوجه فرنگی، فلفل دلمه ای، خیار و… میتوان استفاده کرد. کوکوپیت یکی از بسترهای فوقالعاده برای کشت و رشد کاکاتوس میباشد. این بستر کشت آب زیادی به خود جذب میکند. شما میتوانید از مراکز خرید و فروش تجهیزات کشاورزی آن را تهیه کنید.
مزایای استفاده از کوکوپیت
طبق مواردی که تا کنون گفته شد، بی تردید کوکوپیت یک بستر عالی برای کاشت گیاهان میباشد و مزایای زیادی دارد که در ادامه میخواهیم به آنها بپردازیم:
صرفهجویی در مصرف آب
بافت کوکوپیت به گونهای است که آب زیادی را به خود جذب کرده و نگه میدارد. بدین ترتیب در مصرف آب نیز صرفه جویی میشود و از این رو برای کشاورزی در مناطق کم آب مناسب است. این ویژگی کوکوپیت برای رشد گیاه نیز کمک بسزایی میکند.
در نتیجه کوکوپیت برای کشاورزی هیدروپونیک و همچنین گیاهانی که برای رشد به آب زیادی احتیاج دارند، بسیار مناسب است. از طرفی دیگر کوکوپیت رطوبت را از هوا جذب کرده و باعث میشود نیازی به آبیاری زیادی نباشد. همین ویژگی باعث صرفه جویی در مصرف آب و کود میشود.
دوام بالا
یکی دیگر از مزایای کوکوپیت که آن را نسبت به دیگر بسترهای کشت متمایز کرده است، دوام و ماندگاری بالای آن میباشد. اما با اینحال در گلخانههای هیدروپونیک این بستر هر سال یکبار، برای جلوگیری از آفتها و سمی شدن محصولات، تعویض میشود.
حفاظت از محیط زیست با کوکوپیت
کوکوپیت یک ماده آلی است و از همین رو برای محیط زیست ضرری ندارد و به عبارتی دیگر تجزیه پذیر است. همانطور که گفته شد کوکوپیت مقاوم بوده و پس از 10 سال شروع به تجزیه میکند. همچنین کوکوپیت خاکی مقاوم به رشد انواع قارچ، باکتری و علف هرز میباشد.
داشتن تهویه مناسب
همانطور که در فوق نیز اشاره شد، یکی از مزایای خاک کوکوپیت، داشتن تهویه مناسب است. بافت کوکوپیت به دلیل الیاف نارگیل تخلخل داشته و تهویه مناسبی دارد چرا که فشرده نیست. حتی اگر از آب اشباع شده باشد نیز تهویه هوایی خوبی دارد.
بالا بودن سرعت رشد
به علت تهویه مناسب در کوکوپیت، رشد و نمو ریشهها نیز به سرعت صورت میگیرد. چرا که هوادهی به ریشه در این نوع بستر بهتر است. از این رو زمان جوانه زدن نیز پایین آمده و گیاه بسرعت و به خوبی در خاک رشد خواهد کرد.
فاقد آفات و بیماریها
برخلاف خاک، کوکوپیت فاقد از هر گونه آفت، بیماری و علف هرز است. این یک مزیت مهم به حساب میآید چرا که دیگر نیازی به وجین کردن و سمپاشی نخواهید داشت. الیاف نارگیل با خاک تماسی ندارند و در بالای درخت رشد میکنند از این رو عاری از آفات و بیماریهای مربوط به خاک میباشند.
pH ایدهآل برای رشد گیاه
همانطور که میدانید اغلب گیاهان برای رشد به محدوده pH بین 5.6 تا 6.5 نیاز دارند. از این رو کوکوپیت برای این نوع گیاهان مناسب است. چرا که مواد معدنی موردنیاز برای گیاهان از ریشه به گیاه منتقل میشود. کوکوپیت در اصل pH خنثی تا اسیدی دارد.
راندمان بالا در تولید محصول
طبق موارد و ویژگیهایی که برای کوکوپیت گفته شد، این بستر کشت، رشد محصول را بیشتر و سریعتر میکند و محصولات خاصتری نیز به دست خواهد آمد. همچنین موجب افزایش راندمان تولید محصولات میشود.
قابلیت استفاده مجدد
یکی دیگر از مزایای کوکوپیت قابلیت استفاده مجدد از این بستر کشت است. شما میتوانید آن را ضدعفونی کرده و مجددا استفاده کنید. البته باید با فوت و فن آمادهسازی مجدد آن آشنا باشید.
معایب استفاده از کوکوپیت
همانند هر ماده دیگری، کوکوپیت نیز مزایا و معایبی دارد. قاعدتا هر بستری محدودیتهایی برای کاشت دارد و البته شما باید برای عملکرد و نتیجه بهتر، با معایب آن نیز آشنا شوید:
قیمت بالای کوکوپیت
یکی از معایب کوکوپیت، قیمت بالای آن است. کوکوپیت در کل ماده گرانی در جهان محسوب میشود و به دلیل وارداتی بودن آن، قیمت آن بیشتر نیز میشود چرا که واردکننده آن متحمل هزینههای زیادی است.
کمبود مواد مغذی
از معایب دیگر کوکوپیت میتوان به کمبود مواد غذایی در آن اشاره کرد. از این رو باید از محلولهای تقویتی و کود مایع استفاده کرد. البته از آنجایی که این بستر کشت جذب بالایی دارد، اجازه خارج شدن مواد مغذی را نمیدهد.
احتمال حبس کلسیم، آهن و منیزیم در کوکوپیت
کوکوپیت به علت داشتن تبادل یونی بالا، مواد غذایی مورد نیاز خود را ذخیره و یا خارج نمیکند. این شرایط ممکن است به حبس کلسیم، آهن و منیزیم منجر شود.
جمع بندی
همانطور که در این مقاله خواندید، کوکوپیت مزایای بیشتری دارد که با توجه به آن میتوان بستری مناسب برای پرورش گیاهان ایجاد کرده و محصولات بهتری تولید کرد. همانطور که در مقالات قبلی نیز گفته شده است، بستر کشت محصولات آتاویتا کوکوپیت میباشد چرا که کوکوپیت بهترین بستر کشت برای است. محصولاتی مانند گوجه فرنگی، فلفل دلمه ای و… در بستر کشت کوکوپیت راندمان بالایی داشته و بهتر عمل میکنند.
وپونیکدر این مطلب به این موضوع خواهیم پرداخت که خاک کوکوپیت چیست و برای چه گیاهانی مناسب است و نحوه استفاده از آن توضیح داده خواهد شد؛ جهت آگاهی از قیمت کوکوپیت و خرید آنلاین به لینک درج شده مراجعه نماید.
خاک کوکوپیت در واقع نوعی بستر کشت می باشد که از الیاف پوست، پوشش میوه نارگیل و در برخی موارد از پوست درخت نارگیل و به صورت فشرده تهیه می شود. نخستین بار در قرن نوزدهم از آن به عنوان بستر کشت در باغبانی استفاده گردید ولی به خاطر کیفیت نامناسب مصرف آن کاهش یافت، در اواخر قرن بیستم با روش های مدرن تکنولوژی، کوکوپیت بهتری تولید گردید.
خاک کوکوپیت چیست؟
خاک کوکوپیت به عنوان محیط کشت سبک، سازگار با محیط زیست و توانایی نگهداری آب به مقدار زیاد شناخته شده است. هنگام مصرف با افزودن آب به هر یک کیلوگرم خاک کوکوپیت فشرده، 15 لیتر کوکوپیت مرطوب خواهید داشت. در کشورهای مختلف به دلیل اینکه بسیار سبک است و توانایی نگهداری آب آن زیاد است، هنگام صادرات انواع گل و گیاه به خصوص کاکتوس فقط از خاک کوکوپیت خالص استفاده می شود.
اگر بهتر بخواهیم بگوییم که خاک کوکوپیت چیست و چه مزایایی دارد، باید بگوییم جزو بسترهای کاشت آلی طبقه بندی میشود و یکی از بهترین بسترهای کاشت برای گیاهان است.
مزایای استفاده از خاک کوکوپیت
- ظرفیت نگهداری خاک کوکوپیت نسبت به دیگر انواع بستر کشت، بسیار زیاد است؛ بنابراین در مصرف آب صرفه جویی و همچنین به رشد بهینه گیاه کمک میکند و این صرفه جویی در آب در بخش کشاورزی بسیار مقرون به صرفه است.
- خاک کوکوپیت قدرت تهویه بسیار خوبی دارد. الیاف باریک نارگیل حتی زمانی که از آب اشباع شده باشد، تخلخل بسیار خوبی را دارا هستند و در نتیجه ترکیب این ماده با خاک، ضمن اصلاح خاک، از سفت شدن و فشردگی آن جلوگیری میکند.
- یکی از مهمترین مزایای خاک کوکوپیت، عاری بودن آن از انواع بذر، علف هرز، آفت، بیماری و باکتری است. الیاف نارگیل به دلیل اینکه در بالای درخت و ارتفاع بالاتر از سطح زمین رشد میکنند بسیاری از آلودگیهای با منشاء خاک را ندارد.
- کوکوپیت نسبت به دیگر انواع بستر کاشت، زمان ماندگاری بالایی دارد و حداقل برای چهار سال و حداکثر تا ۱۰ سال میتوان از آن به عنوان بستر کاشت استفاده کرد؛ در واقع از 10 سال به بعد شروع به تجزیه می کند.
محدوده pH خاک کوکوپیت خنثی تا کمی اسیدی (۶/۵ تا ۵/۶) است که محدوده مناسب برای بیشتر گیاهان محسوب میشود. در این محدوده از pH، عناصر غذایی به راحتی در اختیار ریشه گیاه قرار خواهند گرفت و کمک می کند خاصیت قلیایی ریشه کاسته شود.
کیفیت ذاتی الیاف نارگیل و تهویه مناسب این بستر باعث شده تا استفاده از خاک کوکوپیت برای جوانه زدن بذرها و کاشت قلمه به عنوان بهترین بستر کاشت، شناخته شود. تجربه نشان داده است، کوکوپیت سرعت جوانهزنی بذرها و ریشهدار شدن قلمهها را افزایش میدهد.
کوکوپیت مادهای کاملاً آلی است و هیچ گونه تأثیر نامطلوبی بر محیط زیست ندارد و بعد از تجزیه شدن به طبیعت برمیگردد.
کوکوپیت، به رشد باکتری، قارچ و علف هرز مقاوم است و در واقع بدون پاتوژن است. میزان بالای لیگنین موجود در کوکوپیت، رشد میکروارگانیسم های مفید را افزایش می دهد.
کوکوپیت در کنار مزایای زیادی که دارد دارای معایبی نیز می باشد که در زیر به آن خواهیم پرداخت.
معایب خاک کوکوپیت
- کمبود مواد غذایی: مهمترین عیب کوکوپیت کمبود مواد مغذی در آن است. بنابراین در صورت استفاده از این بستر به صورت خالص مستلزم استفاده از محلولهای مغذی غذایی و کود مایع برای تغذیه ریشه گیاهان است.
- قیمت بالا: از معایب کوکوپیت می توان به قیمت بالای آن اشاره کرد، کوکوپیت نسبت به باقی خاکها قیمت بالاتری دارد و در کل ماده گرانی محسوب میشود. قیمت بالای آن به دلیل وارداتی بودن آن بوده و وارد کننده متحمل هزینه زیادی میشود و این یکی از معایب کار است.
کشورهای شرقی آسیا از عمده ترین تولیدکنندهای کوکوپیت در جهان هستند؛ دو کشور مهم تولید کننده کوکوپیت در سطح جهان:
- هند: این کشور به علت داشتن درختان نارگیل فروان تولید کننده خاک کوکوپیت است، اما کوکوپیت های آن به علت شوری بالا در ایران خریداری نمیشود. به دلیل این که این کوکوپیتها با آب دریا آبشویی می شوند و برای کشور ما که در بیشتر مناطق شوری آب زیاد است، مناسب نیست.
- سریلانکا: کوکوپیتهای این کشور کیفیت بالاتری نسبت به کوکوپیت های هند دارد و شوری پایینتر، سرعت حجمگیری و بازشدن بالاتر از دیگر مزایای آن است.
برای تهیه خاک کوکوپیت از الیاف دورریختنی پوست و پوشش میوه نارگیل و الیاف تنه درخت نارگیل استفاده میشود؛ رشتههای نازک پوست نارگیل جدا شده سپس پودر و برای بستهبندی آماده میشوند. ابتدا نارگیلها خیسانده میشوند، روشی برای به عمل آوردن که به طور طبیعی باعث تجزیه پوسته خیس میشود. برای تهیه خاک کوکوپیت پوست نارگیلها به مدت ۶ ماه یا بیشتر، برای تجزیه شدن در آب خیسانده میشوند.
امروزه طرز تهیه خاک کوکوپیت مکانیزه شده و این فرآیند را میتوان در مدت کمتری و طی یک هفته با استفاده از تکنیکهای ماشینی پیشرفته انجام داد. بعد از خیسانده شدن رشتهها به وسیله شانههای مخصوص از پوسته جدا میشوند، این فرآیند جدا کردن الیاف نام دارد.
زمانی که رشتهها یا الیاف نارگیل توسط شانه از پوسته جدا شد، خشک شده و در این مرحله کوکوپیت خشک عملآوری می شود.
انواع کوکوپیت
کوکوپیت از سه بخش تشکیل شده که ممکن است در بافتهای مختلف هر سه یا یکی از بخشها وجود داشته باشد. کوکوپیت ها انواع مختلفی دارد، انواع کوکوپیت به صورت زیر است: پیت، الیاف یا چیپس
استفاده از مخلوط آنها مزایای خود را دارد.
پیت مشابه پیت ماس است، اما رنگ آن قهوهای تیره است و قطر آن بین یک تا پنج میلیمتر است. تراکم این محصول به اندازهای است که آب زیادی را در خود نگه میدارد و به همین دلیل نمیتوان آن را تنها استفاده کرد؛ چون ممکن است ریشهها از آب غرق شوند.
الیاف نارگیل
رشتههای نخ مانندی که از الیاف نازک و بسیار نازک نارگیل تشکیل شده اند که اکسیژن از طریق آن به راحتی میتواند به سیستم ریشهی گیاه نفوذ پیدا کند. فیبر نارگیل به تنهایی قابلیت جذب زیادی ندارد و با گذشت زمان تجزیه میشود و درنتیجه مقدار اکسیژنی که به ریشههای گیاه میرسد، کاهش مییابد. به همین دلیل برای استفادهی مجدد مناسب نیست.
کوکو چیپس
تکههای کوچکی از الیاف نارگیل است که خصوصیات بهتری نسبت به پیت و فیبر را دارد. کوکو چیپس آب را به خوبی در خود نگه میدارد و منافذ هوایی خوبی هم دارد.
در دسته بندی دیگر از کوکوپیت آن ها را مخلوطی از انواع کوکوپیت موجود و بر حسب بافتی که ایجاد می کنند به سه دسته تقسیم بندی می کنند:
- بافت فاین: این نوع از کوکوپیت ها شامل بیش از ۸۵ درصد پیت و کمتر از ۱۵ درصد الیاف ریز را شامل می شود و بیشتر برای نشاء استفاده می شود.
- بافت مدیوم: این نوع از کوکوپیت ها ۸۰ تا ۸۵ درصد می باشد و ۱۵ تا ۲۰ درصد الیاف با اندازه حداکثر ۱۵ سانتی متر دارند.
- کوکوچیپس: کوکو چیپس ها نوع دیگری از کوکوپیت ها هستند که 30 درصد پیت و ۳۰ تا ۶۰ درصد چیپس دارند. مابقی این مقدار نیز الیاف با ابعاد متغیر می باشد.
نحوه استفاده از کوکوپیت
امروزه خاک کوکوپیت به سه صورت در مراکز فروش مخصوص تجهیزات کشاورزی و گل و گیاه موجود است، این سه مدل کوکوپیت به شکل های زیر می باشد:
- آجری شکل
- گرد و یا گلدان هایی از الیاف نارگیل
- پودر نرم
نحوه استفاده از کوکوپیت به عنوان محیط کشت فقط کافی است آن را در داخل آب قرار دهند.
همانطور که گفته شد برای اینکه از کوکوپیت استفاده کنیم هر یک کیلو گرم کوکو پیت فشرده شده، بعد از اینکه در آب قرار بگیرد و رطوبت را در خود جذب کند میتواند به ۱۵ لیتر کوکوپیت مرطوب تبدیل شود.
میزان و نحوه استفاده از کوکوپیت را با توجه به نوع گیاه و سایز گلدانی که از آن استفاده میشود، بستگی دارد و می تواند به تنهایی یا با بسترهای کاشت دیگر مثل پرلیت، پیت ماس، خاک اره و … مخلوط کرده و در گلدان مورد نظر قرار گیرد.
نحوه استفاده از کوکوپیت در داخل گلدان
این محصول را درون گلدان مورد نظرتان قرار داده و بر روی آن آب بریزید. به محض این که الیاف محصول کوکوپیت از هم جدا شد می توانید به راحتی آن را به صورت خالص یا با پرلیت و یا پیت ماس مخلوط کنید و آن را مورد استفاده قرار دهید.
توجه داشته باشید که نصف این مقدار مخلوط باید کوکوپیت باشد. همچنین ۱۰ درصد آن پرلیت و ۴۰ درصد آن پیت ماس باشد. این خاک، برای گیاهان آپارتمانی بسیار عالی است که می توان آن را به راحتی مخلوط کرده و از آن استفاده کرد.
نحوه استفاده از کوکوپیت در مورد کاشت بذر
بهتر است از مخلوط کوکوپیت و پیت ماس به نسبت۷۰ درصد کوکوپیت و۳۰ درصد پیت ماس استفاده شود؛ این نحوه استفاده از کوکوپیت در مورد پرورش گل رز و توت فرنگی صدق می کند.
کوکوپیت برای چه گیاهانی مناسب است؟
این محصول نیز مانند سایر محصولات، کاربرد های منحصر به فرد خود را دارد. در این بخش به طور کلی به این پرداخته می شود که کوکوپیت برای چه گیاهانی مناسب است؟ خاک کوکوپیت به عنوان بستر برای کاشت بسیاری از محصولات مانند گوجه فرنگی، خیار، فلفل دلمه ای، پرورش گل های شاخه بریده و همچنین برای پرورش گیاهان آپارتمانی بسیار مناسب است.
از مواردی دیگر که کوکوپیت برای چه گیاهانی مناسب است، می توان به این اشاره کرد که کوکوپیت بهترین بستر برای رویش بذر، قلمه، انواع پیاز و نشاء است. همچنین از محصول کوکوپیت می توان برای خاک کاکتوسها در دوره نشاء هم استفاده کرد، یعنی در زمانی که آنها از بستر و خزانه اولیه جدا میشوند.
از دیگر کاربردهای کوکوپیت که قبلاً نیز به آن اشاره شد، در بسیاری از کشورها هنگام صادرات انواع گل و گیاه به خصوص کاکتوس از کوکوپیت به دلیل نگهداری بالای آب به صورت خالص استفاده می شود.
کوکوپیت و پیت ماس
کوکوپیت و پیت ماس هر دو به عنوان دو بستر کاشت که ظرفیت نگهداری آب در آن ها زیاد است استفاده می شود، ولی ظرفیت نگهداری آب در کوکوپیت بیشتر از پیت ماس است. در مقالهبه طور مفصل درباره خاک پیت ماس صحبت کردیم.
یکی از تفاوتهای کوکوپیت و پیت ماس این است که کوکوپیت دارای pH خنثی و کمی اسیدی است و پیت ماس pH اسیدی دارد و دیگر تفاوت بین کوکوپیت و پیت ماس این است که کوکوپیت به عنوان منبع تجدیدپذیر و سازگار با محیط زیست است و بعد از 10 سال شروع به تجزیه می کند که نشاندهنده ماندگاری بالا آن می باشد.
در حالیکه پیت ماس به عنوان بستر کشت تجدیدناپذیر شناخته می شود؛ اما پیت ماس دارای ترکیبات آلی مناسب است و همانطور که قبلاً به آن اشاره شد از مخلوط این دو می توان به عنوان بستری مناسب جهت رشد و پرورش گیاهان به خصوص گیاهکوکوپیت چیست و چه مزایایی دارد؟ علاقمندان به گل و گیاه شاید بارها نام کوکوپیت را شنیده باشند، اما به درستی ندانند کوکوپیت چیست و استفاده از آن چه مزایا و یا معایبی دارد. در حالی که نوع خاک یکی از عوامل بسیار مهم در رشد و پرورش و نگهداری گیاه است.در اینجا قصد داریم به معرفی و آشنایی با خاک کوکوپیت پرداخته و نحوه استفاده و کاربرد آن را برای شما شرح دهیم. همچنین به مزایای استفاده از اسن خواک میپردازیم تا با خواند این مقاله بینیاز از هر گونه سؤالی در این زمینه شوید.
آنچه در این مطلب مطالعه میکنید:
جالبه بدونید وقتی قالب کوکوپیت رو داخل آب بندازید آب رو جذب خودش میکنه و بزرگ میشه و بعد از اون میتونید با خاک های مختلف ترکیب کنید.
کوکوپیت چیست؟
یکی از ویژگیهای کوکوپیت این است که آب را بخوبی در خود نگه داشته و موجب صرفهجویی در مصرف آب میشود.
امروزه از کوکوپیت در کشت هیدروپونیک بسیار استفاده میشود.
کوکوپیت چیست و چقدر آب جذب میکند؟
انواع خاک کوکوپیت:
همانطور که گفتیم کوکوپیت را از الیاف نارگیل درست میکنند و جالب است بدانید که در قرن نوزدهم برای اولین بار از آن برای باغبانی استفاده شد. ولی چون عمر کوتاهی دارد دیگر از آن استفاده نشد تا در قرن بیستم از آن به عنوان خاک گیاهان آپارتمانی استفاده شد که دارای دو نوع زیر می باشد.
ولی در برخی از منابع انوع را بر اساس درصد اختلات اجزای آن به سه نوع تقسیم میکنند
- بافت فاین : که شامل هشتادو پنج درصد پیت و پانزده درصد الیاف با اندازه حداکثر 4 سانتیمتر میباشد.
- بافت مدیوم: که شامل هشتاد تا هشتاد و پنج درصد پیت و همچنین پانزده تا بیست درصد الیاف با اندازه حداکثر 15 سانتیمتر میباشد.
- کوکوچیپس: که شامل سی درصد پیت و سی تا شصت درصد چیپس و مابقی الیاف با ابعاد متغیر میباشد.
نحوه استفاده و کاربرد کوکوپیت به چه شکل است؟
کوکوپیت را میتوان از مراکز خرید و فروش تجهیزات کشاورزی تهیه کرد که به صورت قالبی فشرده فروخته میشود. بعد از خرید آن را در آب قرار دهید. کوکوپیت فشرده بوده و پس از قرار گرفتن در آب، آب زیادی جذب میکند و از هر یک کیلوگرم کوکوپیت قالبی فشرده حدود 15 لیتر کوکوپیت مرطوب بدست میآید.
همانطور که کفته شد کوکوپیت را میتوانید به تنهایی یا بصورت ترکیب و مخلوط با پرلیت، پیت ماس و یا خاک اره بکار برد.
برای استفاده، کوکوپیت را درون گلدانی قرار داده و آب روی آن بریزید. 8 تا 10 لیتر آب برای هر قالب کافیست. به محض جدا شدن الیاف کوکوپیت میتوانید آن را مخلوط با پرلیت و یا پیت ماس مورد استفاده قرار دهید. از این مخلوط نصف آن باید کوکوپیت باشد، 10%پرلیت، 40% پیت ماس باشه که یک خاک عالی برای گیاهان آپارتمانی به حساب میاد حالا در این مرحله میتوان به آن مواد مغذی افزود.
استفاده از کوکوپیت
خاک کوکوپیت برای چه گیاهانی استفاده می شود ؟
از این خاک برای بستر کاشت کوجه فرنگی، فلفل دلمه، خیار و گیاهان آپارتمانی میتوان استفاده کرد. چنانچه گفتیم این خاک بستر خوبی برای رشد و رویش گیاه و بذر، نشا، انواع پیاز و قلمه است. در بخش صیفیجات و گلهای شاخه بریده مانند رز و لیلیوم و نیز کاشت درختچه و قارچ عالی عمل میکند.
ولی اگر ترکیب گفته شده در بالا را درست کنید میتوانید برای انواع گیاهان آپارتمانی استفاده کنید و برای گیاهان آپارتمانی و تکثیر آنها می باشد.
یکی از بسترهای عالی برای تکثیر و کاشت استفاده از همین خاک هست که هم آب مورد نیاز رو برای گیاه ذخیره میکنه و هم بسایر سبک هست و سریعان آب اضافی از گلدان خارج خواهد شد. پس از دوست دارید که را تکثیر کنید از کوکوپیت و کمی پرلیت استفاده کنید.
کوکوپیت برای کاکتوس
فوائد و مزایای استفاده از کوکوپیت:
بیتردید کوکوپیت یک بستر عالی برای کاشت گیاه بوده و مزایای زیادی دارد که در ادامه به آنها میپردازیم:
1.صرفهجویی در مصرف آب و نگهداری آب:
کوکوپیت بافتش به گونهای است که آب زیادی جذب کرده و در خود نگه میدارد. بدین ترتیب در مصرف آب صرفهجویی میشود و برای کشاورزی مناسب است. این خصلت کوکوپیت به رشد گیاه نیز کمک میکند. تصور کنید اسفنجی دارید که آب را به خود جذب کرده و رطوبت لازم را برای گیاه فر اهممیکند. در نتیجه کوکوپیت برای گیاهانی که به آبیاری زیاد احتیاج دارند و نیز کشت هیدروپونیک مناسب است.
کوکوپیت رطوبت را از هوا جذب کرده و این خاصیت باعث میشود نیازی به آبیاری زیاد نباشد. در نتیجه هم در آب و هم در هزینه کود صرفهجویی میشود.
2.دوام بالای کوکوپیت:
یکی از مزایای کوکوپیت که آن را نسبت به سایر بسترهای کشت برتر کرده است، دوام و ماندگاری بالای آن است. حداقل ماندگاری آن 4سال و حداکثر 10سال ست.
3.حفظ محیط زیست:
کوکوپیت به دلیل اینکه ماده آلی است برای محیط زیست ضرری نداشته و تجزیه شده و به طبیعت بازمیگردد. این خاک مقاوم بوده و پس از 10سال شروع به تجزیه میکند. بدین شکل استفاده از آن به سلامت محیط زیست هم کمک وافری میکند. همچنین خاکی مقاوم به رشد انواع علف هرز و قارچ و باکتری میباشد.
4.داشتن تهویه مناسب و تخلخل هوایی:
از دیگر مزایای کوکوپیت داشتن تهویه بسیار خوب است. بافت این خاک به دلیل اینکه الیاف نارگیل تخلخل دارند، تهویه خوبی داشته و خاک سفت و فشردهای نیست. حتی به هنگام اشباع شدن از آب نیز تخلخل هوایی خوبی دارد.
5.سرعت رشد ریشه و جوانهها:
رشد ریشه در این خاک به دلیل بافت خاک و الیاف نارگیل و داشتن تهویه مناسب به سرعت صورت میگیرد، زیرا هوادهی به ریشه بهتر انجاممیشود. در نتیجه زمان جوانه زدن پایین آمده و نیز قلمهها بخوبی در این خاک رشد میکنند.
6.فاقد بیماری و آفات مضر برای خاک:
خاک کوکوپیت فاقد هر گونه آفت، بیماری و بذر علفهای هرز است و این یک مزیت مهم به حساب میآید. الیاف نارگیل با خاک تماسی نداشته و در بالای درخت هستند، به همین خاطر عاری از هرگونه آفت و بیماری مربوط به خاکند.
مزایای استفاده از کوکوپیت – معایب کوکوپیت
7.داشتن PHمناسب و ایدهآل رشد گیاه:
اکثر گیاهان به PHمحدوده 6/5 تا 5/6 نیاز دارند و PHکوکوپیت برای گیاهان مناسب است زیرا مواد مغذی به سادگی به ریشه منتقل میشود. این خاک PH خنثی تا کمی اسیدی دارد.
8.راندمان بیشتر در تولید محصول:
با استفاده از این بستر و زهکشی خشک گیاه به جای صرف زمان برای پیدا کردن غذا، بیشتر و سریعتر رشد کرده و محصول بزرگتری نیز به دست میآید.
9.دارای قابلیت استفاده مجدد:
یکی از مرایای جالب کوکوپیت استفاده مجدد از این خاک است. شما میتوانید آن را ضدعفونی نموده و دوباره از آن استفاده کنید. البته باید فوتوفن آمادهسازی آن برای دوره بعدی را یاد بگیرید.
کوکوپیت چه معایبی دارد؟
استفاده از کوکوپیت نیز مانند هر ماده دیگری مزایا و معایبی دارد که در اینجا به معایب کوکوپیت نیز میپردازیم. قطعاً هر بستر کاشت محدودیتهایی دارد که برای عملکرد و نتیجه بهتر باید آنها را بدانید. البته معایب استفاده از کوکوپیت خیلی کمتر از مزایای آن است.
1.بالا بودن قیمت کوکوپیت:
از معایب کوکوپیت میتوان به قیمت بالای اون اشاره کرد، کوکوپیت نسبت به باقی خاکها قیمت بالاتری دارد و در کل ماده گرانی محسوب میشود. قیمت بالای آن به دلیل وارداتی بودن آن بوده واردکننده متحمل هزینه زیادی میشود و این یکی از معایب کار است.
2.کمبود مواد مغذی خاک کوکوپیت:
یکی دیگر از معایب کوکوپیت، کمبود مواد غذایی آن است. در نتیجه باید از کود مایع و محلولهای تقویتی استفاده کرد. البته این خاک جذب آب خوبی داشته و اجازه نمیدهد مواد تقویتی از خاک خارج شوند.
همچنین به دلیل کمبود مواد مغذی مناسب بذر و قلمه است، زیرا گیاه در این مرحله نیازی به مواد غذایی نداشته و با شروع رشد ریشه گیاه به این مواد نیاز دارد که از طریق تقویت و کوددهی میتوان آن را جبران نمود.
3.احتمال دارا بودن نمک:
هنگام خرید کوکوپیت دقت کنید که نحوه تولید آن به چه شکل است. چون گاهی اوقات پوست نارگیل را در آب نمک خیس میکنند. کوکوپیتی را تهیه کنید که با آب شستشو شده باشد.
4.احتمال حبس کلسیم، آهن و منیزیم در کوکوپیت به دلیل تبادل یونی:
کوکوپیت تبادل یونی بالایی داشته و مواد غذایی مورد نیاز خود را ذخیره و یا خارج میکند. در این هنگام ممکن است احتباس کلسیم، آهن و یا منیزیم ایجاد شود.
5.پاکسازی کوکوپیت با مواد شیمیایی:
پس از تهیه کوکوپیت و در پایان، الیاف نارگیل را با مواد شیمیایی پاکسازی میکنند. این کار کمک میکند تا خاک دچار بیماری و قارچ و باکتری و یا آفت نشود. برای خرید بهتر است برپسب آن را بخوانید.
جمع بندی استفاده از کوکوپیت
در کنار معایب کوکوپیت میتوان به مزایای بسیار زیاد آن توجه بیشتری کرد؛ در هر حال کوکوپیت دارای مزایای فراوانی بوده و بستری مناسب برای پرورش گل و گیاه و کشاورزی است که میتوان با بهرهگیری از آن تولیدات و محصولات بهتری داشت. ولی بخاطر بالا رفتن قیمت دلار و قیمت بالای اون شاید استفاده از اون در این سالها کاشه پیدا کرده باشه و در خاک های آماده که روی آن نوشته شده ترکیب با کوکوپیت حتما از مراکز و برندهای مطرح خرید رو انجام بدید.
بهترین راه برای استفاده از آن ساخت تریکب خاک در خانه هست که شما با ترکیب کردن پیت ماس، پرلیت و کوکوپیت و یا ترکیب آن با خاک برگ یک خاک عالی و مناسب برای گیاهان خود درست کنید. برای کاکتوس های هم میتونه گزینه خوبی باشه.
مطالب مرتبط : nurserylive