عوامل تهدید کننده ناباروری مردان/ آیا شانس زوج‌ها برای باروری افزایش پیدا کرده است؟

متخصص اورولوژی درگفت‌وگو با آنا مطرح کرد؛

عوامل تهدید کننده ناباروری مردان  آیا شانس زوج‌ها برای باروری افزایش پیدا کرده است؟
عوامل تهدید کننده ناباروری مردان  آیا شانس زوج‌ها برای باروری افزایش پیدا کرده است؟

یک اورولوژیست با اشاره به اینکه عوامل مختلفی که قدرت باروری مردان را تحت تأثیر قرار می‌دهد، گفت: امروزه با پیشرفت روش‌های درمانی و تکنولوژی، عمده زوج‌های نابارور درمان می‌شوند.

بهرنگ آبادپور، در گفت‌وگو با خبرنگار سلامت خبرگزاری علم و فناوری آنا، در رابطه با عوامل ناباروری مردان اظهار کرد: آمار‌ها نشان می‌دهد که در میان افراد نابارور ۴۰ درصد زنان، ۴۰ درصد مردان و ۱۰ درصد نیز همزمان زن و مرد زوج نابارور هستند و فراوانی علت ناباروری مردان و زنان برابر است.

ناباروری از دوران جنینی

وی با بیان اینکه فاکتور‌های زیادی در باروری و ناباروری مردان تأثیر دارد، گفت: در عمده این افراد قدرت باروری کاهش پیدا می‌کند، باروری مطلق زمانی است که مرد نتواند تولید اسپرم کند. یک فاکتور مختل کننده باروری مردان ممکن است که مربوط به زمان حال نباشد بلکه مربوط به حوادث گذشته بوده که اکنون بر روی باروری او اثر می‌گذارد. همچنین یک فاکتور دیگر ممکن است مربوط به دوران جنینی او بوده و در بزرگسالی قدرت باروری او را تحت تأثیر قرار داده باشد، مثلا اختلالات رشد بیضه‌ها در جنین پسر، عدم یا تأخیر نزول بیضه از شکم به داخل Scrotum یا کیسه بیضه در دوران جنینی که بر  باروری فرد پس از بلوغ تأثیر می‌گذارد.

آبادپور ادامه داد: همچنین مادران بارداری که جنین پسر دارند با مصرف برخی از دارو‌ها ممکن است عوارض آن بر روی تمایز جنسی جنین و وضعیت بیضه‌های او تأثیر گذاشته و در بزرگسالی به صورت اختلال باروری خود را نشان دهد به همین دلیل همیشه به مادران توصیه می‌شود که از مصرف برخی از دارو‌ها به ویژه دارو‌های هورمونی در زمان بارداری بپرهیزند.

ریشه ناباروری در کودکی

وی با بیان اینکه برخی از بیماری‌ها نیز ممکن است پس از تولد یعنی دوران کودکی و نوجوانی فرد را درگیر کرده و پس از بلوغ بر روی توان باروری او تأثیر بگذارد، گفت: مثلا یک کودک ممکن است بیماری اوریون گرفته و این اوریون ضمن درگیر کردن بیضه‌ها و در نتیجه آن کوچک شدن یا آتروفی بیضه رخ داده و قدرت باروری فرد را تحت تأثیر قرار دهد. گاهی نیز ممکن است بیضه‌ها ضربه خورده و اختلالاتی را ایجاد کرده که بعد‌ها اسپرم‌ها در دوران بلوغ از نظر تولید و تکامل دچار اشکال شوند.

وی بیان کرد: ممکن است بیضه‌ها دچار مشکلی به نام تورشن یا پیچش در دوران نوجوانی شوند که این یک وضعیت اورژانسی برای آقایان است، در این وضعیت بیضه حول محور عروقی خود دچار چرخش شده و در نتیجه آن خون رسانی به بیضه قطع شده و اگر در زمان طلایی آن یعنی شش ساعت درمان نشود با از دست رفتن پوست بیضه‌ها ناباروری صورت می‌گیرد. این یک بیماری حاد است که به دلیل آناتومی یا وضعیت خاص بیضه یا ضربه به وجود می‌آید. افراد در اثر آن دچار درد شدید بیضه شده و تشخیص آن از طریق پزشک صورت می‌گیرد. به همین دلیل به همه والدین و پسران نوجوان و کودک در صورت داشتن درد شدید بیضه حتما به پزشک مراجعه کنند.

مصرف کنندگان دارو‌های نیروزا در معرض ناباروری

این اورولوژیست در ادامه گفت:در سنین بالاتر مداخلات و مصرف دارو‌های هورمونی، استروئیدی آنابولیک و دارو‌های آندروژنی به ویژه دارو‌های نیروزا و مربوط به حجم عضله است که در برخی از باشگاه‌های زیبایی اندام، به صورت غیر مسئولانه به جوانان توصیه می‌کنند.

وی بیان کرد: مصرف برخی از دارو‌ها مانند فین استراید که برخی از مردان برای کاهش ریزش مو استفاده می‌کنند هم اگر با رعایت دستور پزشک باشند. مشکلی ایجاد نمی‌کند، اما در صورتی که به صورت خودسرانه باشد ممکن است نخست تمایل جنسی را کاهش دهد و  دوم اینکه اختلال در تولید اسپرم به وجود آورد.

آبادپور در ادامه با بیان اینکه برخی از عوامل ناباروری مربوط به بزرگسالی است، گفت: در برخی مواقع مانند ابتلا به تومور‌های بیضه که دیر تشخیص داده شده و درصدی هم به وسیله عواملی مانند واریکوسل است؛ که در برخی از افراد به دلیل تولید گرما ممکن است به بیضه‌ها آسیب برساند و منجر به اختلال در عملکرد آنها شود. تشخیص این موضوع نیز با معاینه و روش‌هایی مانند سونوگرافی و .. است.

وی در ادامه با بیان اینکه اگرچه این مشاهده وجود داشت که ویروس یا عفونت ویروس کرونا موجب اختلال باروری شده، اما واکسن به هیچ عنوان موجب اختلال باروری نمی‌شود، گفت: تا امروز هیچ شواهدی یافت نشده  که واکسیناسیون موجب اختلال در باروری شده باشد.

ناباروی بدون توضیح

آبادپور همچنین با بیان اینکه در ۱۰ درصد موارد ناباروری توضیح خاصی برای علت آن وجود ندارد، گفت: در این مواقع زوج عملا دارای فرزند نشده و هر دوی مرد و زن را به صورت کامل مورد بررسی و آزمایش قرار داده، اما هیچ دلیل خاصی برای آن یافت نشده است به همین دلیل به آن ناباروری غیر قابل توضیح می‌گویند.

او افزود: برخی از عوامل یا اختلالات وجود دارند که ممکن است بر روی قدرت باروری تأثیر بگذارند و این اختلالات یا بیماری‌ها به صورت ژنتیکی منتقل شوند، اما این موضوع که ناباروری ممکن است به صورت ژنتیکی منتقل شود درست نیست.

آبادپور در رابطه تأثیر سن نیز گفت: باروری در مردان برخلاف زنان هیچگاه صفر نمی‌شود، اما قدرت باروری از ۲۵ سالگی با شیب ملایمی روبه‌کاهش می‌گذارد. اگر اختلالی هم وجود داشته در سنین پایین‌تر زودتر درمان می‌شود.

درمان ناباروری

وی همچنین در رابطه با درمان ناباروری در مردان نیز گفت: در برخی از افراد تغییر سبک زندگی، مانند لاغر شدن یا ترک دخانیات منجر به درمان اختلال ناباروری می‌شود. اختلال برخی دیگر از افراد با دارو رفع می‌شود و در برخی دیگر از افراد که مثلا به واریکوسل مبتلا هستند جراحی مورد استفاده قرار می‌گیرد وقتی هم هیچ یک از این روش‌ها کارایی نداشته باشد از روش‌های کمک باروری که به اختصار به آنها  ART گفته می‌شود و شامل IUI، IVF و ICF است.

وی یادآور شد: امروزه با روش‌های پیشرفته شانس باروری برای بیشتر زوج‌ها افزایش پیدا کرده است و اگر افراد زود مراجعه کنند با انواع روش‌های مختلف و جدید قابل درمان هستند.