به گزارش خبرنگار نفت خبرگزاری آوای البرز، کشور قزاقستان با مساحتی بیش از 2.7 میلیون کیلومتر مربع و دارای 1894 کیلومتر خط ساحلی با دریای خزر است. این کشور از شرق با چین، از جنوب با قرقیزستان و ازبکستان و از غرب با ترکمنستان همسایه است.
از سوی دیگر، طبق آمار، کل ذخایر قطعی نفت قزاقستان در سال 2021 معادل 30.9 میلیارد بشکه و ذخایر قطعی گاز معادل 2.3 تریلیون متر مکعب است. شایان ذکر است که این کشور بیش از 20 درصد از تولید زغال سنگ شوروی را در دوران شوروی در سال 1990 تامین می کرد. علاوه بر این، قزاقستان به عنوان بزرگترین تولید کننده نفت در آسیای مرکزی شناخته می شود و رتبه دوازدهم را در منطقه ذخایر نفت اثبات شده در جهان دارد.
علاوه بر این، قزاقستان توانست 1.8 میلیون بشکه میعانات گازی و نفت خام در سال 2021 تولید کند که نسبت به سال 2021 رشد 0.3 درصدی را تجربه کرده است. بر اساس آمار آژانس بین المللی انرژی، سوخت های درجه 4 و 5 در پالایشگاه های این کشور تولید می شود و ظرفیت کل پالایشگاه قزاقستان 400 هزار بشکه در روز است.
تجارت گاز قزاقستان
این کشور به طور غیرمستقیم نقش بسیار مهمی در انتقال 30 میلیارد متر مکعب گاز صادراتی ترکمنستان (ترکمنستان) به چین دارد. این حجم صادرات 8 درصد از تقاضای گاز چین را تشکیل می دهد. بر اساس گزارش مرکز پژوهش های مجلس با عنوان «چشم انداز سیاست های انرژی قزاقستان و پتانسیل همکاری با ایران»، خط لوله CPC قزاقستان به طور متوسط سالانه 1.3 میلیون بشکه نفت و 30 میلیارد متر مکعب گاز افزایش می یابد. صادرات LNG از طریق این کشور طی سال های 2015-2020 انجام خواهد شد. مقاصد صادرات گاز قزاقستان در سال 2020-2018 عمدتاً روسیه، اوکراین، ازبکستان، قرقیزستان، چین، سوئد، آلمان و لهستان بوده است.
تجارت انرژی ایران و قزاقستان
بورس نفت خام مهمترین ظرفیت برای گسترش همکاری های ایران و قزاقستان در بخش انرژی است. بر اساس گزارش مرکز پژوهش های مجلس، این مبادله در گذشته حداکثر 70 هزار بشکه در روز انجام می شد که در سال 1388 متوقف شد و با توجه به ظرفیت بالای تولید نفت خام در کشورهای حاشیه خزر، حوزه حوضه به ویژه قزاقستان و سپس ترکمنستان برای توسعه دیپلماسی انرژی برای جمهوری اسلامی و تبدیل شدن به قطب انرژی منطقه با کشورهای حاشیه خزر، تبادلات نفتی نیز می تواند به شکل استراتژیک احیا شود.
در همین راستا، محسن خجستمهر، مدیرعامل شرکت ملی نفت ایران، روز یکشنبه اول خرداد پس از دیدار با بخیت سلطانوف، معاون نخست وزیر قزاقستان و وزیر بازرگانی و ادغام، گفت: ایران و قزاقستان زمینه های همکاری خوبی دارند. در بخش انرژی، ایران قصد دارد پتانسیل های موجود بین دو کشور را بالفعل کند.
وی افزود: با توجه به تمایل قزاقستان برای همکاری با صنعت نفت کشورمان، کارشناسان دو کشور قرار است زمینه های همکاری در حوزه های نفت سنگین، LNG، نفت، گاز و انتقال فرآورده های نفتی را بررسی کنند. , صادرات خدمات فنی و مهندسی.
محدودیت های زیرساختی
محدودیت اصلی ایران زیرساخت های موجود در شمال کشور است. زیرا کشورهای حوزه دریای خزر روزانه 120 هزار بشکه از پالایشگاه جنوب تهران، 110 هزار بشکه از پالایشگاه شمال تهران و 110 هزار بشکه در روز از پالایشگاه تبریز دریافت می کنند.
از سوی دیگر ظرفیت خط لوله نکا – رای 370 هزار بشکه در روز است که با اجرای پروژه مخزن تعادل ساری – مهنک به 500 هزار بشکه در روز افزایش یافته است.
ظرفیت همکاری ایران و قزاقستان
یکی از اقداماتی که باید اجرا شود، احیای تبادل نفت با قزاقستان است. این مهم باید عملا انجام شود تا نفت قزاقستان و ترکمنستان با تانکرهای نفتکش در بنادر شمالی کشور به سواحل ایران منتقل شود و از خط لوله نکا ری عبور کند. در پالایشگاه های شمال و شمال غرب کشور (تبریس و تهران) تصفیه می شود. از سوی دیگر میزان نفت به دست آمده از شمال کشور باید در جنوب کشور به قزاقستان عرضه شود.
بر اساس گزارش مرکز پژوهش های مجلس شورای اسلامی، انتقال نفت قزاقستان از طریق بندر آکتاوو به بندر نکا در حال حاضر دارای ظرفیت سوآپ 22.47 میلیون بشکه در سال (60 هزار بشکه در روز) است. تکمیل و بهره برداری از پایانه های دریافت نفت در شمال کشور. این کشور می تواند ظرفیت مبادلات نفتی خود را به بیش از 300 هزار بشکه در روز افزایش دهد، علاوه بر این، ایران به راحتی آذربایجان، ترکمنستان و قزاقستان را که از کشورهای حوزه خلیج فارس و روسیه به سمت جنوب تقاضای نفت دارند، به هم متصل خواهد کرد.
در ادامه این گزارش آمده است: «این پروژه به ویژه اگر قرارداد آن به صورت استراتژیک، بلندمدت و بین دولتی اجرا شود، علاوه بر تحکیم دیپلماسی انرژی بین همسایگان شمالی، منافع اقتصادی زیادی به همراه دارد. قرارداد به عنوان یک استراتژی بلندمدت برای تبادل نفت کشورهای حاشیه خزر، نفت این کشورها خط لوله KTI (ایران، ترکمنستان، قزاقستان) یکی از گزینه های پیشنهادی است.
همچنین ذکر این نکته ضروری است که صادرات خدمات فنی و مهندسی ایران را نمیتوان مستقیماً به بخش انرژیهای تجدیدپذیر و صنعت برق یا واردات محصولات مجاز از چین، روسیه یا ایران وارد کرد. در نظر گرفته شده
این پروژه مزایای غیرمستقیم برای کشور از جمله صرفه جویی در انتقال نفت خام از جنوب کشور به شمال کشور، تامین منافع سیاسی و امنیتی، گسترش روابط اقتصادی و رسیدن به بازار مصرف کشور دارد. برای تولیدات داخلی ایران
انتهای پیام/