فناوری و دولت آینده (۳)؛
رئیس سازمان پژوهش‌های علمی و صنعتی با تأکید بر اینکه رئیس جمهور آینده در بهترین وجه باید ادامه دهنده راه شهید رئیسی در قوه قوه مجریه و اداره کشور باشد، گفت: داشتن منابع اولیه مانند نفت، گاز و معدن خوب است اما از لحاظ پیچیدگی اقتصادی هیچ نمره مثبتی ندارد. ما باید به سمت و سوی تولید تجیهزات با تکنولوژی و فناوری بالا برویم تا بتوانیم در عرصه صادرات با دنیا رقابت کنیم.
حسن زمانیان، رئیس سازمان پژوهش‌های علمی و صنعتی در گفت‌وگو با خبرنگار خبرگزاری علم و فناوری آنا ضمن یادآوری خدمات رئیس جمهور شهید گفت: رئیس جمهور آینده در بهترین وجه باید ادامه دهنده راه شهید رئیسی در قوه قوه مجریه و اداره کشور باشد. در زمان صدارت شهید رئیسی ما در همه جوانب از جمله در حوزه علم و دانش و فناوری پیشرفت‌های خیلی خوبی داشتیم.
وی افزود: تعداد مقالات ما در دوران ریاست شهید رئیسی رو به افزایش بود. همچنین از نظر نوآوری توانستیم رتبه خوب و رو به رشدی در دنیا کسب کنیم.
رئیس سازمان پژوهش‌های علمی و صنعتی ایران عنوان کرد: در مباحث فناوری نیز که امروز به شدت مورد نیاز کشور است، توسعه پارک‌های علم و فناوری و شرکت‌های دانش‌بنیان را داشتیم؛ همچنین در تولید محصولات تجاری و فناورانه با پیچیدگی اقتصادی بالا نیز از رشد چشمگیری برخوردار بوده‌ایم.
وی اظهارکرد: شهید رئیسی در دولت سیزدهم مسیری را به خصوص در حوزه وزارت علوم طراحی کرده بود. در این مسیر ما در حال گذار از مرحله کیفی‌سازی پژوهش‌ها به مرحله نوآوری بودیم.
زمانیان یادآورشد: در حال حاضر همه کشور‌ها برای توسعه صنعتی‌شان باید چهار مرحله توسعه آموزش، توسعه پژوهش، کیفی‌سازی پژوهش و فناوری را پشت سر بگذارند.
وی ادامه داد: کشور‌های صنعتی این ۴ مرحله را طی گذشت ۱۵۰ تا ۲۰۰ سال سپری کرده‌اند، اما به یمن انقلاب جمهوری اسلامی، ایران اکنون از ۴ مرحله، سه مرحله را با موفقیت پشت سر گذاشته است.
رئیس سازمان پژوهش‌های علمی و صنعتی ایران بیان کرد: سه مرحله توسعه آموزش، توسعه پژوهش و کیفی‌سازی پژوهش، زمینه ساز فناوری هستند. ما اگر بتوانیم در عرصه فناوری رشد خیلی خوب و دستاورد‌های خوبی داشته باشیم، می‌توانیم جزء کشور‌هایی محسوب شویم که محصولاتش در دنیا قابل رقابت است.
فاصله زیاد تولید مقالات علمی و فناوری باید کم شود
زمانیان گفت: داشتن منابع اولیه مانند نفت، گاز و معدن خوب است، اما از لحاظ پیچیدگی اقتصادی هیچ نمره مثبتی ندارد بلکه امتیازش منفی است. ما باید به سمت و سوی تولید تجیهزات با تکنولوژی و فناوری بالا برویم تا بتوانیم در عرصه صادرات با دنیا رقابت کنیم؛ کاری که کشور ژاپن و کره جنوبی انجام داده است.
رئیس سازمان پژوهش‌های علمی و صنعتی افزود: دولت سیزدهم به ویژه در وزارت علوم برای توسعه فناوری که لازمه اقتصادی شکوفاست، برنامه مشخصی داشت. دولت بعدی هم باید این مسیر را ادامه دهد. دیگر از زمانی که فقط به فکر تولید مقاله بوده‌ایم، گذشته است. سال ۲۰۲۳ حدود ۷۸ هزار مقاله در ژورنال‌های دنیا به چاپ رسانده‌ایم. این مسئله باعث شد رتبه ایران در تولید مقالات علمی به رتبه ۱۵ برسد.
وی خاطرنشان کرد: کسب رتبه خوب در تولید مقاله علمی کافی نیست. در حال حاضر رتبه پژوهش و تولیدات علمی‌مان فاصله زیادی با رتبه عملی، فناوری و نوآوری دارد. رتبه ایران در سال ۲۰۲۴ از نظر فناوری و نوآوری ۵۲ است.
وی گفت: این میزان فاصله اصلا خوب نیست. رتبه فناوری و نوآوری‌مان باید به همین میزان کاهش پیدا کند. همانطور که حضرت آقا فرمودند نباید صرفا به چاپ مقاله علمی توجه کنیم. اهمیت این مسئله باعث شد در دولت سیزدهم تعداد شرکت‌های دانش‌بنیان را به شدت گسترش دهیم. پارک‌های علم و فناوری ایران نیز در حال توسعه هستند.
وی عنوان کرد: نگارش مقاله و انجام پژوهش بسیار خوب است، زیرا پایه فناوری قلمداد می‌شود، اما توسعه زمینه‌های پژوهشی و علمی بدون داشتن فناوری خیلی دردی را دوا نمی‌کنند. ما باید این فاصله را کم کنیم. هر شخصی که در دولت بعدی به عنوان رئیس جمهور روی کار می‌آید باید توجه خاصی به این فاصله داشته باشد.
زمانیان بیان کرد: ما اگر این فاصله را از بین نبریم، آش همان آش و کاسه نیز همان کاسه خواهد بود یعنی با کوچکترین شوکی در بازار و عرصه سیاسی بابت فروش نفت، مواد معدنی خام و افزایش نرخ دلار گرفتار خواهیم شد. این مساله اصلا زیبنده کشور ایران نیست.
رئیس سازمان پژوهش‌های علمی و صنعتی ایران با بیان اینکه باید به سمت و سوی توسعه فناوری و ساخت تجهیزات قابل رقابت در بازار جهانی برویم، افزود: تکنولوژی که در آن فناوری بالاتری بکار رفته و قابل رقابت است. این مسیر را باید ادامه داد.
به گفته وی، در دولت بعدی هر فردی رئیس‌جمهور می‌شود جزء این راه، راهی برای توسعه و پیشرفت کشور ندارد. البته حضرت آقا خود مراقب این مسیر است. یکی از مسیر‌هایی که ما به خوبی حرکت کرده‌ایم و در دولت‌های مختلف دستخوش تغییر نشده است، همین مسیر توسعه دانش، علم و فناوری است.
زمانیان اضافه کرد: این مسئله به خاطر توجه ویژه رهبری و مراقبت‌هایی بوده که‌ایشان به عمل آورده است. ان‌شاالله بتوانیم در گام‌های بعدی نیز با موفقیت همراه باشیم.
ضرورت توجه رئیس جمهور به رابطه دانشگاه، صنعت و بازار
رئیس سازمان پژوهش‌های علمی و صنعتی ایران با تأکید بر اینکه رئیس‌جمهور آینده باید به رابطه سه‌گانه دانشگاه، صنعت و بازار توجه بیشتری کند به خبرنگار خبرگزاری علم و فناوری آنا گفت: پیش از این تنها رابطه دانشگاه و صنعت مطرح بود، اما اکنون این بحث پیچیده‌تر شده است. در حال حاضر رابطه دانشگاه و صنعت کافی نیست.
زمانیان گفت: یک رابطه سه‌گانه دانشگاه، صنعت و بازار مطرح است. اکنون رابطه دانشگاه و صنعت به وسیله سامانه‌ای به نام نان (نظام‌ایده‌ها و نیازها) بهبود پیدا کرده است. در این سامانه دانشگاه ایده می‌دهد و صنعت نیازش را مطرح می‌کند. در نهایت کار پژوهشی بر اساس نیاز صنعت پیش می‌رود، اما این مساله کافی نیست.
وی خاطر نشان کرد: اکنون شرکت‌های دانش‌بنیان محصولات خیلی خوبی تولید کرده‌اند، اما بازار ناموفقی دارند یعنی بازاریابی و مارکت‌شان زیاد خوب نیست بنابراین باید یک نهضتی در رابطه با ارتباط سه‌گانه دانشگاه، صنعت و بازار در کشور راه بیفتند.
زمانیان افزود: پیرامون تحقق این مهم یک سامانه‌ای به نام جان (جریان اقتصادی نوین) طراحی شد. این سامانه در حال افتتاح بود که ضایعه درگذشت رئیس جمهور پیش آمد. در این پلتفرم برای هر محصول ساخته شده یک صفحه خاص وجود دارد که مشخصات و قیمت محصول در آن درج می‌شود. افرادی که نیاز به محصول را دارند می‌توانند به این پلتفرم مراجعه کرده و محصول مورد نیازشان را خریداری کنند.
رئیس سازمان پژوهش‌های علمی و صنعتی ایران با بیان اینکه در این مسیر افراد می‌توانند دستگاه‌های مورد نیازشان را به شرکت‌های دانش‌بنیان و فناور مستقر در پارک‌های علم و فناوری سفارش دهند و مشخص کنند چه دستگاهی با چه تغییراتی ساخته شود، گفت: ما نیز به عنوان سازمان پژوهش‌ها، تضمین‌کننده سلامت این معاملات و این ارتباطات هستیم.
زمانیان گفت: به‌امید خدا اگر این سامانه راه‌اندازی شود شرکت‌های دانش‌بنیان از نظر بازاریابی، خدمت گیرنده و محصول مورد نظر مشکلاتشان برطرف خواهد شد.