غزال زیاری: B-۵۲J آخرین نسخه مدرن‌سازی شده بمب‌افکن B-۵۲ Stratofortress است؛ بمب‌افکن نمادین و استراتژیک دوربردی که در دهه ۱۹۵۰ معرفی شد و از آن زمان تاکنون سنگ بنای نیروی هوایی آمریکا (USAF)بوده است. اما حالا نیروی هوایی آمریکا درصدد است تا نسخه جدیدتری از این بمب‌افکن را به کار بگیرد.
B-۵۲J تغییردهنده بازی برای آمریکا
واقعیت این است که درمجموع هشت نوع از این بمب‌افکن افسانه‌ای وجود دارد. استفاده از حرف J در نام این بمب‌افکن، نشان‌دهنده برنامه نوسازی بزرگی است (از آنجاکه نیروی هوایی آمریکا حالا تصمیم گرفته تا از حرف I رد شده و به سراغ حرف J برود؛ چراکه دو نسل از B-۵۲H حذف‌شده است).
لازم به ذکر است که آخرین نسخه معرفی‌شده Stratofortress ها، جنگنده B-۵۲H معروف است که برای اولین بار در دهه ۱۹۶۰ مورداستفاده قرار گرفت. این حکایت از آن دارد که از زمان جنگ ویتنام تا به امروز، تغییری اساسی در طراحی جنگنده‌های B-۵۲ را شاهد نبوده‌ایم.
شواهد و قراین حکایت از آن دارد که جنگنده جدید B-۵۲ تا سال ۲۰۵۰ به پرواز ادامه خواهد داد. نکته جالب‌توجه اینجاست که نیروی هوایی آمریکا همچنان از بمب‌افکنی استفاده می‌کند که قبل از قرار دادن ماهواره‌ها در مدار زمین توسط انسان‌ها طراحی‌شده بود.
ویژگی‌های متفاوت B-۵۲J
بدین ترتیب انتظار می‌رود تا برای B-۵۲J قابلیت‌های کلیدی متعددی داشته باشد که آن را از مدل‌های قبلی متمایز کند؛ چراکه برای پیاده‌سازی این طرح، بودجه‌ای ۴۸٫۶ میلیارد دلاری درنظر گرفته‌شده است.
یکی از ارتقاهای مهم، جایگزینی موتورهای اصلی پرت‌اند ویتنی TF۳۳ بمب‌افکن با موتورهای جدید رولزرویس F۱۳۰ است که باعث افزایش کارایی و برد سوخت و کاهش انتشار گازهای گلخانه‌ای و همچنین کاهش هزینه‌های تعمیر و نگهداری خواهد شد. موتورهای جدید کم صداترند و کمترین میزان دود را تولید می‌کنند و بدین ترتیب B-۵۲J می‌تواند مخفیانه‌تر به پروازش ادامه دهد.
نیروی هوایی آمریکا ده‌ها سال است که تلاش‌های زیادی برای بهره‌گیری از سیستم شناساگریزی در جنگنده‌هایش انجام می‌دهد و این با توجه به نوع اقدامات متقابل رقبا منطقی است. ولی در طول تمام این مدت، آن‌ها بر بمب‌افکنی قدیمی تکیه کرده‌اند که هیچ نشانی از شناساگریزی در آن دیده نمی‌شود.
B-۵۲J علاوه بر بهره‌مندی از موتورهای جدید، سیستم راداری جدیدی نیز خواهد داشت که نوع تغییریافته‌ای از رادار APG-۷۹ AESA F/A-۱۸EF Super Hornet است و برد راداری و آگاهی موقعیتی بهتری دارد و فضای کمتری را نسبت به رادار مکانیکی قدیمی اشغال می‌کند.
انتظار می‌رود تا B-۵۲J پلتفرم همه‌کاره‌ای باشد و قابلیت حمل طیف وسیعی از تسلیحات، از بمب‌های گرانشی گرفته تا موشک‌های کروز و سلاح‌های هایپرسونیک را داشته باشد. این ویژگی‌ها به بمب‌افکن امکان می‌دهد تا در صورت نیاز با مهمات هدایت‌شونده دقیق و سلاح‌های بسیار تخصصی به جنگ حریف برود.
نیروی هوایی آمریکا قصد دارد تا ناوگانی متشکل از ۷۶ فروند B-۵۲J داشته باشد که درنتیجه نوسازی ۷۶ فروند B-۵۲H خواهد بود. طبق برآوردها، استراتوفورترس جدید تا پایان دهه مورداستفاده عملیاتی قرار می‌گیرد و قابلیت عملیات اولیه (IOC) برای سال ۲۰۳۳ پیش‌بینی‌شده است.
دردسرهای طراحی برنامه‌های جدید
طبیعتاً طراحی چنین سیستم تسلیحاتی جدیدی برای پنتاگون دردسرهایی هم داشته و پروژه به دلیل مشکلات موتورها و سیستم راداری جدید با تأخیر مواجه شده است.
درعین‌حال کمبود بودجه، تکمیل به‌موقع طراحی برنامه تعویض موتور تجاری B-۵۲ را به مشکل انداخته و پوشش انواع مسائل فنی در طول دوره نوسازی، هزینه‌های متعددی را برای برنامه نوسازی رادار B-۵۲ به همراه داشته است.
آیا B-۵۲J ارزش این هزینه‌ها را دارد؟
با توجه به حرکت تکنولوژی نظامی به سمت هواپیماهای بدون سرنشین و با ظهور سامانه‌های بسیار پیچیده پدافند هوایی که از اهداف احتمالی این بمب‌افکن‌ها محافظت می‌کنند، این سؤال مطرح می‌شود که هدف از بهره‌گیری از این سامانه‌ها چیست؟
درهرحال باید این را مدنظر داشت که B-۵۲ ها برای مدت طولانی نقش‌های متعددی را ایفا کرده‌اند: از بمباران اهداف دور گرفته تا پرتاب سلاح‌های هایپرسونیک و استفاده به‌عنوان بسترهای آزمایشی برای سکوهای جدید و از همین رو می‌توانند در حفظ رقابت آمریکا با رقبا مفید باشند.
مثلاً می‌توان آن‌ها را به‌جای بمب‌افکن‌های راهبردی دوربرد، به‌صورت کشتی‌های مادر برای دسته‌ای از پهپادها مورداستفاده قرار داد؛ دقیقاً مثل ناوهای هواپیمابر پرنده.
از همین رو، باوجود هزینه‌های بیش‌ازحد و پیچیدگی‌های موجود، B-۵۲J سرمایه‌گذاری ارزشمندتری نسبت به پلتفرم نسل بعدی سلطه هوایی (NGAD) نیروی هوایی آمریکا به نظر می‌رسد.
منبع: nationalinterest
۵۴۳۲۱