به گزارش خبرگزاری آوای البرز به نقل از همشهری آنلاین عزت ملک خانم ملقب به اشرف السلطنه همسر اعتمادالسطنه معروف وزیر انطباعات دوره ناصرالدین شاه نخستین زن خبرنگار در تهران قدیم است. خواندن قصه ملک خانم و ماجراهای گزارش های جالبش خالی از لطف نیست.
اشرف السطنه علاوه بر خبرنگار نخستین زن عکاس در تهران هم بود. البته از این بانو به عنوان نخستین زن عکاس هم یاد می شود. مهرشاد کاظمی تهران پژوه با بیان این مطلب می گوید: «سیدفرید قاسمی پژوهشگر تاریخ مطبوعات ایران در کتاب «مطبوعات ایرانی» با اشاره به این موضوع از اشرف السلطنه به عنوان نخستین زن روزنامه نگار ایرانی یاد می کند و می نویسد «نخستین زن مطبوعات ایران عزت ملک خانم دختر امامقلی میرزای عمادالدوله دولتشاهی است. در زمان حکمرانی پدرش در کرمانشاهان در سال ۱۲۴۱ به دنیا آمد. در سال ۱۲۵۰ با اعتمادالسلطنه که پیشخدمت شاه بود ازدواج کرد و بعد از مدتی عنوان اشرف السلطنه گرفت و راهی تهران شد.»
به گفته کاظمی اعتماد السطنه و بانو اشرف السطنه ۲۵ سالی زندگی مشترک داشتند و چون این بانو هرگز صاحب فرزندی نشد بیشتر عمرش را به مطالعه گذراند و به تاریخ و طب علاقه فراوانی داشت و به دلیل موقعیت شغلی همسرش بر سیاست دربار و اتفاقات بین المللی مسلط بود. علاوه بر این اشرف السطنه دختر جسور و کنجکاوی بودی و به همین دلیل به حرفه خبرنگاری علاقه مند شد و در کنار همسر در زمینه تولید خبر و مطلب و مواردی از این دست فعالیتش را شروع کرد. آن زمان اعتماد السطنه عهده دار امور مطبوعاتی بود و علاوه بر آن مترجم و کاتب خصوصی ناصرالدین شاه بود و چیزی حدود ۹ نشریه منتشر کرد و نامش به عنوان نخستین وزیر انطباعات در تاریخ به ثبت رسید.
به گفته کاظمی کتاب خاطرات اعتماد السطنه به قلم همین بانوی خبرنگار به رشته تحریر درآمد. او همچنین در بخش دیگر صحبت هایش به تبحر این بانو در عکاسی گریزی می زند: «او عکاسی را از برادرش سلطان محمدمیرزا یاد گرفته بود. در روزگاری که ارتباط میان زنان و مردان در محیط خارج از خانواده ممنوع بود و عکس های کمی از زنان گرفته می شد بعضی از عکس های درون دربار و همچنین عکس بسیار معروفی از ناصرالدین شاه را همین بانو گرفته است. اعتمادالسلطنه همسر این بانوی خبرنگار در کتاب «خاطرات اعتمادالسلطنه» بارها به فعالیت های همسرش در حوزه عکاسی اشاره کرده است.»
مهرشاد کاظمی درباره سرنوشت نخستین خبرنگار و عکاس مطبوعات زن در تهران قدیم اضافه می کند: «اعتماد السطنه درسال ۱۲۷۵ خورشیدی در ۵۳ سالگی از دنیا رفت و بانو اشرف السطنه همه املاک شوهرش به جز کتاب های خطی اعتمادالسلطنه در تهران را فروخت و راهی مشهد شد. او برای بار دوم به عقد حاج سید حسین نایب التولیه آستان قدس رضوی درآمد و در ۵۳ سالگی از دنیا رفت و در قبرستان دارالسیاره مشهد به خاک سپرده شد.»
۲۵۹